Astronomen analyseren groot, heet filament van missende normale materie
Een Europees team van astronomen onder leiding van de Leidse onderzoeker Konstantinos Migkas heeft een groot filament (lange draadachtige structuren) van heet gas blootgelegd dat vier clusters van sterrenstelsels met elkaar verbindt. Het filament bestaat uit zogeheten warm-heet intergalactisch medium.
Het hete gas strekt zich uit over een afstand van 23 miljoen lichtjaar, is meer dan tien miljoen graden heet en maakt mogelijk deel uit van de ontbrekende normale materie. Het team gebruikte twee röntgenruimtetelescopen: de Japanse Suzaku en de Europese XMM-Newton. Ze publiceren hun bevindingen in het vakblad Astronomy and Astrophysics.
Heet gas in filamenten was al eerder waargenomen, maar het is voor het eerst dat de eigenschappen ervan konden worden gemeten met een nauwkeurige spectroscopische analyse, zonder significante vervuiling door zwarte gaten en sterrenstelsels.
Vroege waarnemingen strookten niet met simulaties
Eerder probeerden sterrenkundigen de waarnemingen van hele verzamelingen van filamenten te 'stapelen' om de vervuiling door zwarte gaten te omzeilen. De gestapelde waarnemingen kwamen echter niet overeen met de voorspellingen van het standaard kosmologische model.
‘We hadden niet verwacht dat onze nieuwe methode het signaal van de ontbrekende baryonen zo duidelijk naar boven zou brengen,’ zegt onderzoeksleider Konstantinos Migkas, postdoc bij de Sterrewacht Leiden en SRON (Space Research Organisation Netherlands). ‘We laten zien dat de eigenschappen van kosmische filamenten toch overeenkomen met de simulaties. De kosmologische simulaties hadden gewoon al die tijd gelijk. Dat is een geweldige beloning.’
Volgens Migkas en zijn team, dat bestaat uit onderzoekers van de Universiteit van Bonn (Duitsland), de Universiteit van Helsinki (Finland) en de Universiteit van Parijs-Saclay (Frankrijk), kan het onderzoek de weg bereiden voor toekomstige onderzoeken waarbij op vergelijkbare plaatsen in het heelal wordt gezocht naar filamenten en hun eigenschappen. Daardoor gaan onderzoekers beter begrijpen hoe de grootste structuren in het heelal met elkaar verbonden zijn.
Lees meer
Het wetenschappelijke artikel in Astronomy and Astrophysics is hier te lezen: