‘Niet iedereen heeft gezondheidsdoelen bovenaan staan’
Medici kunnen veel repareren, maar ziekte voorkomen of uitstellen is beter. Daarvoor is vaak leefstijlverandering nodig en dat blijkt lastig. Sandra van Dijk (Universiteit Leiden) en Valentijn Visch (TU Delft) doen onderzoek naar de vraag hoe je mensen kunt helpen met gedragsverandering en welke rol e-health daarbij kan spelen.
Mensen vinden het vaak moeilijk om gezonder te gaan leven. Zelfs als ze weten dat ze een verhoogd risico hebben op ernstige aandoeningen. Hoe komt dat toch?
Sandra van Dijk, gezondheidspsycholoog aan de Universiteit Leiden: ‘Stress en mentale klachten spelen daarbij een grote rol. We weten dat ongeveer 30 procent van de mensen met chronische aandoeningen last heeft van angst- en depressieklachten en die maken het lastig om gezonder te leven. Het is dus belangrijk om breder te kijken dan gezondheid alleen. Als iemand schimmel op de muren heeft of financieel klem zit, heeft het waarschijnlijk niet zoveel zin om eenzijdig over leefstijlaanpassingen te beginnen. We weten namelijk ook dat mensen door stress meer gericht raken op kortetermijn-beloningen.’
Valentijn Visch, die bij de TU Delft Design for health motivation onderzoekt: ‘Ik zie geregeld mensen voor wie het alledaagse leven al een enorme worsteling is. Zij houden maar weinig energie over om zich druk te maken over mogelijke toekomstige gezondheidsproblemen. Het zegt ze gewoon niet zo veel dat ze meer kans maken op een gezonde oude dag als ze nú stoppen met roken. Vooral in kwetsbare wijken is de motivatie voor gedragsverandering daardoor vaak laag.’
En gezond gedrag is nooit belonend op de korte termijn?
‘Dat het je meer levensjaren in goede gezondheid kan opleveren, ervaar je doorgaans pas op langere termijn. Bovendien is fysieke gezondheid maar één element van welzijn. We gaan er misschien iets te makkelijk van uit dat iedereen gezondheidsdoelen bovenaan heeft staan. In een leefstijlinterventie die we samen met migranten maakten, bleek bijvoorbeeld dat het voor hen belangrijk was om in alle groepsbijeenkomsten te oefenen met relaxatie.’
Dit is een publicatie uit de whitepaper 'Healthy Society: naar een gezonde samenleving', een uitgave van Leiden-Delft-Erasmus Universities en Medical Delta. Klik hier om deze te downloaden.
Het volledige artikel verscheen eerder in het LDE Magazine. Leiden-Delft-Erasmus Universities is een samenwerkingsverband van de drie Zuid-Hollandse universiteiten.