Elena Maria Rossi is gefascineerd door zwarte gaten. Haar benoeming tot hoogleraar was een lang gekoesterde wens, mede omdat er zo weinig vrouwelijke hoogleraren zijn in haar vakgebied. ‘Mijn benoeming is ook voor Sterrewacht Leiden een mijlpaal.’

Telescopen produceren waanzinnige beelden zoals die van de Paardenkopnevel en zwarte gaten. Maar hoe echt zijn deze beelden? Astronoom Frans Snik van de Sterrewacht legt in een artikel van NEMO kennislink uit hoe het zit.

De helderheidspiek van de ring om het superzware zwarte gat van M87 is in een jaar tijd 30 graden tegen de klok in verschoven. Dat blijkt uit nieuwe beelden die het consortium van de Event Horizon Telescope heeft vrijgegeven.

Per toeval ontdekte computerwetenschapper Hans-Dieter Hiep (Leiden Institute of Advanced Computer Science en Centrum Wiskunde & Informatica) een ‘gapend gat’ in een veelgebruikte manier om de veiligheid van software te evalueren. Hiep dichtte het gat en zorgde daarmee voor aardig wat opschudding in…

Een Europees team van astronomen heeft het grootste stellaire zwarte gat van de Melkweg ontdekt. Het is ruim dertig keer zo zwaar als de onze zon en bevindt zich in het sterrenbeeld Arend op zo'n tweeduizend lichtjaar van de aarde. De sterrenkundigen ontdekten het zwarte gat bij toeval toen ze de vierde…

Eindelijk weten we het zeker: ook in het midden van ons eigen sterrenstelsel zit een zwart gat. Astronomen onthulden vandaag de allereerste foto van Sagittarius A*, een superzwaar object in het centrum van de Melkweg. Deze foto kon alleen genomen worden door een wereldwijde samenwerking van telescop…

Over enkele weken neemt Carel Stolker afscheid als rector magnificus. In een dubbele aflevering van de podcast Enkeltje Wetenschap maken we de balans op: wat waren de belangrijkste lessen, hoe heeft hij de coronacrisis ervaren, en natuurlijk: wat doe je om het ‘zwarte gat’ te voorkomen? In een openhartig…

De banen van 27 sterren die ronddraaien op kleine afstand van het zwarte gat in het centrum van onze Melkweg, zijn erg chaotisch. Daardoor kunnen onderzoekers niet betrouwbaar voorspellen waar ze over zo'n 462 jaar zijn. ‘Dat is werkelijk verbazingwekkend kort’ , aldus sterrenkundige Simon Portegies…

Met meer dan duizend kilometer per seconde razen ze voort: de allersnelste sterren in ons Melkwegstelsel. Promovendus Fraser Evans deed onderzoek naar deze ongrijpbare hypersnelle sterren en ontdekte dat ze ons veel kunnen leren over bijvoorbeeld zwarte gaten en supernova’s.

Lezing, Oortlezing

Minuscule elementaire deeltjes die vanuit de ruimte op aarde botsen, kunnen ons een inkijk geven in de verre objecten waar ze vandaan komen. Maar dan moet je ze wel eerst weten te vangen. Met een Vidi-subsidie van NWO gaat onderzoeker Sjoert van Velzen ‘op jacht’ naar neutrino's die afkomstig zijn van…

Niet alles wat in de buurt komt van een zwart gat, wordt erin opgeslokt. Zwarte gaten kunnen materiaal ook wegslingeren, en die kans blijkt aanzienlijk groter dan gedacht. Een toevallige ontdekking en wat Martijn Oei daar vervolgens mee deed, leverden hem 12 december een promotie cum laude op, ‘met…

Lezing, 31e Oortlezing

Lezing

‘Met ruimteantenne LISA kijken we met een compleet nieuwe blik naar het heelal’, zegt sterrenkundige Elena Maria Rossi. Het zal de eerste missie zijn die zwaartekrachtgolven vanuit de ruimte detecteert. Die kunnen ons meer vertellen over het begin van ons heelal en de vorming van zwarte gaten. Met een…

Antropoloog Rodrigo Ochigame bestudeert hoe wetenschapsbeoefening verandert door AI. Van sterrenkunde tot wiskunde tot klimaatmodellen: het gebruik van AI roept de vraag op wat precies telt als wetenschappelijk bewijs, vindt de onderzoeker.

Presentator Jort Kelder is op tournee langs de meest toonaangevende universiteiten van Nederland. Zaterdag 14 mei deed hij de Universiteit Leiden aan voor zijn NPO Radio 1-programma Dr Kelder en Co en zijn podcast De Jortcast.

Zoutkristallen, een golfstick van nanoformaat en gesmolten glas. De LION Image Award-wedstrijd van 2023 leverde weer een heleboel prachtige beelden op. Maar uiteindelijk kan er maar één de winnaar zijn.

Wat heb jij nou aan astronomie? De podcast Cosmic Perspectives onderzoekt de impact van Nederlandse astronomie op onze samenleving: van het opbouwen van positieve internationale relaties tot de ontwikkeling van baanbrekende technologie.

Sterrenkundigen hebben voor het eerst in drie dimensies waargenomen dat gas vanuit spiraalvormige sterrenstelsels met hoge snelheid naar boven en naar beneden wordt geblazen, ver het sterrenstelsel uit. Ze bevestigen hiermee de theorie van de evolutie van sterrenstelsels: dat stervormende sterrenstelsels…

Het ontwerp voor het METIS-instrument voor de Extremely Large Telescope (ELT) is definitief. De Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) heeft groen licht gegeven voor de productie van alle onderdelen van het instrument. Het is het eerste ELT-instrument, ontworpen en te bouwen onder Nederlandse leiding,…

Eenvoudig readers samenstellen, bestellen of digitaal inzien? Dat kan met Reader online. De onderstaande instructies helpen je snel op weg.

Festival

Vijf projecten met onderzoekers van Universiteit Leiden ontvangen van NWO een subsidie voor de bouw of vernieuwing van grootschalige onderzoeksfaciliteiten.

Wil je een wetenschapper die uitdienst is toch nog vermelden op een pagina, bijvoorbeeld als spreker of gerelateerde wetenschapper? Dat kan.

Van onderzoek naar sterrenwind tot gebarentaal: maar liefst zeven wetenschappers van de Universiteit Leiden krijgen een prestigieuze Vici-beurs van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).

Hieronder vind je een checklist van wat je nodig hebt voor een studio-opname. Voor de verschillende soorten video’s zijn er verschillende checklists. Bespreek altijd de details voor het produceren van een video met je videoteam! Het is ook essentieel om je ideeën en behoeften tijdens het opnameproces…

Wanneer je mag promoveren aan de Universiteit Leiden, gelden er regels rondom de promotiezitting. Waarmee moet je in praktisch opzicht allemaal rekening houden? We geven je hier een overzicht.

Alumni-activiteit

Een internationale samenwerking van astronomen organiseert een speciale online collegereeks voor natuur- en sterrenkundigen in Cuba. De reden hiervoor zijn de verscherpte maatregelen tegen dit land, waardoor onderzoekers vrijwel geen informatie van buiten het eiland kunnen krijgen. ‘Iedereen heeft recht…

Waar komt de kenmerkende ring om Saturnus vandaan? Astronomen publiceerden in Science een mogelijke verklaring. Eentje die ook direct zou ophelderen waarom de planeet scheef hangt. Leids astronoom Simon Portegies Zwart legt hun verhaal uit in de Volkskrant.

Organisatie

Simulaties van de vorming van sterrenstelsels leveren veel meer informatie over sterrenstelsels dan een telescoop. Simulaties worden de laatste jaren steeds beter. Sterrenkundige Evgenii Chaikin leverde daaraan zo’n belangrijke bijdrage, dat hij 27 februari cum laude, met lof, promoveerde.

Ijeoma Uchegbu is hoogleraar Farmacie aan het University College Londen (UCL). Als vrouwelijke wetenschapper van kleur stond ze in eerste instantie niet te springen om een actieve rol te spelen in het diversiteitsbeleid. Totdat ze radicaal van mening veranderde: ‘Ik wist: ik moet evangelist worden.’

Werk je minstens één dag in de week structureel thuis en heb je een arbeidsovereenkomst van tenminste 19 uur, dan is het mogelijk om thuiswerkfaciliteiten aan te vragen.

Het is gedaan met hoorcolleges en tentamens voor het vak Radioastronomie van Michiel Brentjens. De coronacrisis is een moment van reflectie dat zijn hele manier van lesgeven heeft veranderd. In plaats van vooraan in de klas te staan, laat hij zijn studenten met verfblikken een radiotelescoop bouwen.

Rector magnificus Carel Stolker neemt op 8 februari afscheid. Als er één thema als een rode draad door zijn carrière loopt, dan is het de verbinding tussen universiteit en maatschappij. In deze serie afscheidsgesprekken gaat Stolker nog eenmaal in gesprek met mensen van binnen en buiten de universiteit.…

Organisatie

Tijdens de Leiden Science Family Day maakten meer dan 700 bezoekers kennis met de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen. Jong en oud konden genieten van fascinerende proefjes, rondleidingen, interessante lezingen, spectaculaire stikstofshows en verschillende workshops. Een leerrijke dag met veel…

De vraagbaak van Leiden2022 gaat wegens succes door en is op zoek naar nog meer prikkelende, interessante of bijzondere vragen.

Paus Franciscus heeft astronoom Ewine van Dishoeck benoemd tot lid van de Pauselijke Academie van Wetenschappen. Hiermee schaart ze zich onder een illuster rijtje Nobelprijswinnaars, zoals Ernest Rutherford, Max Planck, Niels Bohr en Erwin Schrödinger. Wat vindt ze daar eigenlijk van? Een interview…

Onderzoek naar depressie bij kinderen, Leidse alumni in de Tweede Kamer en een uitzonderlijke afstudeerprestatie van een van onze studenten: wat deze onderwerpen gemeen hebben? Ze staan centraal in onze best gelezen verhalen van 2021.

Universiteit Leiden is deel van een Nederlands consortium dat 4,7 miljoen euro van NWO ontvangt voor de bouw van een faciliteit die gecontroleerd dunne laagjes materiaal kan maken. De faciliteit kan kleine én grote lagen produceren en is daarmee uniek in de wereld. Zulke grote lagen zijn belangrijk…