KNAW-subsidie versterkt samenwerking tussen Leidse religiewetenschappers en docenten in het voortgezet onderwijs
‘Ontzettend blij’ was Markus Altena Davidsen toen hij hoorde dat hij en zijn collega’s een subsidie hadden ontvangen van het KNAW-Pilotfonds Wetenschapscommunicatie. Samen met partners uit het hele land werken ze aan een boek dat middelbare scholen moet inspireren hun onderwijs over religie en levensbeschouwing te vernieuwen. Met de 10.000 euro willen ze het boek beter, mooier en goedkoper maken.
‘Ik was ontzettend blij dat wij dit teken van waardering kregen, omdat hiermee het signaal wordt afgegeven dat het type wetenschapscommunicatie waar wij mee bezig zijn belangrijk wordt gevonden,’ vertelt Davidsen. Hij houdt zich namelijk bezig met kennisoverdracht van de wetenschap naar docenten godsdienst/levensbeschouwing in het voortgezet onderwijs. Daar is meer van nodig, vindt hij. ‘Ik zou graag willen dat de geesteswetenschappen zich sterker zouden profileren als docentenopleidingen, en dat universitaire docenten hun valorisatie meer zouden richten op docenten in het voortgezet onderwijs. Samenwerking met het onderwijs is de meest voor de hand liggende manier om onze relevantie voor de samenleving te laten zien.’
Naast de wetenschapscommunicatie richting docenten, zet Davidsen zich ook op andere manieren voor het onderwijs in. ‘Op dit moment leid ik een groep van docenten en vakdidactici die een adviserend landelijk curriculum ontwikkelt voor het vakgebied levensbeschouwing en religie. Dat doen we binnen het Expertisecentrum Levensbeschouwing en Religie in het Voortgezet Onderwijs (LERVO), een samenwerkingsverband van onder andere alle 17 docentenopleidingen voor ons vak. Professionalisering van docenten en ontwikkeling van het curriculum gaan voor ons hand in hand.’
Inspiratieboek voor docenten
Als verdieping bij het nieuwe curriculum maken de betrokkenen ook een inspiratieboek voor vo-docenten: Levensbeschouwing en religie in perspectieven. De Leidse religiewetenschappers waarmee Davidsen de KNAW-subsidie heeft ontvangen, schrijven voor dit boek onder meer de hoofdstukken over islam, hedendaagse spiritualiteit en antieke religies. Zo’n boek is hard nodig volgens hem. ‘Vanwege artikel 23 in de grondwet houdt de overheid zich afzijdig en ondersteunt ze de ontwikkeling van ons vakgebied niet,’ vertelt Davidsen. ‘Bovendien hoef je als docent godsdienst ook niet vakinhoudelijk bekwaam te zijn. Dit betekent dat er heel veel onbevoegde docenten voor de klas staan.’ ‘Super gek’ vindt hij dit, omdat het voor een gat aan kennis zorgt en de scholen weinig houvast biedt voor hun onderwijsprogramma.
‘Samen met Expertisecentrum LERVO willen we de kwaliteit van het onderwijs en de samenhang in het veld verbeteren. Wij kunnen het adviserend curriculum niet opleggen zoals de overheid dat zou kunnen doen, maar het curriculum is wel iets wat scholen kunnen gebruiken om hun eigen onderwijs te versterken. In het inspiratieboek zullen alle belangrijke onderdelen van het curriculum worden belicht,’ vertelt hij. Davidsen zegt dat het inspiratieboek kan worden gezien als een ‘ingrediëntenlijst’. ‘Wij beschrijven alle mogelijke ingrediënten die in een curriculum kunnen worden gestopt. Dat zijn de levensbeschouwelijke tradities en de bouwstenen waaruit ze bestaan – zoals rituelen en geloofsovertuigingen. Maar het zijn ook de verschillende perspectieven waarmee je naar levensbeschouwing en religie kunt kijken en de werkvormen die daarbij horen. We laten zien welke ingrediënten goed bij elkaar passen, net zoals de algemene tips voor de kok. Dit alles kunnen docenten en scholen gebruiken om hun bestaande vakleerplannen te herzien. Maar zij bepalen hoe ze dat gaan doen. Zij blijven de chef-koks.
Naast de officiële doelgroep van huidige docenten, richten Davidsen en zijn collega’s zich met het inspiratieboek indirect op de methodemakers. ‘Zij zeggen ook te weinig houvast te hebben, dus ze doen maar wat ze denken dat goed is. Daarom zie je ook dat de methodes voor godsdienst/levensbeschouwing ontzettend verschillend zijn,’ legt Davidsen uit. ‘De methodemakers geven aan dat ze input nodig hebben van wetenschappers en docenten. Dus ik hoop dat door ons inspiratieboek nieuwe methodes op de markt gebracht worden. Als dat gebeurt, zou dat een enorme positieve invloed op het vakgebied hebben.’
Openen van nieuwe deuren
De erkenning vanuit de KNAW-Pilotfonds opent in ieder geval deuren voor het project van Davidsen. ‘Het heeft het mogelijk gemaakt om onze ambitie een stuk te verhogen. Eerst wilden wij het inspiratieboek gewoon op internet verspreiden, maar zoiets wil je toch liever gedrukt hebben. Nu kunnen wij het boek misschien wel voor 12 euro aanbieden in plaats van 25 euro. Dat helpt al enorm.’ Toch droomt Davidsen van meer. ‘In mijn duurste dromen krijgen wij zoveel geld bij elkaar dat wij dit gewoon kunnen drukken en opsturen naar alle 1200 docenten godsdienst/levensbeschouwing in Nederland.’