In de zoektocht naar een vaccin tegen baarmoederhalskanker heeft bundeling van fundamentele kennis over het immuunsysteem en organische chemie al geresulteerd in een vaccin, dat nu wordt getest in klinische trials. Ondertussen wordt hard gewerkt aan een verbeterde variant.

Tuberculosebacteriën en andere intracellulaire pathogenen gebruiken immuuncellen als paard van Troje om zich in hun gastheer te verspreiden. Annemarie Meijer, hoogleraar immunobiologie, vertelt hoe onderzoek naar mechanismen van aangeboren immuniteit in zebravissen helpt om nieuwe behandelingsmethoden…

Ons immuunsysteem moet kiezen als een vreemde stof het lichaam binnenkomt: aanvallen of niet? Soms gaat het bij die keuze mis, met ziekte of allergie tot gevolg. Onderzoekers van het LUMC proberen het immuunsysteem bij te sturen. Het wetenschapsdossier ’Immuniteit, Infectie en Tolerantie’ vertelt over…

Het immuunsysteem speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van slagaderverkalking, de onderliggende oorzaak van hart- en vaatziekten. Ontstekingsremmende medicatie kan misschien helpen, ontdekte Thomas van der Heijden. Promotie op 19 december.

Liposomen – nanobolletjes die bestaan uit vetachtige moleculen – zijn veelbelovend voor vaccinaties. Bio-farmaceutisch wetenschapper Naomi Benne ontdekte dat je de immuunreactie in diermodellen kan sturen door de lading van deze liposomen te veranderen. Op 8 september verdedigde ze succesvol haar proefschrift,…

Ongeveer twee miljard mensen dragen een slapende vorm van de tbc-bacterie met zich mee die ons immuunsysteem misbruikt. Hoogleraar Immunobiologie Annemarie Meijer onderzoekt ons afweersysteem, onder meer om aanknopingspunten voor behandeling van tbc te vinden. Oratie op 21 september.

Het immuunsysteem is een tweesnijdend zwaard bij kanker: het kan tumorcellen aanvallen, maar deze ook helpen bij hun groei en uitzaaiing. Het is een kwestie van de juiste sturing geven. Dat beargumenteerde prof. Karin de Visser in haar oratie op vrijdag 15 november 2019.

Een nieuwe behandeling tegen slagaderverkalking gaf hoopvolle resultaten in losse cellen, maar bleek minder effectief in de eerste dierproeven. Bachelorstudent Biofarmaceutische Wetenschappen Willemijn van der Heijden wilde weten waarom. Ze onderzocht of de vorming van een laagje eiwitten rondom de…

Het immuunsysteem speelt een paradoxale rol bij de uitzaaiing van borstkanker. Dat ontdekte Kelly Kersten in haar promotieonderzoek. Sommige immuuncellen dragen bij aan uitzaaiingen, terwijl andere cellen kunnen worden aangezet om chemotherapie effectiever te maken. Promotie op 7 februari.

Oncoloog Thorbald van Hall sprak op 10 september zijn oratie uit als hoogleraar. Van Hall beschreef hoe het immuunsysteem getraind kan worden in het kat-en-muis-spel met ontsnappende tumoren.

In zijn oratie 'Op de juiste knopjes drukken' op 2 december spreekt prof.dr. Ferry Ossendorp over zijn onderzoek naar de inzet van het immuunsysteem tegen kanker.

Het immuunsysteem beschermt ons tegen ziekten, maar soms gaat het mis. Dan dringt er toch een vijand binnen of valt het immuunsysteem ons eigen lichaam aan, waardoor we ziek worden. Artsen en onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) willen het immuunsysteem zodanig sturen, dat…

Sander van Kasteren wilde via een simpele chemische aanpassing de werking van het immuunsysteem beter onderzoeken. Wat hij deed was het systeem platleggen. Niet de bedoeling, maar geen nood. De mislukking bracht hem op het spoor van een moleculaire schakelaar. En het leverde een hot paper op.

Net voor de kerst ontvingen drie getalenteerde wetenschappers goed nieuws: ze ontvangen een persoonlijke onderzoeksbeurs van de Hartstichting. Ilze Bot van het Leiden Academic Centre for Drug Research is één van hen. Zij ontvangt de Established Investigator beurs van 650.000 euro. Hiermee kan ze vijf…

Kasteren

Artsen en onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) starten met een klinische studie, waarbij zij de allereerste stamcelgentherapie in Nederland gaan toedienen. De stamcelgentherapie is bedoeld als behandeling voor kinderen die geboren worden met de zeldzame ziekte SCID, waardoor…

Epitheelcellen spelen een cruciale rol in de longen. Promovendus Ying Wang deed onderzoek naar de effecten van virussen, zoals COVID-19, en sigarettenrook op deze epitheelcellen. ‘We hopen in de toekomst het risico op pandemieën te verkleinen.’

Chiodo

Afgelopen week schreef de Volkskrant een uitgebreid artikel over de bizarre levensvorm die ontstaat, wanneer een bacterie geen celwand meer heeft – een soort barbapapa’s. Eén van de experts die aan het woord komt is Leids microbioloog Dennis Claessen. Door in zijn lab bacteriën bloot te stellen aan…

Bacteriën in tanden vertellen ons veel over voeding en ziektes van onze voorouders. Bovendien komen we zo meer te weten over ons immuunsysteem. Dit biedt aanknopingspunten voor het verhelpen van moderne ziektes en allergieën. Lange tijd irriteerden archeologen zich aan het tandsteen op het gebit van…

In het Leids Universitair Medisch Centrum wordt gewerkt aan de ontwikkeling van een nieuw malariavaccin dat effectiever is dan de huidige vaccins.

LIBC PUBLIEKSDAG 'HUMAN POTENTIAL; OPTIMALISEER JEZELF, TRAIN JE HERSENEN' (in Dutch)

Promotie

Parasitaire wormen en maagbacteriën onderdrukken immuunreacties, zoals allergische reacties. Parasitoloog Hermelijn Smits en longarts Christian Taube van het LUMC proberen van deze micro-organismen te leren.

Leidse chemici hebben een nieuw mechanisme ontdekt dat zou kunnen verklaren hoe Multiple Sclerose zich ontwikkelt tot een ernstigere vorm. Met hun bevindingen dragen ze bij aan het ontrafelen van het mysterieuze verloop van de ziekte. Het onderzoek is gepubliceerd in het tijdschrift Biochemistry.

Draadvormige bacteriën maken cellen die geen celwand meer hebben onder invloed van osmotische stress. Een opvallende ontdekking, aangezien de celwand als bescherming dient voor bacteriën. Het zou kunnen verklaren hoe ziekteverwekkende bacteriën zich in ons lichaam kunnen schuilhouden voor ons immuunsysteem.…

Promotor: Prof.dr. G.A. van der Marel, Co-Promotor: J.D.C. Codée

​​​​​​​Wereldwijd krijgen jaarlijks ongeveer 9 miljoen mensen tuberculose. Onderzoek naar nieuwe medicijnen tegen deze ziekte heeft een flinke impuls gekregen door efficiëntere technieken en nieuwe inzichten in hoe de tuberculosebacterie werkt.

Twee jonge excellente chemici, Jeroen Codée en Sander van Kasteren, hebben een ECHO subsidie van € 260.000 euro toegekend gekregen door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek. Hiermee kunnen hun onderzoeksprojecten van start gaan.

Overkleeft

Het doel van het RAISE Onderzoek is om te onderzoeken hoe veerkrachtige mensen omgaan met stress. We kijken specifiek naar hoe belangrijke biologische systemen, zoals de HPA-as en het immuunsysteem, samenwerken met de hersenen en de sociale omgeving om veerkrachtig functioneren na moeilijkheden in de…

Elkaar infecteren met virussen en bacteriën en ondertussen jezelf beschermen met medicijnen en vaccinaties. Klinkt als een gezellig avondje, toch? Masterstudenten Life Science & Technology Rafael Jezior en Dennis de Beeld denken van wel. Samen ontwikkelden ze ImmunoWars: een spannend kaartspel gebaseerd…

Naast cholesterol en hoge bloeddruk moeten we misschien ons eigen immuunsysteem gaan aanpakken om een hartinfarct of beroerte te voorkomen. Marie Depuydt legde bloot welke cellen er precies in de plaque zitten die een (slag)ader vernauwt. De vele T-cellen duiden op een auto-immuunziekte. Ze promoveerde…

Dr. Annemarie H. Meijer van het Instituut Biologie Leiden gaat een nieuw Marie Curie trainingsnetwerk coördineren dat 3,7 miljoen subsidie ontvangt van de Europese Commissie. Het vierjarige project begint in januari 2012 en heet: “FishForPharma: Training Network on Zebrafish Infection Models for Pharmaceutical…

Onderzoekers van het Instituut Biologie Leiden hebben ontdekt hoe goede darmbacteriën ons aangeboren immuunsysteem reguleren. Door deze verrassende ontdekking wordt het in de toekomst mogelijk om ziekten die gerelateerd zijn aan ontsteking, zoals diabetes en colitis, gericht te behandelen met een cocktail…

Kunnen suikerpatronen op cellen het immuunsysteem activeren om kanker te bestrijden? Sander van Kasteren gebruikt de beurs van de European Research Council (ERC) om te ontdekken of dit mogelijk is.

De studie Bio-Farmaceutische Wetenschappen richt zich specifiek op geneesmiddelenontwikkeling. Je bestudeert de (bij)werking van geneesmiddelen en kijkt naar de mechanismen van ziektes.

Bij Biomedische wetenschappen word je opgeleid tot wetenschapper in het biomedisch veld. Wat houdt dat eigenlijk precies in en wat leer je allemaal in de bachelorfase?

Je volgt een basispakket van biologievakken, exacte vakken in de informatica en speciale integratievakken.

Dankzij bepaalde vet-suikermoleculen kunnen onder meer leprabacteriën zich verstoppen voor ons immuunsysteem. Hoe precies, is niet helemaal duidelijk. Hessel van Dijk, die op 13 oktober promoveerde, maakte de moleculen na en hielp daarmee een stukje van de puzzel op te lossen. Van Dijks proefschrift…

Om goede medicijnen te ontwikkelen tegen kanker, is nog veel nieuw inzicht nodig in hoe kwaadaardige tumorcellen zich ontwikkelen. Hoogleraar Ewa Snaar-Jagalska kijkt daarbij niet alleen naar het effect van medicijnen op geïsoleerde cellen, maar ook naar het gedrag van kankercellen in hun weefselomgeving.…

Het belangrijkste doel is het onderzoeken van de mogelijkheid om het lichaam te leren een soortgelijke fysiologische (autonome, neuro-endocriene of immuunsysteem) en fysieke (b.v. desensibilisatie van hardnekkige lichamelijke symptomen) reactie te laten vertonen op placebomedicatie als op actieve medicatie…

De crèche en het klaslokaal zijn misschien wel de meest gunstige plekken voor ziekteverwekkers. Toch is er relatief weinig bekend over hoe kinderen reageren op virussen en bacteriën en hoe het komt dat sommige kinderen veel beter beschermd zijn dan anderen. Simon Jochems, onderzoeker aan het Leids Universitair…

Chronische pijn, misselijkheid of braken door chemotherapie. Als je er last van hebt, kan medicinale cannabis een uitkomst zijn. Het nadeel is alleen wel dat patiënten er high van kunnen worden. Leidse onderzoekers van het Oncode Instituut doen daarom onderzoek naar alternatieven waar je dat niet van…

Kortstondige stress lijkt een verrassend positief effect te hebben op onze gezondheid. Onderzoekster Erin Faught kreeg een Veni-financiering om uit te zoeken hoe stress op de korte termijn ons immuunsysteem juist kan versterken. In het laboratorium krijgt ze daardoor de hulp van een opmerkelijk klein…

Psychologen Marieke Tollenaar, Anne Miers en Esther van den Bos ontvingen via het Leids Universiteits Fonds en Stichting Praesidium Libertatis donaties om cruciale eerste stappen te zetten in onderzoeksprojecten die op termijn zou kunnen bijdragen aan het welzijn van kwetsbare jongeren.

Combinatie van twee potentiële geneesmiddelen geeft zicht op een 'superblokkade' van een overactief immuunsysteem, schrijven Leidse wetenschappers in Nature. De doorbraak was het kristalliseren van het betrokken membraaneiwit.

Wetenschappers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en het Antoni van Leeuwenhoek hebben ontdekt hoe gespecialiseerde immuuncellen in staat zijn tot het opsporen en verwijderen van tumoren, die ‘onzichtbaar’ zijn voor de conventionele verdedigingsmechanismen van het immuunsysteem. Deze…

De effecten van veel behandelingen worden in belangrijke mate bepaald door andere factoren dan het geneesmiddel of de behandeling zelf. Zo kunnen placebo-effecten even groot zijn als het effect van bijvoorbeeld antidepressiva of pijnstillers. Factoren die hieraan bijdragen zijn het vertrouwen in de…