Van colleges met Robbert Dijkgraaf tot een telescoop in de diepzee: tijdens zijn dubbele bachelor Natuur- en Sterrenkunde ontdekte Jelle Oonk dat de weg naar grote kosmische antwoorden soms loopt via de kleinste, nauwelijks te vangen deeltjes: neutrino’s.

Wetenschappers hebben een neutrino ontdekt met de hoogste energie ooit gemeten. Leidse natuurkundigen Maarten de Jong en Dorothea Samtleben werkten mee aan dit project, waarover afgelopen week te lezen was in alle kranten en op alle online media.

Zelfs met de allermodernste technieken is het bijna niet te zien: een kosmische neutrino. Toch is het wetenschappers gelukt dit deeltje in beeld te brengen met een telescoop op 3450 meter diepte in zee. En dat kan helpen om ons universum beter te begrijpen. Leidse deeltjesfysici werkten mee aan dit…

Niet alleen donkere materie, maar ook gewone materie en donkere energie worden gevolgd in de grootste kosmologische computersimulatie ooit. In de FLAMINGO-simulatie zie je over de loop van miljarden jaren virtuele sterrenstelsels en clusters van sterrenstelsels ontstaan. Dat is geen makkelijke klus:…

Studium Generale

Lezing, Studium Generale

Lezing

Speculaties over buitenaards leven, een nieuwe stikstofkaart, AI als scriptiebegeleider, baanbrekende telescopen en miljoeneninvesteringen tegen antibioticaresistentie – de veelzijdigheid van deze onderwerpen laat zien dat ons publiek net zo brede interesses heeft als onze wetenschappers. Ontdek hier…

Minuscule elementaire deeltjes die vanuit de ruimte op aarde botsen, kunnen ons een inkijk geven in de verre objecten waar ze vandaan komen. Maar dan moet je ze wel eerst weten te vangen. Met een Vidi-subsidie van NWO gaat onderzoeker Sjoert van Velzen ‘op jacht’ naar neutrino's die afkomstig zijn van…

Acht wetenschappers van de Universiteit Leiden hebben een beurs toegekend gekregen van wetenschapsfinancier NWO. Met deze Vidi-financiering kunnen de onderzoekers de komende vijf jaar een vernieuwende onderzoekslijn opzetten en hun eigen onderzoeksgroep verder uitbouwen.

Onderwijs

Onderwijs

Een Europees team van astronomen onder leiding van de Leidse onderzoeker Konstantinos Migkas heeft een groot filament (lange draadachtige structuren) van heet gas blootgelegd dat vier clusters van sterrenstelsels met elkaar verbindt. Het filament bestaat uit zogeheten warm-heet intergalactisch mediu…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van de Leidse onderzoeker Matus Rybak heeft, dankzij toevallig dubbel inzoomen, bewezen dat dicht op de kern van een superzwaar zwart gat millimeterstraling ontstaat. Hun bevindingen zijn geaccepteerd voor publicatie in het vakblad Astronomy…

Tijdens het bestuderen van zestien jaar aan meetgegevens van jonge sterren ontdekte de Leidse masterstudent Sam de Regt dat twee van die sterren nog gehuld waren in geboortewolken. Nog niet eerder bracht iemand deze twee sterren zo scherp in beeld. Hij publiceert zijn opschoonmethode en de nieuwe afbeeldingen…

Een team van internationale onderzoekers, onder leiding van Tomas Stolker (Universiteit Leiden) heeft een jonge gasvormige reuzenexoplaneet in beeld gebracht bij een ster die slechts 12 miljoen jaar oud is. De planeet in kwestie draait op ruime afstand rond een ster waar de planeetvorming klaar is,…

Aline Vidotto is per 1 februari benoemd tot hoogleraar Stellar and Planetary Astrophysics bij de Sterrewacht. Vidotto werkt 3,5 jaar bij de universiteit en voor haar is de aanstelling ‘een mijlpaal in haar carrière.’

De helderheidspiek van de ring om het superzware zwarte gat van M87 is in een jaar tijd 30 graden tegen de klok in verschoven. Dat blijkt uit nieuwe beelden die het consortium van de Event Horizon Telescope heeft vrijgegeven.

Een groep internationale astronomen heeft het toonaangevende tijdschrift Astronomy & Astrophysics ervan overtuigd om een naamswijzigingsbeleid voor transgender personen en anderen in te voeren. ‘Het is echt frustrerend dat zo'n grote organisatie een initiatief van buitenaf nodig had om haar beleid inclusiever…

Een internationaal team onder leiding van sterrenkundigen van de Universiteit Leiden heeft met laboratoriumexperimenten aangetoond dat zwavel onder ijzige heelalcondities kan binden met ammonium en als zout op stof en kiezels kan plakken. Het zo ontstane zwavelzout helpt niet alleen het mysterie van…

De gegevens van 41 miljoen sterrenstelsels brengen het kosmologisch standaardmodel toch niet aan het wankelen. Tot die, voor henzelf verrassende conclusie, komt een internationaal team van onderzoekers met daarbij Koen Kuijken, hoogleraar bij de Leidse Sterrewacht.

Na vele jaren voorbereiding heeft CERN een baanbrekend nieuw experiment goedgekeurd: de Search for Hidden Particles (SHiP). Alexey Boyarsky was er vanaf het begin bij betrokken. ‘We weten dat er natuurkunde ontbreekt en die willen we vinden.’

bachelorstudent Serafine Beugelink ontwikkelt kaartspel over elementaire deeltjes en deeltjesfysica. Ze zet succescol haar eigen bedrijf op.

Een team wetenschappers, waaronder de Leidse Astronoom Alice Booth, heeft siliciummonosulfide-moleculen ontdekt in de stofschijf rondom een jonge ster. Die moleculen duiden op planeetvorming. Het team deed de ontdekking met behulp van de ALMA-telescopen. Deze methode vormt een alternatief voor wanneer…

Een Europees team van astronomen heeft het grootste stellaire zwarte gat van de Melkweg ontdekt. Het is ruim dertig keer zo zwaar als de onze zon en bevindt zich in het sterrenbeeld Arend op zo'n tweeduizend lichtjaar van de aarde. De sterrenkundigen ontdekten het zwarte gat bij toeval toen ze de vierde…

Lezing, Oort lecture

Zes vrouwelijke onderzoekers van de Sterrewacht Leiden hebben voor het eerst dimethylether gedetecteerd in een planeetvormende schijf. Met negen atomen is dit het grootste molecuul dat tot nu toe in een schijf is geïdentificeerd. Dimethylether is ook een voorloper van grotere organische moleculen die…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van Ardjan Sturm van de Sterrewacht heeft voor het eerst een tweedimensionale inventaris gemaakt van ijs in een planeetvormende schijf van stof en gas rond een jonge ster. Ze deden dat met de James Webb-ruimtetelescoop. De onderzoekers, onder…

Een internationaal team van wetenschappers, geleid door astronomen van de Sterrewacht Leiden, heeft met de James Webb-ruimtetelescoop ontdekt dat belangrijke ingrediënten voor het maken van potentieel leefbare werelden aanwezig zijn in protosterren in een vroeg stadium, waarin nog geen planeten zijn…

Lezing, Studium Generale

Lezing

Alumni-activiteit

Eindelijk weten we het zeker: ook in het midden van ons eigen sterrenstelsel zit een zwart gat. Astronomen onthulden vandaag de allereerste foto van Sagittarius A*, een superzwaar object in het centrum van de Melkweg. Deze foto kon alleen genomen worden door een wereldwijde samenwerking van telescop…

Vandaag zijn de eerste fullcolour beelden van de kosmos van ESA’s ruimtetelescoop Euclid gepresenteerd. Nooit eerder was een telescoop in staat om zulke haarscherpe astronomische beelden te maken van zo'n groot deel van de hemel en zo ver het diepe heelal in. De vijf beelden illustreren het volledige…

Lezing, Oort lecture