Universiteit Leiden

nl en

‘Louisiana wilde negentiende-eeuwse herstart van de trans-Atlantische slavenhandel’

In 1808 verboden de Verenigde Staten de trans-Atlantische slavenhandel. Niet tot ieders genoegen, ontdekte Marcella Schute. In haar proefschrift laat ze zien hoe politici uit Louisiana halverwege de negentiende eeuw serieuze pogingen deden de slavenhandel opnieuw op te starten.

Op zoek naar een promotieonderwerp stuitte Schute op een krantenartikel, waarin werd geschreven over pogingen om de slavenhandel te heropenen. ‘Dat berichtje kwam uit de jaren vijftig van de negentiende eeuw’, vertelt Schute. ‘Slavernij was destijds nog legaal in de Verenigde Staten, maar ik wist dat de trans-Atlantische handel al sinds 1808 was verboden.’

Met name in Louisiana had dat verbod geleid tot een groot tekort aan arbeid. ‘De economie van die staat steunde op de suikerindustrie’, vertelt Schute. ‘Die productie is ontzettend zwaar. In combinatie met het klimaat zorgde dat ervoor dat Louisiana de enige staat was waar de populatie totslaafgemaakten niet natuurlijk toenam, maar juist kleiner werd. Mensen stierven jong, vrouwen konden moeilijk kinderen krijgen.’

Minder progressief dan het lijkt

Het leidde tot de African Apprentice Bill, waarin werdt voorgesteld om mensen op ‘leerlingcontracten’ naar de Verenigde Staten te halen. ‘Het wetsvoorstel is opvallend progressief verwoord’, zegt Schute. ‘Pas als je gaat kijken wat er eigenlijk staat, zie je dat het een omweggetje is om de slavenhandel te openen.’ Die omweg kwam vooral de plantagehouders goed uit. Schute: ‘Zij ontvingen een suikersubsidie van de Unie, de verzameling staten die tijdens de Burgeroorlog voor de afschaffing van slavernij was. Die zouden ze verliezen zodra ze openlijk voorstellen gingen doen om de slavenhandel te heropenen.’

Dat het de politici in Louisiana desondanks menens was, blijkt als de African Apprentice Bill strandt. ‘Ze hebben toen geprobeerd om Cuba te kopen van Spanje’, vertelt Schute. ‘Daar werd ook veel suiker geproduceerd en Cuba was bovendien betrokken bij de illegale slavenhandel. Door de schepen die daar nog arriveerden, zou ook Louisiana nieuwe aanwas hebben en bovendien vrijwel een suikermonopolie creëren.’

Ook in Nederland

Ook deze poging om de slavenhandel te heropenen mislukte, maar niet voordat het voorstel in zowel het congres als de senaat werd besproken. ‘Mijn onderzoek laat zien hoe ver politici kunnen gaan om hun economische gewin te beschermen’, zegt Schute. ‘Dat geldt niet alleen voor Amerika, maar net zo goed voor Nederland. In 1858 werden Chinese contractarbeiders naar Suriname gehaald, die daar onder erbarmelijke omstandigheden te werk werden gesteld. Tegelijkertijd werden ook hier in de Tweede Kamer debatten gevoerd over de mogelijkheid om Afrikaanse contractarbeiders naar Suriname te brengen en of dat dan op slavenhandel zou lijken. Daar schrijf ik nu een artikel over.’

Deze website maakt gebruik van cookies.  Meer informatie.