187 zoekresultaten voor “chili” in de Publieke website
-
Hyperactieve sterrenstelses waargenomen in het vroege heelal
Een internationaal team van astronomen uit Leiden en de VS heeft voor de eerste keer de snelheid kunnen meten van sterren in een sterrenstelsel op een afstand van 11 miljard lichtjaar. De sterren blijken met ongeveer 1.5 miljoen km/uur bijna tweemaal zo snel door de ruimte te bewegen als de zon in ons…
-
Zwart gat voedt zich met koude intergalactische stortbui
Een internationaal team astronomen is getuige geweest van een nog nooit eerder waargenomen kosmisch weersverschijnsel.
-
Zij jaagt op donkere materie (maar bestaat dat wel?)
Het heelal heeft veel meer massa dan we kunnen aantonen. Zien we iets over het hoofd, of gebruiken we foutieve rekenmodellen? Margot Brouwer vertelt erover tijdens de Nacht van Kunst & Kennis op 16 september.
-
Sterrenstelsels hebben bipolaire gasuitstroom tot ver in intergalactische ruimte
Sterrenkundigen hebben voor het eerst in drie dimensies waargenomen dat gas vanuit spiraalvormige sterrenstelsels met hoge snelheid naar boven en naar beneden wordt geblazen, ver het sterrenstelsel uit. Ze bevestigen hiermee de theorie van de evolutie van sterrenstelsels: dat stervormende sterrenstelsels…
-
Ewine van Dishoeck wordt Akademiehoogleraar
De KNAW kent dit jaar een Prijs Akademiehoogleraren toe aan Ewine van Dishoeck, hoogleraar moleculaire astrofysica aan de Universiteit Leiden. Van Dishoeck is de meest geciteerde moleculair astrofysicus ter wereld. Ze ontving een aantal grote prijzen, waaronder in 2000 de Spinozapremie.
-
MUSE streeft Hubble voorbij
Een internationaal team van astronomen heeft de tot nu toe beste driedimensionale weergave van het verre heelal gemaakt. Ze deden dat met het MUSE-instrument op de Very Large Telescope van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) in Chili. Astronoom Jarle Brinchmann is tweede auteur van het artikel…
-
Leer Ewine van Dishoeck kennen en ontdek onze oorsprong in de ruimte
Is de aarde de enige planeet in het heelal waar leven is, of zouden er ook andere kunnen zijn? Hoe zijn sterren en planeten eigenlijk ontstaan? Is er water – de bron van leven – elders in het heelal?
-
Ewine van Dishoeck in Board of Trustees Institute for Advanced Study
Het Institute for Advanced Study heeft astronoom en chemicus Ewine van Dishoeck benoemd tot lid van de Board of Trustees, met ingang van 5 mei 2018.
-
Tijdens een zomerprogramma onderzoek doen met Leidse onderzoekers en Estec
Een groep van 30 excellente studenten uit de hele wereld bracht vorige week een bezoek aan Estec, het ruimtevaartcentrum in Noordwijk. Een groot deel van die groep is door de Sterrewacht van de Universiteit Leiden geselecteerd voor deelname aan een drie maanden durend onderzoeksprogramma 'Leiden/ESA…
-
Reusachtig sterrenstelsel in jong heelal plaatst astronomen voor raadsel
Een internationaal team van sterrenkundigen, onder wie de Leidse astronomen Corentin Schreiber en Ivo Labbé, heeft een reusachtig sterrenstelsel ontdekt uit de tijd dat het heelal pas 1,6 miljard jaar jong was. Het stelsel moet kort na de oerknal extreem snel gegroeid moet zijn, wat ingaat tegen alle…
-
Astronomen bouwen meest geavanceerde sterrenwacht na met LEGO®
Bij de bouw van de ESO-sterrenwacht op Paranal in Chili – een van de grootste en meest geavanceerde telescoopfaciliteiten ter wereld – waren enkele van de knapste wetenschappers en ingenieurs betrokken. Nu hebben de Leidse astronoom Frans Snik en een team van toegewijde helpers dat nog eens dunnetjes…
-
Dit was 2021! Een overzicht van Geesteswetenschappen in het nieuws
Online, hybride, op de campus... Het was een onvoorspelbaar jaar, ook voor de Faculteit Geesteswetenschappen. Gelukkig was er naast coronanieuws ook ruimte voor andere verhalen. Een terugblik op 2021 met onze meest gelezen nieuwsartikelen per maand.
-
Eredoctoraten en prijzen
De Universiteit Leiden reikt regelmatig eredoctoraten, onderscheidingen en prijzen uit.
-
Interviews met onze alumni
Als afgestudeerde van de faculteit Geesteswetenschappen zijn er tal van mogelijkheden. Altijd al meer willen weten over de sectoren en banen waarin alumni van Geesteswetenschappen zoal terechtkomen? Klik op de naam van de alumnus/alumna om hun verhaal te lezen!
-
Sterrenstelsels eten zich groot aan gaswolken, maar hoe?
Een sterrenstelsel kan groeien door gas uit zijn directe omgeving naar binnen te trekken. Maar astronomen weten nog niet precies hoe dit gebeurt. Sterrenkundige Joop Schaye gaat met een Europese onderzoekssubsidie van 1,5 miljoen euro op zoek naar antwoorden.
-
Wetenschappers ontdekken grootste stellaire zwarte gat van de Melkweg
Een Europees team van astronomen heeft het grootste stellaire zwarte gat van de Melkweg ontdekt. Het is ruim dertig keer zo zwaar als de onze zon en bevindt zich in het sterrenbeeld Arend op zo'n tweeduizend lichtjaar van de aarde. De sterrenkundigen ontdekten het zwarte gat bij toeval toen ze de vierde…
-
Kiezen voor een Leidse bètamaster
Maar liefst 3108 bachelorstudenten kwamen zich op vrijdag 4 november in Leiden oriënteren op de volgende stap in hun studie: de master. De Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen ontving op de Masterdag 422 studenten. Zes bezoekers vertellen waarom zij een Leidse bètamaster overwegen.
-
Vier telescopen worden één supertelescoop
Planeetvormingsgebieden, meervoudige sterren en de stofrijke schijven die superzware zwarte gaten voeden. En misschien zelfs vulkanen op de Jupitermaan Io. Al die objecten hopen wetenschappers te gaan waarnemen met de nieuwe supertelescoop MATISSE. De Leidse astronoom Walter Jaffe is onderzoeksleider…
-
Nieuw onderzoekscentrum in Leiden gaat het ontstaan van planeten onderzoeken
Er wordt een expertise groep voor de Atacama Large Millimeter / Submillimeter Array (ALMA) gehuisvest in de Sterrewacht van Leiden. Hiermee is een bedrag is gemoeid van 0,5 miljoen euro per jaar.
-
Reuzenplaneet op enorme afstand rond zon-achtige ster stelt astronomen voor raadsel
Een team van sterrenkundigen onder leiding van wetenschappers van de Universiteit Leiden en de Universiteit van Amsterdam heeft via directe beeldvorming een reuzenplaneet ontdekt op enorme afstand van een zon-achtige ster. Waarom die planeet zo zwaar is en hoe die daar verzeild is geraakt, is nog een…
-
Eerste directe foto van meervoudig planetenstelsel rond zonachtige ster
Een internationaal team van sterrenkundigen onder Leidse leiding heeft de allereerste opname gemaakt van een jonge, zonachtige ster met twee reuzenplaneten. Tot nu toe hadden astronomen bij een ster die vergelijkbaar is met de zon nooit meer dan één planeet rechtstreeks waargenomen. De sterrenkundigen…
-
Subsidies voor de bouw van grootschalige onderzoeksfaciliteiten
Vijf projecten met onderzoekers van Universiteit Leiden ontvangen van NWO een subsidie voor de bouw of vernieuwing van grootschalige onderzoeksfaciliteiten.
-
Chávez is dood: Viva Chávez!
‘Hugo Chávez kan onder Latijns-Amerikaanse linkse groeperingen een icoonstatus krijgen, vergelijkbaar met die van Che Guevara’, stelt Patricio Silva, hoogleraar Moderne Latijns-Amerikaanse geschiedenis. ‘Heel Latijns-Amerika begint aan een nieuwe bladzijde van haar geschiedenis.’
-
Optische doorbraak voor onderzoek aan exoplaneten
Astronomen van de Leidse Sterrewacht en de Universiteit van Arizona (VS) hebben met een nieuw instrument een opname van een exoplaneet gemaakt. Het instrument levert een ongeëvenaard goed contrast. De Leidse promovendus Gilles Otten presenteerde de resultaten aan de wetenschappelijke gemeenschap op…
-
De evolutie van sterrenstelsels en de aard van donkere materie
Donkere materie vormt ongeveer tachtig procent van de totale massa in het heelal. Toch weten we nog steeds niet precies waarvan het gemaakt is. Astronoom Pavel Mancera Piña gaat op zoek naar antwoorden. Met een Veni-subsidie van NWO en de meest geavanceerde telescopen, waaronder de James Webb Space…
-
Zwarte gaten remmen groei sterrenstelsels
Sterrenstelsels groeien omdat hun zwaartekracht vers gas van buiten aantrekt. Om dat proces te kunnen begrijpen kroop sterrenkundige Freeke van de Voort achter de computer en simuleerde het. Ze ontdekte dat zwarte gaten het opslokken van vers gas sterk vermindert. Promotie op 28 maart.
-
Mysterieuze rimpelingen racen door planeetvormende schijf
Een internationaal team van astronomen, waaronder Leidenaar Christian Ginski, heeft nog nooit eerder waargenomen structuren ontdekt in een stofschijf rond een nabije ster. Publicatie in Nature op 8 oktober.
-
Complexe organische moleculen ontdekt bij jonge ster
Voor het eerst hebben astronomen complexe organische moleculen gedetecteerd in de protoplanetaire schijf rond een jonge ster. De ontdekking, gedaan met de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) in Chili, bevestigt opnieuw dat de omstandigheden waaruit aarde en zon zijn voortgekomen niet…
-
Astronoom Jos de Boer krijgt Chesneauprijs voor beste proefschrift
Astronoom Jos de Boer heeft in Nice de Chesneauprijs in ontvangst genomen voor zijn onderzoek naar zogeheten protoplanetaire schijven. De prijs wordt toegekend aan het beste sterrenkundige proefschrift op het gebied van hoge ruimtelijke resolutie. ‘Ik zie het als een goede kans om over mijn onderzoek…
-
Hoe sterrenstelsels zich voeden met gas
Met een nieuw waarnemingsinstrument, MUSE, op de Very Large Telescope in Chili, onderzocht David Carton hoe verre sterrenstelsels gas opslokken en 'vervuilen'. Dit kan leiden tot dieper inzicht in de evolutie van sterrenstelsels.
-
Van sterrenstof tot leefbare planeet: publiekslezing Ewine van Dishoeck drukbezocht
Meer dan 400 geïnteresseerden zijn afgekomen op de NGL-publiekslezing van Kavli-prijswinnares Ewine van Dishoeck. ‘Wat fijn dat u in zulke grote getalen gekomen bent. Ik ben er bijna sprakeloos van, maar dat is natuurlijk niet handig vanavond!’ Gelukkig neemt van Dishoeck haar publiek een minuut later…
-
First Light voor 3D-spectrograaf MUSE
De 3D-spectrograaf Multi Unit Spectroscopic Explorer (MUSE) is met succes geïnstalleerd en in gebruik genomen op de Very Large Telescope op Cerro Paranal, Chili. MUSE heeft tijdens zijn eerste waarnemingsperiode gekeken naar verre sterrenstelsels, heldere sterren en andere testobjecten. De Sterrewacht…
-
Planetoïde vernoemd naar emeritus professor Corrie Bakels: 'Ik draai in 5,5 jaar om de zon'
Corrie Bakels staat bekend als één van de grondleggers van de bio-archeologie in Nederland. Één van haar oud-studenten, dr. Marco Langbroek, werkzaam in de sterrenkunde, verzocht de Internationale Astronomische Unie een recent ontdekte planetoïde naar haar te vernoemen. Bij het horen van het nieuws…
-
Extreem verre, maar volwassen sterrenstelsels ontdekt
Sommige sterrenstelsels in het jonge heelal zijn razendsnel gegroeid, zo blijkt uit waarnemingen van een internationaal team astronomen, onder wie Caroline Straatman en Ivo Labbé van de Leidse Sterrewacht. Ze zijn, op een recordafstand van 12 miljard lichtjaar, uit de periode dat het universum zelf…
-
Allereerste sterrenstelsels draaiden als de Melkweg
De vroegste sterrenstelsels in het heelal lijken op een draaikolk, vergelijkbaar met ons eigen sterrenstelsel de Melkweg. Dat ontdekte een internationaal team astronomen uit onder andere Leiden.
-
‘Spectaculair Heelal’ - ESO-jubileumtentoonstelling in de oude Leidse Sterrewacht
In 2012 bestaat de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) 50 jaar. Om dit te vieren worden wereldwijd activiteiten georganiseerd. Op 5 oktober wordt de ESO-jubileumtentoonstelling geopend in de historische Leidse Sterrewacht. Deze tentoonstelling, met de toepasselijke naam 'Spectaculair Heelal', bestaat…
-
Nieuw bewijs voor jonge planeten in schijven rond jonge sterren
Astronomen, onder leiding van Nienke van der Marel, hebben met de ALMA telescoop de sterkste aanwijzing tot nu toe gevonden dat in de schijven van gas en stof rond vier jonge sterren recent planeten zijn ontstaan. Publicatie in Astronomy & Astrophysics.
-
Eerste Nederlands onderdeel van reuzenstelescoop E-ELT doorstaat alle tests
De eerste Nederlandse bijdrage aan de toekomstige European Extremely Large Telescope (E-ELT) is succesvol getest. Het gaat om de 'chopper', een zeer wendbaar spiegeltje dat is ontwikkeld door een samenwerkingsverband van universiteiten, technologische instituten en het bedrijfsleven. Het high techspiegeltje…
-
Zomeruniversiteit: Ewine van Dishoeck in AD over ijskoude gaswolken, exoplaneten en de bouwstenen van het leven
In de AD-rubriek de 'Zomeruniversiteit' vertellen de knapste koppen van Nederland over de ontwikkelingen in hun vakgebied. Deze week was de beurt aan hoogleraar Moleculaire astrofysica Ewine van Dishoeck.
-
Student schoont archiefdata op en onthult twee stellaire cocons
Tijdens het bestuderen van zestien jaar aan meetgegevens van jonge sterren ontdekte de Leidse masterstudent Sam de Regt dat twee van die sterren nog gehuld waren in geboortewolken. Nog niet eerder bracht iemand deze twee sterren zo scherp in beeld. Hij publiceert zijn opschoonmethode en de nieuwe afbeeldingen…
-
Drie Leidse wetenschappers ontvangen NWO ENW-KLEIN subsidie voor vernieuwend onderzoek
De herkomst van Surinaamse rijst, een digitale tweeling van de aarde en een groot big-data project aan de Chileense hemel: drie Leidse wetenschappers ontvangen een ENW-KLEIN subsidie voor vernieuwend, fundamenteel onderzoek.
-
Wat vertellen complexe moleculen over de vorming van sterren?
Hoe kom je van een immens grote gaswolk ergens in het heelal tot een ster met planeten? Onderzoek van promovendus Sterrenkunde Martijn van Gelder werpt meer licht op de vroegste fases van dit proces. Hij promoveert op 24 november.
-
Koninklijke onderscheiding voor sterrenkundige Tim de Zeeuw
De Leidse sterrenkundige Tim de Zeeuw is op 14 mei benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Hij kreeg de onderscheiding ter ere van zijn afscheid als Director General van de Europese sterrenkundige organisatie ESO. De uitreiking vond plaats op de Nederlandse Astronomenconferentie 2018…
-
Grote Europese subsidie voor onderzoek naar Indianentalen
Willem Adelaar, Leids hoogleraar Talen en Culturen van Indiaans Amerika, krijgt een Europese subsidie (ERC Advanced Grant) voor onderzoek naar de relaties tussen Midden-Amerikaanse en Zuid-Amerikaanse Indianentalen. Daarmee wil hij orde scheppen in de enorme taaldiversiteit in het gebied en licht werpen…
-
Nederlandse ‘big data’-telescoop vindt exoplaneten
Astronomen van de Universiteit Leiden hebben de eerste planeten ontdekt met een nieuw instrument: de planetenjager MASCARA. Het aan de Sterrewacht Leiden ontwikkelde instrument zoekt speciaal naar planeetovergangen rond de helderste sterren aan de hemel, waar verrassend genoeg nog nauwelijks eerder…
-
Sterrenkunde in coronatijd: ‘Alle grote telescopen stonden stil’
Astronoom Ignas Snellen onderzoekt exoplaneten met waarnemingen van telescopen. Maar hoe gaat dat nu de grote telescopen niet of nauwelijks nog werken? Gelukkig heeft hij vanuit huis en tuin contact met een robot-telescoop in Mexico en werkt zijn wifi eindelijk goed.
-
Sporen van bouwsteen van leven ontdekt rond jonge zonnen
In de nabijheid van zonachtige protosterren hebben wetenschappers licht opgevangen dat afkomstig is van het giftige gas methylisocyanaat. Als bouwsteen van biologisch belangrijke moleculen vormt het mogelijk een schakel in het ontstaan van leven.
-
Zware sterren voeden zich niet met stofschijf maar met puinhoop
Een team van astronomen onder Nederlandse leiding heeft ontdekt dat zware sterren anders ontstaan dan hun kleine broertjes en zusjes. Waar kleine sterren vaak een geordende schijf van stof en materie om zich heen hebben, is de materiaalaanvoer bij grote sterren een chaotische puinhoop. De onderzoekers…
-
Een nieuwe manier om atmosferen van exoplaneten te onderzoeken
Dankzij een slimme nieuwe techniek zijn Leidse astronomen er voor het eerst in geslaagd om de atmosfeer van een exoplaneet gedetailleerd te onderzoeken. De resultaten van hun onderzoek worden op 28 juni gepubliceerd in het tijdschrift Nature.
-
ESO-instrument METIS bereikt belangrijke ontwerp-mijlpaal
Het METIS-instrument dat onder leiding van de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA) wordt gebouwd voor ESO's toekomstige Extremely Large Telescope (ELT) in Noord-Chili heeft een belangrijke mijlpaal bereikt: het voorlopig ontwerp is goedgekeurd.