Masterstudenten MPS houden leidinggevenden een spiegel voor tijdens schaduwweek
Hoe breng je onderwijs en praktijk dichter bij elkaar? In de vernieuwde Masteropleiding MPS (Management van de Publieke Sector) wordt dat bijvoorbeeld gedaan door het nieuwe profielvak Leiderschap & Gedrag binnen en tussen organisaties, waar het Leiden Leadership Centre (LLC) bij betrokken is. Een week lang schaduwden studenten leidinggevenden binnen een organisatie.
De resultaten werden eind maart gepresenteerd tijdens een slotbijeenkomst, in aanwezigheid van de medewerkers die werden geschaduwd. Student Fleur: ‘Het was erg leuk en leerzaam en mocht overal bij zijn. Ik werd zelfs herkend in de meetings.’
Medewerkers en leidinggevenden van onder andere de IND (Immigratie en Naturalisatiedienst), gemeente Den Haag, gemeente Leiden, de SVB (Sociale Verzekeringsbank) en het Ministerie van Justitie en Veiligheid werden een week lang gevolgd door de masterstudenten. Soms digitaal, soms op kantoor. Ze mochten bij vergaderingen meedoen, bij individuele gesprekken zitten, deelnemen aan meetings en er waren persoonlijke gesprekken. Per organisatie liep een groep van vier of vijf studenten mee, verdeeld over verschillende soorten leidinggevenden en medewerkers qua functies en niveaus.
Inzicht krijgen in gedragingen en manieren van leidinggeven
Doel van het schaduwen was om inzicht te krijgen in gedragingen en motivaties en de interactie tussen leidinggevenden en medewerkers. Er werd gekeken naar diverse stijlen van leidinggeven en natuurlijk kregen studenten op deze manier een beter beeld van het dagelijks werk binnen een overheidsorganisatie. De studenten verwerkten hun inzichten uit de schaduwweek in een groepspaper en die zij in de slotbijeenkomst presenteerden aan elkaar, de docenten én de leidinggevenden.
De bijeenkomst ging van start met een quiz met stellingen over leiderschap waar later in een paneldiscussie verder over werd doorgepraat. Dat was nodig ook, want stellingen zoals ‘Het ondersteunen van medewerkers wordt erg bemoeilijkt door de digitale werkvloer’ of ‘Er bestaat een duidelijk verschil tussen mannelijk en vrouwelijk leiderschap’ zorgden voor uiteenlopende reacties.
Bezig zijn met de praktijk
Daarna presenteerden de studenten hun papers tijdens de zogenoemde informatiemarkt waarbij de bevindingen werden gedeeld met elkaar en de organisaties. Student Anne Fleur schaduwde José, transitiemanager bij de IND. ‘Het was erg leerzaam. Je krijgt een mooie inkijk in een organisatie en bent echt bezig met de praktijk.’ Voor José, die net is gestart bij de IND, was het ook een leerzame ervaring. ‘Je wordt gedwongen naar je eigen manier van leidinggeven te kijken en hoe je met de mensen in je team omgaat. Het is goed om die spiegel voorgehouden te krijgen.
Eyeopener
Rob, adviseur ontwikkeling en implementatie bij HR van de gemeente Den Haag, werd geschaduwd door student Fleur. Rob: ‘Ik vond het heel leuk en leerzaam omdat het me heel erg bewust maakte van ‘wat ben ik eigenlijk aan het doen’ en ik ging zelf meer nadenken over hoe ik me bij bijeenkomsten gedraag en hoe ik dingen aanpak. Het was een eyeopener. Wat ik van Fleur terugkreeg is dat ze veel verschillende gedragingen en stijlen van leidinggeven bij me zag en dat herken ik. Dat past ook bij m’n werk. Wij moeten in allerlei rollen kunnen opereren.’
Fleur mocht bij veel verschillende meetings zijn. ‘Dat vond ik heel interessant om te observeren en in de terugkoppeling bleek dat Rob zich goed kon vinden in het beeld dat ik had. Ik zag veel veranderend oriënterend gedrag bij Rob omdat hij bezig is om een nieuw project te implementeren en bezig is met die missie. Ik werd op een gegeven moment ook echt herkend in meetings.’ Rob lacht: ‘Je werd zelfs inhoudelijk aangesproken, ‘Fleur wat vind jij er eigenlijk van?’’
Voor Fleur was deze schaduwweek een goede aanzet om meer over leiderschap te weten te komen. ‘Ik ga mijn scriptie waarschijnlijk ook bij de gemeente Den Haag over leiderschap schrijven dus het was heel fijn om met de theorie al in de praktijk bezig te zijn. Ik heb geleerd om op een nieuwe manier onderzoek te doen dus niet alleen door een interview maar ook door observatie. Weer een skill geleerd.’
Theorie in de praktijk toepassen
Universitair docent Tanachia Ashikali merkte dat haar studenten het leuk vonden om een kijkje in de keuken te krijgen van een overheidsorganisatie. ‘Colleges die we hebben gegeven zijn natuurlijk theoretisch en door deze schaduwweek konden ze deze theorieën over leiderschap koppelen aan de praktijk. We willen dat studenten ook de complexiteit van leiderschap in de praktijk zien. Door mee te lopen zien ze wat er allemaal bij komt kijken en leren ze dat in verschillende contexten (individueel, groep, digitaal) ook andere soorten leiderschap en gedrag nodig is.’
Tekst: Margriet van der Zee
Beeld: Eelkje Colmjon