Nieuw tuberculose-vaccin in de maak: eenvoudig toe te dienen via een pleister
Leidse wetenschappers ontwikkelden een veelbelovend vaccin tegen tuberculose. Gebruikers kunnen deze zelf toedienen via een speciale pleister. Volgens promovendus Malene Neustrup kan dit in de toekomst een uitkomst zijn voor landen met een gebrekkige gezondheidszorg.
Tuberculose is nog altijd een van de gevaarlijkste infectieziekten ter wereld, vertelt Neustrup. Elk jaar overlijden meer dan een miljoen mensen aan deze ziekte. Het probleem is dat het huidige vaccin, BCG genaamd, niet goed genoeg werkt. Het beschermt volwassenen slecht tegen longtuberculose en kan bij mensen met een zwak afweersysteem zelfs gevaarlijk zijn.
Nanodeeltjes als koerier
De promovendus onderzocht de werking van een nieuw soort vaccin dat ze samen met een onderzoeksteam van het Leiden Academic Centre for Drug Reseach en het LUMC ontwikkelde. De onderzoekers gebruikten een klein stukje van de tuberculosebacterie die de ziekte veroorzaakt. Dat stukje, het antigeen, laat het afweersysteem zien wie de vijand is. Het team koppelde het antigeen aan nanodeeltjes die als koeriers het vaccin naar de juiste plek brengen en het afweersysteem wakker schudden. Het was Neustrup taak om deze nanodeeltjes te perfectioneren. Het team testte drie verschillende soorten nanodeeltjes op muizen. Twee werkten net zo goed als het huidige BCG-vaccin en één type (PLGA), gemaakt van biologisch afbreekbaar plastic, deed het zelf beter concludeerde Neustrup.
Bijzondere pleister
De promovendus wijst op een andere opvallende uitkomst: het team slaagde erin om dit experimentele vaccin in een speciaal ontworpen pleister te stoppen. Deze pleister bevat honderden naaldjes die zo klein zijn dat je er niets van voelt. De naaldjes lossen op in de huid en geven het vaccin vrij. Neustrup stelt dat de methode een belangrijke volgende stap kan zijn in de bestrijding van tbc. ‘Deze technologie plaveit de weg voor meer toegankelijke en goedkopere vaccinontwikkeling in de toekomst. Dat is vooral handig in arme landen waar weinig artsen zijn en een goede infrastructuur met koelfaciliteiten.’
Toekomst
Het zal nog wel even duren voordat dit nieuwe concept ook daadwerkelijk op de markt kan komen. Neustrup: ‘We hopen dat andere onderzoeksgroepen of de farmaceutische industrie ons werk kunnen gebruiken als basis voor de ontwikkeling van een nieuw vaccin tegen deze dodelijke ziekte.’