Bezetting van End Fossil in Lipsiusgebouw
Leden van de klimaatactiegroep End Fossil, onder wie studenten van de Universiteit Leiden, TU Delft en EUR, hebben op 23 november twee lokalen bezet in het Lipsiusgebouw van de Faculteit Geesteswetenschappen. Zij vragen aandacht voor de klimaatcrisis. In dit bericht houden we je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.
Update vrijdag 16.45 uur
CvB: begrip voor de actie, maar ontruiming was nodig
Het College van Bestuur van de Universiteit Leiden heeft donderdagavond het Lipsiusgebouw laten ontruimen. In het pand bevonden zich op dat moment zo’n twintig leden van klimaatactiegroep End Fossil, die overdag twee lokalen in het gebouw hadden bezet en niet wilden vertrekken.
De ontruiming door de politie is zonder incidenten verlopen. Meerdere oproepen van medewerkers van de universiteit om het pand vreedzaam te verlaten hadden de actievoerders genegeerd. Om die reden is er donderdag voor gekozen om naar zo’n zwaar middel te grijpen.
De groep van EndFossil - studenten van de Universiteit Leiden, TU Delft en Erasmus Universiteit Rotterdam - wilde met hun bezetting aandacht vragen voor de klimaatcrisis. Rond 10.45 uur waren zij met ongeveer 30 mensen het Lipsiusgebouw binnengetrokken. Daar bezetten ze twee lokalen op de eerste verdieping. Uiteindelijk groeide de groep uit tot ongeveer 50 personen.
Geen toestemming
Al vanaf hun aankomst was er regelmatig contact tussen de activisten en vertegenwoordigers van de universiteit. Toen is meteen medegedeeld dat hun actie niet volgens de regels was. Bezettingen worden namelijk in geen enkel geval toegestaan. De universiteit maakte daarnaast duidelijk dat de bezetting om 17.00 uur afgelopen moest zijn. Dit vanwege het risico van verstoring van de openbare orde, waar de universiteit overleg over had gehad met het lokaal gezag.
Gesprek met de rector
Halverwege de middag is rector Hester Bijl bij de bezetters op bezoek geweest. Daar besprak zij met een vertegenwoordiging van EndFossil de eisen die de groep eerder dit dag had neergelegd. EndFossil wilde dat de universiteit geen nieuwe samenwerkingsverbanden met de fossiele industrie aan zouden gaan, en dat vertegenwoordigers van deze industrie niet langer betrokken zouden worden bij culturele evenementen of career events. De rector legde uit dat het CvB hun zorgen over het klimaat deelt en de vrijheid van meningsuiting vanzelfsprekend respecteert. Ze gaf echter ook aan dat het college nu niet op deze eisen in kon gaan. Eerder heeft het CvB laten weten in februari 2024 met een verklaring over samenwerking met fossiele industrie te komen. De zaken waarop de eisen van EndFossil betrekking hadden, zullen in die verklaring worden behandeld. Het proces om tot de verklaring te komen is momenteel in volle gang.
Pand overgedragen aan de politie
Toen oproepen aan de bezetters om hun actie te staken geen gehoor vonden, nam het college aan het einde van de middag de beslissing om het pand officieel over te dragen aan de politie. Dit is nodig om tot een ontruiming over te gaan. Om 17.35 uur is de politie het pand binnengegaan en zijn de demonstraten het gebouw uitgezet. Vrijwel alle bezetters verlieten het gebouw zonder tegenstribbelen, binnen tien minuten was het Lipsiusgebouw leeg. Er zijn geen aanhoudingen verricht.
Geen andere keuze
Het college van bestuur kijkt met gemengde gevoelens op de bezetting en ontruiming terug. Enerzijds betreurt zij het feit dat ze naar zo’n zwaar middel moest grijpen, maar vanwege de weigering om te vertrekken was er geen andere keuze dan het gebouw te laten ontruimen.
Het Lipsiusgebouw (en alle andere gebouwen van de universiteit) was op vrijdag weer op de reguliere tijden open.
Update 18.00
- Het Lipsiusgebouw is ontruimd door de politie. De ontruiming is rustig verlopen.
Update 17.35
- Het Lipsiusgebouw is om 17.35 uur in opdracht van het college van bestuur overgedragen aan de politie.
Update 17.15
- Rector Hester Bijl heeft met de actievoerders gesproken in het Lipsius. Dat gesprek verliep in goede sfeer. Hester Bijl liet de actievoerders weten veel begrip te hebben voor de grote zorgen die er zijn over de klimaatcrisis. Ze begrijpt dat de bezetting vandaag in het Lipsius uit wanhoop voortkomt en heeft veel begrip voor de wijze waarop zij met hart en ziel voor het klimaat strijden. De rector heeft het proces van de universiteit om een juiste afweging te maken nogmaals aan hen toegelicht. Als dit proces is afgerond, komt de universiteit in februari 2024 met een verklaring over samenwerking met fossiele industrie. De rector heeft de actievoerders laten weten juist vanwege dit proces nu niet op hun eisen te kunnen ingaan. Zij blijft wel graag met de actievoerders in gesprek.
Update 17.00
- In verband met de sluiting van het Lipsiusgebouw om 17.00 uur wordt de bezetters dringend verzocht het gebouw onmiddellijk te verlaten.
Update 15.00 uur
- Rector Hester Bijl heeft aangeboden om met de actievoerders in gesprek te gaan. Dat gesprek vindt op dit moment plaats in het Lipsius.
- Eerder vanmiddag is aan de bezetters medegedeeld dat zij hun bezetting om 17.00 uur moeten beëindigen.
- Het college van bestuur heeft besloten om alle universiteitsgebouwen in Leiden om 17.00 uur te sluiten.
De demonstratie is niet toegestaan want deze is niet aangemeld bij de universiteit hetgeen volgens onze huisregels vereist is. Bezetting van onze gebouwen staan we sowieso nooit toe. Het college van bestuur deelt de zorgen over de klimaatcrisis en respecteert vanzelfsprekend de vrijheid van meningsuiting. Vanwege het risico van verstoring van de openbare orde, wil de universiteit, na overleg met lokaal gezag, de bezetting vanmiddag beëindigen. We gaan met de bezetters hierover in gesprek.
Het onderwijs en onderzoek in het Lipsiusgebouw gaan vandaag zoveel mogelijk door. Voor eventuele wijzigingen: houd vandaag de communicatie van de faculteit en/of je opleiding in de gaten.
De universiteit ziet erop toe dat de regels door de actievoerders worden nageleefd, zodat het gebouw een veilige plek blijft om te werken en te studeren. De demonstranten hebben de regels vanmorgen persoonlijk uitgereikt gekregen.
Zorgen over klimaatcrisis
Het College van Bestuur (CvB) deelt de zorgen die de demonstranten hebben over de klimaatcrisis. Die zorgen kwamen ook naar voren tijdens het debat met onze medewerkers en studenten op 27 september waarbij we van gedachten wisselden over voor- en nadelen van samenwerking met de fossiele industrie. Wij blijven hierover graag met onze studenten en medewerkers in gesprek.
Het CvB zoekt voortdurend naar manieren waarbij we als universiteit positief kunnen bijdragen aan een duurzame samenleving. Onze wetenschappers leveren belangrijke bijdragen aan klimaatonderzoek, daarnaast zetten we ons in voor verduurzaming in ons onderwijs en in onze bedrijfsvoering.
Criteria voor samenwerking
Ook werken we momenteel aan heldere criteria voor samenwerking met externe partijen zoals de fossiele industrie. Hierover nemen we zo snel mogelijk een besluit. Dit proces kost tijd vanwege de complexiteit van het vraagstuk. We willen dit zorgvuldig met elkaar doen, en betrekken hierbij ook de medezeggenschap.
Door middel van toetsingscriteria willen we de komende tijd scherp krijgen of, en zo ja, onder welke condities we willen samenwerken met de fossiele industrie. We vinden het belangrijk dat de academische gemeenschap hierover goed gehoord wordt. Ook betrekken we relevante wetenschappelijke kennis en ontwikkelingen in deze afweging. We houden werksessies met experts uit diverse disciplines en studenten. Begin 2024 zullen we over de uitkomst hiervan meer weten en communiceren.
Bekijk de tijdlijn van dit proces.