NAVO-baas Rutte in gesprek met Haagse studenten: ‘Ik ben blij met Trump’
Op All Stars en 'gewoon' in een spijkerbroek, met een rugzak om. Het was een informele vrijdagmiddag met Mark Rutte, secretaris-generaal van de NAVO, in gebouw Wijnhaven. Al zittend op tafel beantwoordde hij vragen van studenten in de zaal.
Al bij het betreden van het auditorium lijkt Rutte overal bekenden te zien in het publiek. Met een grote glimlach op zijn gezicht schudt hij handen en maakt hij her en der een praatje. Zo’n 750 personen (verdeeld over twee zalen) zijn speciaal voor de NAVO-baas naar Wijnhaven gekomen. Een handjevol demonstranten voor Gaza kwam juist tégen Rutte. Het lawaai op de achtergrond lijkt Rutte niet te storen.
‘Welkom in je thuisstad!’ Ernst Dijxhoorn, universitair docent bij het Institute of Security and Global Affairs, geeft Rutte een warm onthaal. ‘Sommigen zeggen dat je Haagser bent dan Louis Couperus en Haagse Harry tezamen.’ De toon is gezet voor de middag, iedereen lacht – inclusief Rutte. Dijxhoorn herinnert de zaal eraan dat de voormalig premier van Nederland en nu NAVO-baas ooit aan de Universiteit Leiden studeerde, in Leiden, dat wel. ‘Een kwestie van jaren’, aldus de langstudeerder Rutte.
'Een ontzettende eer'
Anna van Zoest, directeur van de Atlantische Commissie, neemt het woord. Samen met Rutte zit zij op tafel en stelt ze hem een eerste vraag: ‘Als je in 2023 had geweten wat je nu weet, heb je dan spijt van je keuze voor de NAVO?’ Wat Rutte betreft absoluut niet. ‘Ik geniet er enorm van en het is een ontzettende eer om dit te doen, ook al is het niet makkelijk.’ Zijn bezoeken aan Oekraïne hebben indruk op hem gemaakt. ‘Ik was dan ook blij dat we het in Den Haag tijdens de NAVO-top eens konden worden over de steun aan Oekraïne.’
Russische drones
Van Zoest richt vervolgens de aandacht op een actueel thema: de Russische drones in Polen. ‘Er was geen verklaring, er waren geen sancties. Schrikt de NAVO wel genoeg af?’, is haar vraag.
Voor Rutte geen moeilijke vraag: ‘Absoluut! We onderzoeken nog of de Russen dit bewust hebben gedaan, maar het was onacceptabel en roekeloos. Ik was zelf erg onder de indruk van de militaire tak van de NAVO; er werd razendsnel actie ondernomen. Bij de NAVO moeten alle 32 lidstaten het eens zijn voordat er een besluit wordt genomen, tenzij er dus een snelle actie benodigd is. Het toont wel weer dat we moeten leren van de Oekraïners, financieel, maar ook in het omgaan met grote hoeveelheden drones - ze worden gedwongen innovatief te zijn. Dit was wel een wake-up-call.’
Rutte maakt vervolgens in veel woorden duidelijk: we moeten ervoor zorgen dat Oekraïne krijgt wat het land nodig heeft.
Samenwerken met de Verenigde Staten
Na het tienminutengesprek is het tijd voor de vragen in de zaal. Zo wordt gevraagd naar de samenwerking met de Verenigde Staten, ook financieel.
‘Dat was het idee van de NAVO-top, dat we evenveel gaan betalen. Sinds Eisenhower weten we al dat de VS gefrustreerd zijn dat de Europeanen minder uitgeven, ook in dit land, onder geweldig leiderschap’, zegt Rutte lachend. Hij maakt duidelijk dat Europa de VS echt nodig heeft om zich te verdedigen, maar dit geldt andersom ook – denk aan China met een gigantische wapenindustrie. ‘We hebben zo allemaal onze mening over het huidige Amerika, maar ik ben blij met Trump daar als het gaat om defensie. Obama zou aan goede vriendin Angela Merkel vragen om meer uit te geven, waarna er uiteindelijk niets gebeurde. Zonder Trump als president hadden we nooit zo’n uitkomst gehad.’
Israël-Palestina
Ook Gaza komt ter sprake, terwijl de studenten buiten de zaal nog van zich laten horen. ‘Er is consensus tussen NAVO-lidstaten over Gaza, maar het heeft wel impact, zoals je nu ook kunt horen, en het is ook een veiligheidskwestie. Waarom spreek je je hier niet over uit?’
Rutte: ‘In de NAVO zouden de lidstaten duidelijk tegenover elkaar staan, maar de NAVO is er ook niet bij betrokken, we moeten ervoor zorgen dat ónze lidstaten veilig zijn. Dit is natuurlijk wel een té makkelijk antwoord; we hebben een Southern Neighbourhood-partnerschap, met daarin onder meer Israël, Jordanië en Irak. We zullen het als NAVO alleen nooit eens gaan worden over Gaza, en zelfs al zouden we het wel eens worden, dan kunnen we alsnog niets doen, want we hebben simpelweg geen rol. Dit is trouwens anders voor de Europese Unie, zij kunnen Israël wel onder druk zetten.’
'Een defensieve alliantie'
Rutte maakt de studenten duidelijk dat de NAVO een defensieve alliantie is, zonder reden om ooit een ander land aan te vallen. ‘En die kracht is democratie, we zijn een democratische alliantie, met verkiezingen, vrije pers, het recht om te demonstreren – je hoort het op de achtergrond - de democratie is nu aan het werk. Ik ben hier heel blij mee, het maakt ons sterker dan wie dan ook. Dit is een van de redenen dat ik denk dat deze eeuw weer een Amerikaanse eeuw wordt. Waarom? Vanwege de werklust, de innovatieve kracht, diepe democratische traditie. Wij zijn om die reden beter af.’
Na een boekcadeau van Martijn Kitzen, bijzonder hoogleraar Krijgswetenschappen, een recent (Leids) proefschrift over een Leidse revolutionair, is het tijd voor een selfie met de studenten, vindt Rutte.
Hij springt op de vensterbank in de hoek voor de beste foto, om vervolgens de trap op te lopen: ‘Leuk, ik zie jullie zo op de borrel!’
De bijenkomst is georganiseerd door de Universiteit Leiden, de Koninklijke Vereniging ter Beoefening van de Krijgswetenschap (KVBK) en de Atlantische Commissie.
-
Met Anna van Zoest -
-
-
-
De selfie van Rutte -
Rutte beantwoordt een vraag vanuit de andere zaal. -
-
Rutte krijgt een FGGA-trui. -
-
-
Rutte krijgt een boek van Martijn Kitzen, bijzonder hoogleraar Krijgswetenschappen. -
-
Ernst Dijxhoorn, docent bij ISGA -
Rutte zet zijn handtekening op de Oekraïense vlag van een student -
Studenten kwamen massaal naar de borrel voor een kort praatje en een selfiemomentje met de NAVO-baas