Van Jean-Paul Sartre tot de kracht van theater: veerkracht vind je overal
Studenten van de Bachelor Honours Class 'Strategies of Resilience' worden blootgesteld aan een unieke onderwijservaring. Door middel van filosofische inzichten en creatieve oefeningen onderzoeken de deelnemers wat het betekent om veerkrachtig te zijn. 'Ik heb echt het gevoel dat het je helpt in je persoonlijke ontwikkeling.'
Op het eerste gezicht lijkt deze les een gewoon filosofiecollege. Een professor vraagt de studenten wat ze van het wekelijkse leesvoer vonden, de studenten geven hun feedback en het college begint. De docent, Dolf van der Schoot, introduceert het fascinerende werk van de Franse filosoof Jean-Paul Sartre terwijl de studenten aandachtig luisteren.
De filosofie van veerkracht
De les duurt ongeveer dertig minuten en gaat in op Sartres perspectieven op interpersoonlijke dynamieken. Sartre ziet een interessante paradox in menselijke interactie: terwijl we afhankelijk zijn van anderen voor persoonlijke vervulling, beperkt hun aanwezigheid ook onze vrijheid om onszelf uit te drukken, omdat het ons een bepaalde identiteit oplegt.
Op deze manier confronteert Sartre ons met de centrale uitdaging van de cursus: veerkracht behouden te midden van interpersoonlijke ontmoetingen. Van der Schoot gaat vervolgens in op de ideeën van Richard Schechner, die gelooft dat theater een manier kan zijn om dit fundamentele conflict dat Sartre identificeert op te lossen.
Een andere wending
Na zijn lezing neemt de class echter snel een andere wending. De formele omgeving van een filosofieles wordt verlaten voor een informele theaterworkshop door acteur Andrew Smith. De studenten onderzoeken hoe ze zich tot anderen verhouden en welke impact dit op hen heeft. Dit maakt de abstracte formuleringen van Sartres werk concreter en laat de studenten nadenken over wat ze ervan kunnen leren.
Na een paar opwarmoefeningen verdeelt Smith de groepen in tweetallen en vraagt hen een acteeroefening te doen. Ze moeten kamergenoten spelen die ruzie hebben, omdat een van hen wil verhuizen en alleen wil gaan wonen. Tijdens deze simulaties van discussies lopen de emoties hoog op, wat leidt tot verhitte ruzies. De studenten communiceren over hun emoties op een manier die ze in hun dagelijks leven misschien niet zouden doen.
Na afloop reflecteren de leerlingen op hun ervaringen tijdens deze gespeelde discussies. Sommigen waren tevreden met het gedrag van hun 'personage', terwijl anderen het onaangenaam vonden. Met de ideeën van Sartre in het achterhoofd realiseerden de leerlingen zich hoe ze zich voelden in conflictsituaties, vooral hoe ze trouw konden blijven aan zichzelf.
'Dit is waar het op de universiteit om draait'
De studenten, die de cursus op dit moment pas twee weken volgen, zijn enthousiast. Arsine, studente psychologie, is gefascineerd door de thema's van de cursus en de onconventionele manieren waarop ze worden verkend. 'Ik had echt de behoefte om iets heel anders te doen. Het lezen van de cursusbeschrijving wekte echt mijn interesse en het stelt niet teleur!'
Haar medestudenten zijn het daarmee eens: 'De cursus haalt me echt uit mijn normale studiepatroon. Ik neem wat ik leer in deze lessen en pas het toe in mijn dagelijks leven, wat ik niet vaak doe in mijn gewone studie. Ik heb echt het gevoel dat het je helpt om je als persoon te ontwikkelen. Als je erover nadenkt, komt deze holistische ontwikkeling overeen met de essentie van een universitaire opleiding. De les voegt een extra laag toe die de algehele universiteitervaring versterkt.'
En dat is exact waar docent Van der Schoot op mikt: 'Sommigen zullen deze theaterervaring leuk vinden, anderen misschien niet. Maar daar gaat het juist om, het is voor iedereen anders. Daarom biedt elke sessie een andere workshop. Waar het om gaat is dat je je grenzen verkent en jezelf beter leert kennen.'
Tekst: Stan De Feyter
Foto's: Buro JP