Lezing | Studium Generale
Crisis in de Romeinse wereld
- Datum
- donderdag 23 september 2021
- Tijd
- Bezoekadres
-
Lipsius
Cleveringaplaats 1
2311 BD Leiden - Zaal
- 011
In de derde eeuw n.Chr. kreeg het Romeinse Rijk het hard te verduren. Agressieve buitenlandse vijanden dwongen tot de inzet van meer troepen, die meer geld kostten terwijl de staatsinkomsten niet stegen. Generaals streden om de macht, keizers sneuvelden in de strijd tegen buitenlandse of binnenlandse vijanden. Een enorme epidemie beroofde honderdduizenden mensen van het leven. De eed van trouw die keizer Decius van zijn onderdanen vroeg, werd in elk geval door sommige christenen uitgelegd als vervolging. Het rijk viel uiteen in deelrijken en toen die weer werden herenigd, bleek de oplossing nog erger dan de kwaal.
Pas rond het jaar 300 stabiliseerde de situatie toen keizer Diocletianus een systeem invoerde met vier keizers, die elk een eigen hof hadden, een eigen leger hadden en een eigen grenszone verdedigden. Nieuwe munten temperden de inflatie en de staatscultus werd hervormd: voortaan golden Jupiter en Hercules als beschermgoden van het Romeinse Rijk. Christenen die weigerden te offeren aan deze goden, werden vervolgd.
Dit was de situatie toen in York in 306 n.Chr. een van de vier keizers, Constantius, overleed. Zijn troepen riepen zijn zoon Constantijn uit tot opvolger, wat indruiste tegen het bestaande vier-keizer-systeem.