Marcello is de nieuwe wetenschappelijk directeur van het LIACS: ‘Het is tijd om iets terug te geven aan het instituut’
Hij kwam voor drie maanden naar Nederland en ging nooit meer weg. Marcello Bonsangue is per januari van dit jaar de nieuwe wetenschappelijk directeur van het Leiden Institute of Advanced Computer Science (LIACS). ‘Ik vind het belangrijk om er te zijn voor de mensen van ons instituut. Mijn deur staat altijd open.’
Waarom ben je in Nederland gebleven?
‘Ik deed een master Informatica in Milaan en studeerde in 1989 met een Erasmusbeurs in Amsterdam. Vervolgens kreeg ik een aanbod voor een promotieplek en ben ik gebleven. Nederland heeft een fijn werkklimaat, wat het aantrekkelijk maakt voor wetenschappers. In vergelijking daarmee kan het in Italië uitdagend zijn, met nog ruimte voor verbetering op het gebied van erkennen en waarderen. In Nederland ervaar ik vooral de ‘spirito collaborativo’, de manier van samenwerken, als heel positief.’
Wat voor bestuurder ben je?
‘Ik wil een toegankelijk bestuurder zijn die er is voor mensen en naar hen luistert. De deur staat altijd open. Al had ik van tevoren nooit bedacht om bestuurder te worden, het is me overkomen. Zo ging ik ooit in de instituutsraad om het instituut beter te snappen. Verder zat ik in de onderwijscommissie van ons instituut en werd vervolgens opleidingsdirecteur. Ook dat voelde logisch: lesgeven vind ik heerlijk en ik denk graag mee over de inrichting van ons onderwijs.’
Waarom koos je voor informatica?
‘Als kind hield ik al van wiskunde en dacht daar graag over na. Informatica fascineerde me, abstract denken past bij me. Ik ben van de theoretische informatica, niet van de praktische dingen. Ik ben dan ook absoluut niet goed in programmeren, maar wel in nadenken over hoe het werkt. Ik wil algoritmen begrijpen, checken of ze werken en ontdekken waar het niet goed gaat.’
Waar zet je met het LIACS op in de komende jaren?
‘Mijn voorganger Aske is meteen ook mijn voorbeeld. Hij laat het instituut goed achter. “Marcello blijf dichtbij jezelf”, is zijn belangrijkste les aan mij. En dat ga ik nastreven. Uitdagingen zijn er genoeg, er komt veel op ons af: een nieuw besturingsmodel, de groei van ons instituut en de ontwikkelingen op het gebied van AI. En dan heb ik het belangrijkste nog niet genoemd, namelijk dat we als instituut divers en inclusief willen zijn.
Wat ik ook belangrijk vind, is positief in je werk staan. Ik geloof erin dat je dan ook positiviteit terugkrijgt. En ik hoop dat we de prettige sfeer en de sterke onderlinge verbinding binnen ons instituut kunnen behouden. Al is dat lastig als je snel groeit. Het is belangrijk dat we de juiste mensen aannemen. En wat ook helpt is dat we vanaf maart weer met z’n allen op één locatie zitten in een prachtig nieuw gebouw.’
AI is booming. Wat is de rol van AI binnen jullie instituut?
‘In Leiden doen we AI samen. Leiden is heel sterk in interdisciplinariteit, wat betekent dat we vanuit verschillende disciplines samen onderzoek doen naar AI. Vanuit natuurkunde, biologie, maar ook vanuit de faculteiten Geesteswetenschappen en Sociale Wetenschappen. Ons programma SAILS is hiervan een goed voorbeeld.
Daarbij doen we ook fundamenteel onderzoek, waarbij er dus geen directe toepassing is. Dat is ook heel belangrijk: experimenteren en de fundamenten van onze wetenschap onderzoeken.’
Hoe moet het LIACS eruit zien als jij klaar bent als bestuurder?
‘Ik hoop dat de sfeer nog steeds goed is, en dat het LIACS een instituut blijft waar medewerkers met plezier naartoe gaan. En natuurlijk hoop ik dat we dan als excellent instituut bekend zijn in Nederland én de rest van de wereld. In Nederland hebben we die reputatie al. Ik hoop dat we verder kunnen bouwen aan excellent onderzoek en dat we jonge mensen inspireren met gepassioneerd onderwijs.’
Ben je zelf meer onderzoeker of docent?
‘Van allebei word ik heel blij. Ik geef bijvoorbeeld met enorm veel plezier onderwijs aan 450 bachelorstudenten en geniet ervan als ze in de pauze met allerlei vragen komen. Toch ben ik meer een onderzoeker. Van samen met promovendi een probleem oplossen kom ik helemaal in een flow. Ik vind het echt bijzonder om met deze jonge onderzoekers samen te werken.
En ja, daar heb ik als wetenschappelijk directeur wel minder tijd voor. Dat is zo. Maar ik vind het ook belangrijk om aan het instituut terug te geven wat ik zelf tijdens mijn carrière heb ontvangen. Daar is het nu het juiste moment voor.’
Over Marcello
Marcello Bonsangue studeerde Informatica in Milaan en promoveerde aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hij is hoogleraar Informatica aan het Leiden Institute of Advanced Computer Science (LIACS) en sinds januari 2024 wetenschappelijk directeur van dit instituut. Van 2016 tot 2022 was hij onderwijsdirecteur bij het LIACS.
Daarvoor was hij werkzaam als postdoc bij het Centrum voor Wiskunde en Informatica (CWI) in Amsterdam. In 2001 kwam hij naar Leiden met een vijfjarige onderzoeksbeurs van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW).
Tekst: Christi Waanders
Foto's: Inge van Dijck