-

Dit NWO-project is uitgevoerd in nauwe samenwerking met de universiteiten van Oxford (contactpersoon: prof. dr. Robert Hoyland) en Princeton (contactpersoon: prof. dr. John F. Haldon) en onderzoeksgroep UMR 8167 (Centre National de la Recherche Scientifique, CNRS, Universiteit Paris-Sorbonne, Paris…

De Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP) was een politiek experiment. Bij haar oprichting in 1894 hadden de meeste leden geen stemrecht, de leiders geen politieke ervaring en stond de organisatievorm nog in de kinderschoenen. Wie lid werd, zette bovendien zijn geld, goede naam en baan op het…

Archeoloog Nathalie Brusgaard ontving dit jaar 1,5 miljoen euro van de Europese Onderzoeksraad voor onderzoek naar de band tussen vroege boeren en wilde dieren. Ook na de landbouwrevolutie, zo’n zesduizend jaar geleden, bleven mensen jagen en gebruikmaken van materialen van dieren als herten.

Hoe kunnen we scholen helpen stress en angst in de klas te herkennen en te voorkomen en samen met scholen leerlingen snel de juiste ondersteuning bieden? Op weg naar een structurele samenwerking tussen Leidse scholen en LUBEC Kenniscentrum Angst en Stress bij jeugd.

Dit project onderzoekt de rijke taalkundige geschiedenis van de cruciale taalgroepen in Oost-Afrika en omvat een zoektocht naar woorden die wijzen op eerder verloren talen. Deze resultaten, gecombineerd met recent archeologisch en genetisch onderzoek, zullen bijdragen aan een nieuw begrip van de vroege…

In een longitudinale studie onderzochten Adva Eichengreen en collega's hoe aspecten van emotionele intelligentie de ontwikkeling van de geestelijke gezondheid van adolescenten beïnvloeden. Zo identificeerden ze potentiële waarschuwingssignalen en doelen voor interventieprogramma's.

Hoogleraar Wil Roebroeks werd gevraagd te reageren op de vondst van DNA van uitgestorven mensachtigen in huidige bewoners van West-Afrika. Hij sprak erover in het Radio 1 programma Nieuws & Co.

Wanneer ontdekte de mens het vuur? De zoektocht naar het antwoord op die vraag slaat steeds creatievere paden in. De nieuwste inzichten liggen niet verscholen in archeologische resten, maar in menselijk dna. De Volkskrant interviewde Wil Roebroeks over de meest recente ontwikkelingen.

Bijna 250 mensen zijn ondanks het vroege tijdstip en de regen naar de oude Leidse Sterrenwacht gekomen om de Venusovergang waar te nemen. Gelukkig was deze via het internet prima te zien. Frans Snik en Ignas Snellen gaven uitleg. Een team van Leidse promovendi gaf rondleidingen langs de telescopen.

Het televisieprogramma Vroege Vogels bracht onlangs een bezoek aan Leiden. In de aflevering staat de stadsnatuur centraal, van stoepplantjes tot slimme meerkoeten die plastic gebruiken als nestmateriaal.

Nieuw gemaakte diepe en zeer scherpe beelden van het vroege heelal laten zien dat er een sterk verband bestaat tussen het stervormingstempo in jonge sterrenstelsels en hun totale massa aan sterren. Leidse wetenschappers werkten mee aan het onderzoek.

Een internationaal team van astronomen uit Leiden en de VS heeft voor de eerste keer de snelheid kunnen meten van sterren in een sterrenstelsel op een afstand van 11 miljard lichtjaar. De sterren blijken met ongeveer 1.5 miljoen km/uur bijna tweemaal zo snel door de ruimte te bewegen als de zon in ons…

Kinderen die laat-prematuur oftewel iets te vroeg geboren zijn - tussen de 34 en 38 weken- of klein zijn voor de duur van de zwangerschap, worden gezien als relatief kwetsbaar. Door deze milde perinatale problemen hebben zij niet alleen een grotere kans op medische problemen, maar ook op cognitieve…

Kijk Magazine besteedde aandacht aan recent onderzoek waarin gemeld werd dat de vroege mens een concurrentiestrijd voerde met reuzenhyena’s om kadavers. Leids archeoloog Gerrit Dusseldorp duidt de resultaten en zet deze in perspectief.

Iedereen met een i-Phone kan meedoen met het in kaart brengen van luchtvervuiling in Nederland met de zogeheten iSPEX, een opzetstukje voor je telefoon. Op twee heldere dagen in mei en juni willen we met 10.000 mensen tegelijkertijd een meting doen om fijnstof in kaart te brengen. Het wordt daarmee…

Niet alleen mannelijke vogels zingen, ook vrouwtjes fluiten een aardige partij mee. Op zondag 8 april vertelde Katharina Riebel bij Vroege Vogels over haar onderzoek naar vrouwelijke vogelzang.

Studenten Annemarijn Zoontjes & Martijn Juch waren samen met hun begeleider, docent Marc Argeloo te gast bij het radioprogramma Vroege Vogels. Daar vertelden ze over het vak ‘Memory and the Environment’.

Watervlooien en lantaarntjes hebben in de natuur veel meer last van gewasbeschermingsmiddelen dan in het lab. Deze testresultaten uit het Levend Lab presenteerden Henrik Barmentlo en Martina Vijver in radioprogramma Vroege Vogels.

Leidse biologiepromovendus Kevin Groen en zijn eeneiige tweelingbroer (én biologiestudent) Marvin Groen zijn vanaf dinsdag 5 september beide te zien in een nieuwe rubriek bij Vroege Vogels TV op NPO 2 (19:20).

Bij het boerenleven in de vroege Middeleeuwen denk je al snel aan hard werk en relatieve armoede. Toch worden er bij archeologische opgravingen van boerennederzettingen vaak luxe gouden en zilveren objecten gevonden. Hoe zit dat? Professor Frans Theuws vertelt erover in de nieuwste aflevering van de…

Kan artificiële intelligentie (AI) helpen om subtiele veranderingen in de gewrichten op te merken op MRI-beelden van patiënten met reumatoïde artritis? Die vraag gaan Leidse wetenschappers beantwoorden dankzij een subsidie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).

Onderzoekers uit Wageningen en Leiden hebben een rijstveld aangelegd in de polder bij Oud Ade. Met het experiment willen ze nagaan of rijst een duurzaam alternatief is voor de traditionele Nederlandse Landbouw. Vroege Vogels-redacteur Jesper Buursink ging een kijkje nemen op het Polderlab.

Radioprogramma Vroege Vogels was erbij toen onderzoekers Maarten Schrama en Krijn Trimbos met veertig studenten de polder ingingen. Van regenworm tot eendenkroos, de studenten brengen alles in kaart. Deze nulmetingen zijn de start van een tienjarig onderzoek in Polderlab Vrouwe Venne bij Oud Ade.

Met behulp van het JEDI fonds ging Fatima al Moufridji samen met een docent op zoek naar culturele contacten tussen vroegmiddeleeuws Engeland, Noord Afrika en het Midden-Oosten. Samen maakten ze vier kennisclips die nu te zien zijn op YouTube.

Rond alle vroege sterrenstelsels bevinden zich gigantische halo's van licht dat maar moeilijk kan ontsnappen. Dat ontdekte een team astronomen onder leiding van Jorryt Matthee van de Universiteit Leiden en David Sobral van de University of Lancaster.

Van Perzië en Arabië tot in Noord-Afrika: al in de negentiende eeuw waren er Nederlanders die zelf de camera hanteerden in verschillende regio’s van het Midden-Oosten.

Behalve de padden, gaan ook salamanders aan de wandel als het kwik enigszins stijgt. De salamanders leggen een afstand van tientallen tot honderden meters af naar het water waar ze zich voortplanten. Evolutionair bioloog Manon de Visser vertelt erover in Vroege Vogels, tijdens de uitzending van 9 fe…

Het grote internationale onderzoeksproject Connected Communities in early medieval Europe (COCO) heeft een belangrijke Europese subsidie ontvangen: de ERC Synergy Grant. Het gaat om een omvangrijke subsidie van € 11.194.464 voor de onderzoeksperiode van zes jaar. Het project COCO wordt geleid vanuit…

Naar aanleiding van het Nature-artikel over een recent ontdekte kruising tussen een Neandertaler en Denisova werd Wil Roebroeks op 23 augustus 2018 geïnterviewd op het NOS radio 1 journaal.

Astronomen van de Sterrewacht Leiden hebben een nieuwe methode ontwikkeld om verre quasars te vinden en beter te onderscheiden van andere objecten die erop lijken, met behulp van technieken voor machinaal leren. Het onderzoeksresultaat is geaccepteerd voor publicatie in het vakblad Astronomy & Astrophysics.…

Een internationaal team van onderzoekers, heeft de genetische geschiedenis van onze vroegste modern menselijke voorouders herschreven. Door gebruik te maken van de grootste dataset tot nu toe van genetisch materiaal van Europese prehistorische jager-verzamelaars (356 individuen) tussen 35.000 en 5000…

Het leven van sterrenstelsels wordt gekenmerkt door sterk wisselende gedragingen, waarbij ze of enorm veel nieuwe sterren vormen, of nauwelijks sterren vormen, maar niet veel daartussenin. Een nieuwe studie toont aan dat dit bipolaire gedrag, manisch of depressief, de norm blijkt te zijn in het vroege…

Astronomen hebben met de Hubble Ruimtetelescoop voor het eerst de vroege fase van stervorming gezien van de kern van een ellipsvormig sterrenstelsel, 3 miljard jaar na de oerknal. De groeiende kern vlamt op door het licht van miljoenen pasgeboren sterren die in razend tempo worden gevormd. Het team,…

In 2015 dacht Jorryt Matthee een extreem ver sterrenstelsel ontdekt te hebben waarin geen elementen zwaarder dan helium aanwezig waren, genaamd CR7. Drie jaar later toont hij via metingen met de ALMA-telescoop aan dat het sterrenstelsel toch koolstof bevat en zelfs in normale concentraties. De American…

Een internationaal team van astronomen heeft een groot reservoir van heet gas ontdekt in de cluster-in-wording rond het Spinnenwebstelsel. De sterrenkundigen voorspellen, mede op basis van dat hete gas, dat de cluster-in-wording zal uitgroeien tot een van de grootste objecten in het heelal. Daardoor…

Het was lange tijd één van de meest bedreigde diersoorten ter wereld. Ruim tien jaar geleden dacht men zelfs nog dat hij was uitgestorven: de Filipijnse krokodil.

Radio 1 vroeg Gerrit Dusseldorp te reageren op de vondst van een Homo-sapienskaak in Israël. De kaak heeft een datering van 180.000 jaar en zet daarmee de heersende ideeën over de verspreiding van Homo sapiens over de wereld op losse schroeven.

De overgang van eencelligheid naar meercellige organismen is een belangrijke stap geweest in de evolutie. Onderzoekers uit Leiden en Amsterdam ontwikkelden een wiskundig model dat mogelijk verklaart hoe meercelligheid tot stand kwam. Ze vermoeden dat cellen elkaars fouten corrigeren. Publicatie in eLife…

Ontdek het baanbrekende werk van Ida Frye in autismeonderzoek, vaak vergeten in de geschiedschrijving. Luister naar deze podcast van de NPO met o.a. universitair docent historische pedagogiek en genderstudies Annemieke van Drenth.

Dr. Nathalie Brusgaard is te horen in een interview met Radio 1 waarin zij verteld over bevers in de Nederlandse prehistorie.

In de vroege Bronstijd gebruikten mensen bronzen voorwerpen als betaalmiddel. Tot die conclusie komen archeologen Maikel Kuijpers en Catalin Popa in een PLOS ONE artikel dat 20 januari verschijnt.