Minor Law, Literature and Society laat zien hoe recht en kunst onlosmakelijk zijn verbonden
De film Blade Runner als onderdeel van het rechtencurriculum? Helemaal niet zo gek vinden hoogleraar Rechtssociologie, Maartje van der Woude en hoogleraar Literatuur, Cultuur en Recht, Frans-Willem Korsten. ‘De film stelt een heel principiële vraag: wat is mens en wat niet?’ Vanaf komend studiejaar werken zij samen aan de minor Law, Literature and Society.
Kunst als onderzoeksverslag
Van der Woude doet onderzoek naar etnisch profileren. ‘Ik kan dan de straat op en mensen direct de vraag stellen “hoe komt dit voor in jouw werk?”, maar dan loop je tegen een muur. In plaats daarvan kun je ook door middel van een kunstuiting mensen kennis laten maken met kwesties rondom machtsdynamiek en ongelijkheid om daar dan met elkaar over in gesprek te gaan . Door op basis van onderzoek een voorstelling of expositie op te zetten, die uitnodigen tot een open gesprek, maak je meer impact op de maatschappij, dan met een wetenschappelijk artikel, dat alleen andere wetenschappers lezen.’ Als voorbeeld noemt Van der Woude etnisch profileren: ‘Het is een sterk gepolariseerd thema; wat het juist zo belangrijk maakt om er met elkaar over in gesprek te gaan. Een gedeelde ervaring zoals een expositie kan dit gesprek op gang helpen, zonder dat er al voor een bepaalde toon of koers is gekozen.’
Van der Woude: ‘Mijn collega’s en ik doen onderzoek naar onrechtvaardigheid, vaak gaat het daarbij om mensen in kwetsbare situaties. Ons onderzoek willen we vervolgens op een begrijpelijke en impactvolle wijze vertalen naar het brede publiek. Wij voelen vaak een zekere frustratie richting de traditionele wetenschappelijke publicatie. Daarmee bereik je het wetenschappelijke publiek, maar maatschappelijke impact vraagt om een andere aanpak.
Rechtskundige definities en kunstzinnige onderbouwingen
Volgens Korsten hebben de twee disciplines elkaar echt nodig. ‘Wanneer je het recht alleen onderzoekt vanuit het recht zelf gaat er iets fout. Dan kijk je niet wat er achter zit. Terwijl: die onderbouwingen vind je terug in de kunst. Denk aan de film Blade Runner. In die film gaat het om een heel principiële vraag: wat is een mens en wat niet? Kunst dwingt je om na te denken: hoe kunnen we dit rechtvaardiger maken?’
‘Als je recht je het recht alleen onderzoekt vanuit rechtskundige definities, dan gaat er iets fout’
Het doel van de minor? Studenten afleveren die verder kijken dan het traditionele wetenschappelijke artikel, en kritisch durven te zijn. De minor staat niet alleen open voor studenten van rechtsgeleerdheid of geesteswetenschappen, maar alle studenten van de universiteiten Leiden, Delft en Rotterdam kunnen het onderwijs volgen. Korsten: ‘We willen graag een divers publiek hebben, want dat levert spannend onderwijs op. Die gemixte samenstelling is belangrijk, omdat deze minor gaat over de relatie tussen de mens en de maatschappij.
Meer informatie
Wil je meer weten over de minor Law, Literature and Society? Bekijk dan de studiegids.
Wat is Blade Runner?
Blade Runner is een post-apocalyptische film dat zich afpeelt in een wereld waarin robots niet langer te onderscheiden zijn van mensen. De hoofdrolspeler moet een aantal van deze robots opsporen en vernietigen.