113 zoekresultaten voor “esa” in de Publieke website
-
Marijn Franx wint Spinozapremie 2010
Een permanente expositie over de plaats van de mens in de kosmos. Ook daarvoor wil Franx zijn Spinozapremie gebruiken. ‘De vooruitgang is zo groot, dat we nog steeds bezig zijn om de vragen te definiëren. Bij het vinden van de antwoorden vallen we van de ene verbazing in de andere.’
-
Gas freon-40 blijkt niet geschikt als verklikker van leven
Astronomen hebben diep in de ruimte het het gas freon-40 gedecteerd. Dit molecuul staat ook bekend als methylchloride en wordt op aarde gevormd door biologische processen. Het is voor het eerst dat het in de interstellaire ruimte is gedetecteerd. De ontdekking wijst erop dat methylchloride niet zo geschikt…
-
Verhuizing ruimteonderzoeksinstituut SRON naar Zuid-Holland officieel
Met een handtekening onder de samenwerkingsovereenkomst hebben de Universiteit Leiden, TU Delft, ruimteonderzoeksinstituut SRON en NWO op 31 mei de verhuizing bekrachtigd van SRON-Utrecht naar Zuid-Holland. De hoofdvestiging van het ruimteonderzoeksinstituut komt in 2021 op de Science Campus van de…
-
Hubble ziet geboorte elliptisch sterrenstelsel in vroege heelal
Astronomen hebben met de Hubble Ruimtetelescoop voor het eerst de vroege fase van stervorming gezien van de kern van een ellipsvormig sterrenstelsel, 3 miljard jaar na de oerknal. De groeiende kern vlamt op door het licht van miljoenen pasgeboren sterren die in razend tempo worden gevormd. Het team,…
-
Gaia toont de Melkweg in 3D
Vanaf een lanceerinstallatie in Frans Guyana gaat op 19 december de Europese satelliet Gaia de ruimte in om een zeer gedetailleerde driedimensionale kaart van het Melkwegstelsel maken. De Leidse astronoom Anthony Brown leidt het consortium dat de vloed aan meetgegevens gaat verwerken.
-
Sterrenkundigen genomineerd voor Gordon Bell-prijs voor snelste computerberekeningen
Een team van Nederlandse en Japanse astronomen, onder leiding van hoogleraar Simon Portegies Zwart, heeft een snelheid bereikt van 24,8 petaflop berekeningen per seconde op de 'Oak Ridge National Supercomputer Titan', een van 's werelds snelste supercomputers. Met deze berekening heeft het team alle…
-
Verste sterrenstelsel tot op heden ontdekt met zwaartekrachtlens
Door gebruik te maken van één van de krachtigste zoomlensen van de natuur heeft een internationaal team van astronomen, waaronder dr. Rychard Bouwens, mogelijk het tot op heden verste sterrenstelsel waargenomen met de Hubble-ruimtetelescoop. Dit sterrenstelsel is waargenomen zoals het er 420 miljoen…
-
Tanja Masson-Zwaan over de gevolgen van de oorlog in Oekraïne voor de ruimtevaart
Wereldwijd worden veel samenwerkingsverbanden met Rusland stopgezet vanwege de oorlog in Oekraïne. Hoe zit dat met de ruimtevaart, waar de Russen ook een groot aandeel in hebben?
-
Verslag VO-S bijeenkomst 4 juli 2014
Aan het begin van de zomer, op 4 juli, heeft de VO-S in samenwerking met de Sterrewacht een bijeenkomst georganiseerd op het Huygens Lab.
-
Nieuwe stap in zoektocht naar oorsprong donkere materie
Een signaal dat zowel in het centrum van ons Melkwegstelsel voorkomt, als op afgelegen plekken in het heelal, laat mogelijk de oorsprong van donkere materie zien. Dat concludeert de Leidse natuurkundige Alexey Boyarsky in een artikel in Physical Review Letters.
-
Nederland levert cruciale bijdrage aan Europese röntgentelescoop
Wetenschapsfinancier NWO kent bijna 19,5 miljoen euro toe aan een Nederlands cluster dat bijdraagt aan de ontwikkeling van een röntgencamera annex spectrograaf voor de nieuwe Europese ruimtetelescoop Athena. De Leidse Sterrewacht is een van de leden van het cluster.
-
Jonge ster vuurt extreem snelle watermoleculen af
Een team met Leidse sterrenkundigen heeft watermoleculen waargenomen die zich met een snelheid van meer dan 200.000 km per uur van een jonge, zonachtige ster af bewegen. Dit is 80 keer zo snel als een kogel uit een AK47-geweer.
-
Space Scoop een van de Great Websites for Kids
De American Library Association heeft Space Scoop uitgekozen als een van de Great Websites for Kids (GWS). Space Scoop lanceerde vorig jaar een nieuwe website en deelt daar de laatste ruimtenieuwtjes om kinderen te onderwijzen en te inspireren. De website wordt onderdeel van een compilatie van exemplarische…
-
Space Scoop gelanceerd: sterrenkunde nieuwswebsite voor kinderen in 22 talen
Space Scoop, een gloednieuwe sterrenkunde nieuwswebsite voor kinderen is op donderdag 17 december 2015 gelanceerd in 22 talen. Space Scoop levert wekelijks spannend nieuws in begrijpelijke taal over de meest recente sterrenkundige ontdekkingen, samen met een prachtige ruimtefoto.
-
Hemellichamen wegen met afbuigend licht
De meeste materie in het heelal is onzichtbaar, vermoeden veel astronomen. Maar hoe weeg je donkere materie die je niet kunt zien? Hoogleraar Henk Hoekstra zoekt naar een oplossing. Oratie op 25 juni.
-
De lancering van een nieuw tijdperk: Leiden en de James Webb telescoop (deel II)
Na 25 jaar is het deze december eindelijk zo ver: de lancering van de lang verwachte James Webb ruimtetelescoop. Leidse astronomen kijken vol spanning mee: niet alleen waren zij betrokken bij de bouw van belangrijke instrumenten aan boord, de telescoop zal ook vele nieuwe geheimen van het heelal onthullen,…
-
Leidse astronoom Henk van de Hulst: bescheiden man met groot gezag
Wereldberoemd onder sterrenkundigen, bescheiden en wars van conventies. Op 23 april verscheen de biografie over Henk van de Hulst, getiteld ‘Reiziger in het wereldruim’. Biograaf Dirk van Delft: ‘Deze bijzondere man verdiende een biografie.’
-
Prijzen en Subsidies 2021
Een overzicht van awards en prijzen die in 2021 zijn toegekend aan onze medewerkers en studenten, maar ook bijzondere benoemingen aan de Universiteit Leiden en andere instellingen.
-
Prof. Xander Tielens wordt hoogleraar ‘Physics and Chemistry of the Interstellar Medium‘
Prof. A.G.G.M. (Xander) Tielens wordt bij 1 januari bij de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen benoemd tot hoogleraar ‘Physics and Chemistry of the Interstellar Medium’. Tielens werkt momenteel als senior onderzoeker bij Ames in Moffett Field, Californië. Ames is een onderdeel van NASA. Daarnaast…
-
400 astronomen uit 14 landen in Leiden; Euclid consortium-meeting 2013
Vierhonderd wetenschappers en afgevaardigden van de ruimtevaartindustrie uit 14 landen komen deze week bijeen in Leiden voor de jaarlijkse Euclid Consortium-meeting. Euclid is de Europese ruimtetelescoop die in 2020 wordt gelanceerd en is bedoeld om misschien wel het grootste mysterie van de hedendaagse…
-
LOFAR ontdekt grootste koolstofatomen buiten onze Melkweg
Een internationaal team van astronomen onder leiding van de Leidse promovenda Leah Morabito heeft met de LOFAR-radiotelescoop de grootste koolstofatomen buiten onze Melkweg ontdekt. Astronomen kunnen nu bepalen hoe koud en compact het gas rond deze atomen is. Dit gas heeft invloed op stervorming en…
-
Astronomen vinden superheldere jonge sterrenstelsels in de prille jeugd van het heelal
Een internationaal onderzoeksteam, onder wie drie Leidse astronomen, heeft met de Hubble en Spitzer ruimtetelescopen vier ongewoon heldere, zeer jonge sterrenstelsels gevonden en gekarakteriseerd. Het gaat om stelsels van meer dan 13 miljard jaar geleden, van slechts 500 miljoen jaar na de oerknal.…
-
Hubble breekt afstandsrecord
De Hubble Ruimtetelescoop van NASA en ESA heeft met de ontdekking van een verzameling zeer kleine en en blauwe sterrenstelsels een nieuw afstandsrecord geboekt. Niet eerder zijn zulke sterrenstelsels uit de periode van vlak na de oerknal gezien.
-
Herschel-ruimtetelescoop vindt overvloed aan water rond jonge ster
Sterrenkundigen hebben met de Herschel-ruimtetelescoop voor het eerst koude waterdamp gevonden in een planeetvormende schijf rond een jonge ster. Dit duidt erop dat deze schijf grote hoeveelheden water bevat. In het heelal zijn wellicht veel meer planeten met water. Het onderzoeksteam van de Leidse…
-
Nieuwste sterrendatabase toont dansende Magelhaense wolken en meer
De nieuwste sterrendatabase van ruimtetelescoop Gaia toont onder andere het samenkomen en uiteengaan van de Magelhaense wolken en de versnelling van onze zon in haar beweging door de Melkweg. Verder zijn nu van alle 330.000 sterren die zich binnen 325 lichtjaar van de aarde bevinden veel meer gegevens…
-
Leidse studenten brengen Melkweg in kaart
De Leidse sterrenkundestudenten Isabel van Vledder en Dieuwertje van der Vlugt hebben de hele Melkweg in kaart gebracht door dwergsterren te tellen. Het resultaat is het meest complete model voor de verdeling van dit soort sterren. Hun onderzoek is gepubliceerd in the Monthly Notices of the Royal Astronomical…
-
Voor het eerst methanol gevonden in een warme planeetvormende schijf
Een internationaal team van onderzoekers onder leiding van Alice Booth (Universiteit Leiden) heeft methanol ontdekt in het warme gedeelte van een planeetvormende schijf. Het methanol kan daar niet ontstaan zijn en moet uit de koude gaswolken komen waaruit de ster en de schijf zijn gevormd. Het methanol…
-
De evolutie van sterrenstelsels en de aard van donkere materie
Donkere materie vormt ongeveer tachtig procent van de totale massa in het heelal. Toch weten we nog steeds niet precies waarvan het gemaakt is. Astronoom Pavel Mancera Piña gaat op zoek naar antwoorden. Met een Veni-subsidie van NWO en de meest geavanceerde telescopen, waaronder de James Webb Space…
-
iSPEX winnaar Academische Jaarprijs 2012
Het team van de Universiteit Leiden heeft met het iSPEX-project ‘Meet fijnstof met je smartphone’ de Academische Jaarprijs 2012 gewonnen. Tijdens een spannende finale liet iSPEX woensdagavond in de Leidse Stadsgehoorzaal de twee andere teams, uit Groningen, achter zich.
-
Rosetta’s komeet 67P bevat zuurstof
Waarschijnlijk is de zuurstof al tijdens de vorming van de komeet opgenomen. Dat blijkt uit onderzoek van het Europese ruimtevaartuig Rosetta dat rond de komeet cirkelt. Een internationaal team van onderzoekers onder leiding van Kathrin Altwegg (Universität Bern) met Ewine van Dishoeck en Catherine…
-
‘We leven misschien in een heel leeg stukje heelal’
Het universum dijt uit en de snelheid waarmee dit gebeurt hangt nauw samen met de leeftijd van het heelal. Maar tussen twee recente metingen van de precieze uitdijingssnelheid zit een gat van 10%. Kosmologen uit Leiden en Heidelberg hebben dit gat nu voor de helft gedicht.
-
Zomeruniversiteit: Ewine van Dishoeck in AD over ijskoude gaswolken, exoplaneten en de bouwstenen van het leven
In de AD-rubriek de 'Zomeruniversiteit' vertellen de knapste koppen van Nederland over de ontwikkelingen in hun vakgebied. Deze week was de beurt aan hoogleraar Moleculaire astrofysica Ewine van Dishoeck.
-
Marie Curiebeurs voor donkere materie
De Leidse Sterrewacht gaat een nieuwe techniek gebruiken om te rekenen aan zwaartekrachtlenzen. Zij doen dit in het kader van onderzoek naar de vorming van melkwegstelsels. Alessandro Sonnenfeld van de Universiteit Tokyo haalde een Marie-Curie beurs binnen en komt het onderzoeksteam versterken.
-
Reeds lang uitgeschakelde satelliet onthult massa piepjonge planeet
Voor het eerst is de massa van een net gevormde exoplaneet bepaald. Sterrenkundigen van de Universiteit Leiden gebruikten hiervoor waarnemingen van Hipparcos, een satelliet die al meer dan 25 jaar buiten werking is, in combinatie met diens huidige hypermoderne opvolger Gaia.
-
Astronomen meten verste sterrenstelsel ooit
Een internationaal onderzoeksteam met drie Leidse astronomen heeft een sterrenstelsel gevonden uit de tijd dat het heelal nog maar 5% van zijn huidige leeftijd had. De exacte afstand van het buitengewoon heldere sterrenstelsel is met een van de Keck-telescopen op Hawaï vastgesteld op ruim 13 miljard…
-
Twee miljoen Europese subsidie voor educatief sterrenkundeproject
De Europese commissie heeft twee miljoen Euro ter beschikking gesteld voor EU Space Awareness, een project dat kinderen en tieners laat zien welke mogelijkheden er liggen in ruimtevaarttechnologie en basisschoolleerlingen inspireert op een leeftijd dat hun nieuwsgierigheid maximaal is en hun normen…
-
Op zoek naar het gat in de markt: (student)ondernemers presenteren veelbelovende plannen
Een uiterst verfijnde dronecamera die de wijnoogst inspecteert of nieuwe microtechnologie die pijnlijke biopsies overbodig kan maken. Enthousiaste startups presenteerden op 30 juni hun veelbelovende plannen in ondernemerscentrum HUBspot.
- Lezing: BepiColombo, Europa en Japan samen onderweg naar Mercurius
-
Leiden-Delft-Erasmus Space Day en LDE lustrum-borrel
Congres/symposium
- Digitale uitzending over planeten en James Webb
- Kaiser Lente Lezing: The Gaia telescope
- Internetuitzending JUICE Ruimtesonde
-
Glimp opgevangen van eerste sterren?
Astronomen hebben met behulp van ESO’s Very Large Telescope het meest heldere sterrenstelsel ontdekt dat tot nu toe in het vroege heelal is aangetroffen. Ook hebben ze sterk bewijs gevonden dat het stelsel sterren van de eerste generatie bevat. Het team, met de Leidse astronomen David Sobral, Jorryt…
-
Leidse astronomen vinden ingrediënten voor leven op donkerste plekken van stervormende wolk
Een internationaal team onder leiding van Leidse astronomen heeft diverse moleculen gevonden in ruimte-ijs op de donkerste en koudste plekken van een grote stervormende wolk. Ze deden dit met behulp van de Webb-telescoop. De ontdekking laat zien dat de chemische ingrediënten voor grotere en complexe…
-
De Hubble-telescoop kijkt verder dan ooit
De Leidse astronoom Rychard Bouwens heeft met de Hubble-ruimtetelescoop verder het heelal ingekeken dan ooit tevoren. Een opname van maar liefst 87 uur lang laat het heelal zien op de leeftijd van slechts 480 miljoen jaar. Tot zijn verbazing vond Bouwens maar één kandidaat sterrenstelsel op deze recordafstand.…
-
Een schat aan infraroodgegevens voor astronomen
Met ESO's VISTA-telescoop is de breedste gevoelige foto van de kosmos genomen die ooit in het infrarood is gemaakt. Deze nieuwe opname van een onopvallend hemelgebied is gemaakt binnen de Nederlands / Engelse / Franse / Deense UltraVISTA-survey en toont meer dan 200.000 sterrenstelsels.
-
Werken en groeien in de wetenschap
'We moeten in samenwerking een plan opstellen om onze eigen mogelijkheden te produceren. Dit zal wetenschap, kleine bedrijven, banen en de maatschappij in Afrika en daarbuiten stimuleren.' Die woorden sprak Naledi Pandor bij de opening van het symposium Science Diplomacy and International Development,…
-
Kosmische blokkade verklaart invloed zwarte gaten
Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van prof.dr. Jelle Kaastra heeft een vreemd fenomeen ontdekt bij het superzware zwarte gat in het centrum van een veel bestudeerd sterrenstelsel.
-
Internationale consortia: de toekomst voor de wetenschap?
Internationale wetenschappelijke consortia zijn steeds belangrijker binnen de wetenschap. Ze staan tegenwoordig vaak centraal bij de aanpak van mondiale vraagstukken op het gebied van gezondheid, milieu en schone energie. Ze kennen echter ook unieke uitdagingen. Om die in kaart te brengen, ontving hoogleraar…
-
De structuur van het heelal ontrafelen met zwaartekrachtgolven
Eeuwenlang hebben astronomen het heelal bestudeerd door lichtsignalen te verzamelen. Sinds 2015 stelt het bewijs van een belangrijke voorspelling van Einstein ons in staat om het heelal op een nieuwe manier te onderzoeken: door middel van zwaartekrachtgolven. Astronomie promovendus Valeriya Korol heeft…