Nieuw project onderzoekt hoe ingenieurs en AI écht kunnen samenwerken
Wat als AI niet alleen ingenieurs ondersteunt, maar ook echt met ze samenwerkt? Een groot samenwerkingsverband, waaronder de Universiteit Leiden, krijgt 3,7 miljoen euro om dit te onderzoeken. Ze richten zich op slimme samenwerking tussen mens en AI in technische vakgebieden, zoals de autotechniek.
‘Dit project biedt een unieke kans om opnieuw na te denken over hoe mensen en AI samenwerken. Niet door ingenieurs te vervangen, maar juist door hun creativiteit en keuzes te versterken’, zegt Niki van Stein, universitair docent in Expainable AI. ‘Het is een spannende stap richting een slimmere, beter uitlegbare en meer samenwerkende manier van ontwerpen.’
Samen met AI problemen oplossen
De komende vier jaar onderzoekt het GenAIDE-netwerk (Generative AI for Industrial Design Engineering) hoe AI een volwaardige samenwerkingspartner kan worden in technische teams. In plaats van alleen ondersteunende taken, zou AI in de toekomst ook mee kunnen denken, met ideeën kunnen komen of samen met mensen moeilijke problemen oplossen.
Generatieve AI en Large Language Models (zoals ChatGPT) bieden volop nieuwe mogelijkheden voor techniek en ontwerp, maar om daar echt goed gebruik van te maken, zijn mensen nodig die verstand hebben van zowel AI als techniek. Dat is waar dit project op inspeelt.
Wat zijn generatieve AI en Large Language Model?
Generatieve AI is slimme software die zelf nieuwe dingen kan maken, zoals tekst, afbeeldingen of ontwerpen. Dat doet het op basis van wat het heeft geleerd van enorme hoeveelheden data. Large Language Models (LLM’s), zoals ChatGPT, zijn een vorm van generatieve AI die vooral getraind is op tekst. Ze kunnen vragen beantwoorden, documenten samenvatten of helpen bij het schrijven van een verslag.
Het project is een samenwerking tussen zeven universiteiten en negen bedrijven. Er komt een opleidingsprogramma voor veertien promovendi. Vijf van hen gaan aan de slag bij de Universiteit Leiden. Ze worden begeleid door Anna Kononova, Niki van Stein en Thomas Bäck. Deze promovendi gaan onderzoeken hoe je AI en ontwerp slimmer kunt combineren, en hoe mens en AI goed kunnen samenwerken als team.
‘We zijn enorm blij met deze financiering’, zegt Anna Kononova, universitair docent in Leiden. ‘Dankzij de nauwe samenwerking met bedrijven sluit het programma goed aan op echte uitdagingen, en kunnen de promovendi direct verschil maken.’
‘Dankzij de nauwe samenwerking met bedrijven sluit het programma goed aan op echte uitdagingen.’
Studenten voorbereiden op werken met AI-tools
Het doel is om echt anders te gaan denken over de samenwerking tussen mens en AI. Door beter samen te werken kan het werk creatiever, efficiënter en krachtiger worden dan ooit. Het programma helpt ook om het onderwijs van de toekomst vorm te geven, zodat studenten goed voorbereid zijn op het werken met slimme AI-tools.
Het project richt zich op het combineren van natuurlijke taal (zoals je met ChatGPT praat), slimme optimalisatiemethoden en machine learning. Maar het kijkt ook naar wat dit betekent voor samenwerking binnen teams. Het draait dus niet alleen om slimmere software, maar vooral om slimmere samenwerking.
‘Dit project bouwt voort op eerdere resultaten van onze onderzoeksgroep, maar tilt het naar een nieuw niveau’, zegt Thomas Bäck, hoogleraar Natural Computing aan de Universiteit Leiden. ‘We onderzoeken hoe betrouwbare AI en menselijke kennis elkaar kunnen versterken in interactieve technische toepassingen. We zijn trots dat we bij dit consortium horen – onder leiding van het Honda Research Institute Europe – en dat we vijf promovendi mogen begeleiden.’