Meer dan alleen blauwe koepels en kamelen: nieuwe film Louvre over Oezbeekse artefacten
Terracotta aardwerk, waardevolle ikat stoffen en de bazaars waarop deze goederen verkocht worden: allemaal te zien in een nieuwe film van het Louvre die op vrijdag 9 december in première gaat. Universitair docent Elena Paskaleva werkte mee aan de film Uzbekistan a timeless journey in Central Asia over Oezbeekse artefacten
Paskaleva werd benaderd door de regisseur van de film Jivko Darakchiev of zij als academisch adviseur bij het productieproces betrokken wilde zijn. Haar taak was om de artefacten die in de bijbehorende tentoonstelling te zien zijn te koppelen aan verschillende locaties in het Centraal-Aziatische land. ‘Vorig jaar ben ik met de regisseur voor twee weken naar Oezbekistan afgereisd,’ vertelt Paskaleva. De locaties had ze vooraf al uitgekozen. ‘We zijn door het hele land gereisd en hebben van alles gefilmd: bazaars, woestijnen en grote steden. Ook hebben we de ikatproductie in de Ferganavallei gefilmd.’ Ikat is een speciale verf- en weeftechniek waarbij men textiel van motieven voorziet door voorafgaand aan het weven de garens te verven. ‘Dit is allemaal te zien in de film.’
Artefacten
De tentoonstelling waaraan de film gekoppeld is, kwam tot stand door een samenwerking tussen het Louvre en de Art and Culture Development Foundation of the Republic of Uzbekistan under the Cabinet of Ministers of Uzbekistan. De film geeft extra context aan de artefacten die men in de tentoonstelling kan zien. ‘De film laat niet alleen kunstobjecten zien, maar ook de gebieden waar ze vandaan komen. We hebben zoveel mogelijk beeldmateriaal gebruikt om de continuïteit te tonen: het ontdekken van het artefact tijdens archeologische opgravingen, het restaureren ervan en hoe het er nu uitziet,’ zegt Paskaleva. ‘Het is een aanrader om de film te bekijken. Als je naar een tentoonstelling gaat, zijn de teksten bij de voorwerpen beperkt. Het is daarom handig om vooraf al wat informatie te krijgen.’
Afgelegen plekken en hun millennia-oude geschiedenis
Paskaleva hoopt met de film ook van wat stereotypen af te komen. ‘Mensen hebben een soort oriëntalistisch beeld van de Zijderoute met blauwe koepels en kamelen. De realiteit is dat de bevolking gewoon moet overleven. Het leven in de woestijn is niet gemakkelijk. We willen laten zien hoe mensen er nu echt leven.’
Tijdens haar reis bezocht ze dan ook bij plekken waar toeristen meestal niet snel komen. ‘Wij reisden met een medewerker van de Art and Culture Development Foundation. Hij heeft ons geholpen om contacten te leggen.’ Zo konden ze bijvoorbeeld afreizen naar de Ferganavallei. ‘Het is een afgesloten regio waar niet veel buitenlanders naartoe mogen reizen. Het was voor mij bijzonder om in het echt te ervaren hoe terracotta en ikat gemaakt wordt. Deze geschiedenis gaat duizenden jaren terug en de mensen daar gebruiken nog steeds deze oude technieken.’
Bekijk de film hier