Donderdag 17 november vond de 25e editie van de Multatulilezing met als thema "Botsende culturen – het menselijke bewaren in onmenselijke situaties" plaats in Breda. Historicus Gert Oostindie was een van de sprekers bij dit evenement.

In de laatste aflevering van Open Geesten van dit seizoen staat historicus Nadia Bouras centraal. Zij deed onderzoek naar haar eigen oude basisschool: de Bouchraschool in Amsterdam-Zuid. Wat is er terechtgekomen van de kinderen van Marokkaanse gastarbeiders die naar deze school gingen?

Slaafgemaakten in de bediening zetten, bestuurder worden van de West-Indische Compagnie of uniformen maken voor het koloniale leger. Ook vele Leidenaren speelden op hun manier een rol in het koloniale en slavernijverleden. Historici doen vooronderzoek en vinden opvallende voorbeelden.

Een herder, maar ook een comparativist en historicus met zeer brede interesses. Zo omschrijft professor Philippe Buc zichzelf. Sinds 1 augustus 2021 bekleedt hij de stoel van hoogleraar Middeleeuwse Geschiedenis aan de universiteit. In een kennismakingsgesprek stelt Buc zichzelf, zijn onderzoek en zijn…

‘Een moslim en een jood in het huis van God.’ Zo introduceerde historicus Nadia Bouras het gesprek met haar collega Sara Polak in de Leidse Hooglandse Kerk. Ze bespraken de oplopende spanningen vanwege de oorlog tussen Israël en Hamas. ‘Durf elkaar vragen te stellen.’

Als symbool van het kwaad staat de Holocaust in het hart van de westerse herinneringscultuur. Maar die herdenking leidt tot heel uiteenlopende inzichten, stelt Cleveringa-hoogleraar Frank van Vree in zijn oratie. Is de geschiedenis een bron van identiteit of kritische reflectie?

Historicus Jan Grabowski en socioloog Barbara Engelking houden op 26 november samen de Cleveringa-oratie. Zij schreven een kritisch boek over de Holocaust in Polen en werden daarvoor aangeklaagd.

Bijna 81 jaar na zijn befaamde speech tegen de Duitse bezetter, wordt de Leidse hoogleraar Rudolph Pabus Cleveringa herdacht in zijn Groningse geboortestad Appingedam. Op 12 november wordt daar een standbeeld onthuld en zijn er diverse andere activiteiten.

Het Leidse interdisciplinaire onderzoeksprogramma Global Transformations and Governance Challenges (GTGC) en de Ambassade van Ierland houden samen in Den Haag een bijzondere boekpresentatie. Op 13 november spreekt Gerry Finnegan, een oud-directeur aan de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO), over…

‘Geluk, gezondheid en productiviteit. De focus ligt voornamelijk op het laatste, terwijl je alle drie nodig hebt om een duurzame loopbaan te creëren.’ Met deze boodschap trapt hoogleraar Duurzame Loopbanen Jos Akkermans de Career Days af. Studenten kunnen bij de universiteitsbrede en facultaire dagen…

Er zijn weer veel goede scripties geschreven het afgelopen jaar, en vier daarvan zijn genomineerd voor de Fruinprijs. Voor het eerst na de coronajaren kon deze prijs weer worden uitgereikt tijdens de opening van het academisch jaar van de opleiding Geschiedenis.

Hoe vertel je huidige generaties over de donkere kanten van het verleden? Leidse wetenschappers werken met stichting Gedeeld Verleden, Gezamenlijke Toekomst, aan publieksprogramma’s over het Nederlandse slavernijverleden.

Per 1 september is Karel Berkhoff benoemd tot bijzonder hoogleraar Oekraïense geschiedenis. In deze mede door de KNAW mogelijk gemaakte positie zal hij zich voornamelijk gaan bezighouden met donkere momenten uit de recente Oekraïense geschiedenis: de vervolgingen die in de eerste helft van de twintigste…

In een vurige Annie Romein-Verschoorlezing deed Sylvana Simons een boekje open over haar ervaringen als vrouw in de politiek. De partijleider van BIJ1 krijgt geregeld kleinerende opmerkingen en dreigementen. Ook schrijver Aafke Romeijn, die optrad als referent, is veelvuldig bedreigd vanwege haar uitspraken.…

Wie door het centrum van Leiden loopt, komt hem misschien wel tegen, een aandachtig luisterende groep toeristen om hem heen. Koen van Toen, ofwel Koen Marijt, begon na zijn studie geschiedenis een eigen bedrijf, waarvoor hij onder meer historische rondwandelingen organiseert.

Je gezicht laten zien op diners en feesten aan het hof: het was in de tijd van Willem I dé manier om bij de koning in beeld te komen. Het nieuwste boek van Joost Welten onthult hoe de elite tijdens het bewind van Willem I zowel letterlijk als figuurlijk om zijn troon danst.

Hoe kunnen we als samenleving het best omgaan met alle verschillende vormen van diversiteit? Hoogleraar Marlou Schrover grijpt het EuroScience Open Forum (ESOF) aan om met collega’s en het publiek in te gaan op die vraag.

De Nederlandse politiek polariseert alsmaar verder en het lijkt steeds lastiger om stabiele kabinetten te vormen. Is er nog een recept voor een bestuurbaar land? In het heetst van de verkiezingsstrijd geven een psycholoog en een historicus alvast hun koelbloedige advies.

In het Spaanse stadje Guadalajara ligt een ‘Burgemeester Fluiterstraat’, vernoemd naar een afstammeling van Leidse migranten die het in het Zuiden had gemaakt. Hij was niet de enige Guadalajaraan met Leidse roots: aan het begin van de achttiende eeuw trok een stroom Nederlandse textielarbeiders naar…

Beklimt een jongere met een migratieachtergrond ondanks stagediscriminatie de sociale ladder, dan wordt de uitsluiting vaak nog erger. Pas als we deze problemen erkennen, kunnen we ze oplossen, zeggen (ervarings)deskundigen universitair docent Nadia Bouras en Tikho Ong (RADAR). ‘Racisme en discriminatie…

Natalia Sobrino-Saeb heeft in Oslo de uitreiking van de Nobelprijs voor de Vrede bijgewoond. Ze was hiervoor uitgenodigd na het winnen van een essaywedstrijd van de Nobel Ignitor Fellowship, een programma dat jongeren wereldwijd wil inspireren. Want de wereld veranderen, kunnen we allemaal: “Je weet…

Ze gingen studeren, tegen de verwachtingen van hun directe omgeving in. Omdat ze vrouw of van kleur waren, omdat ze uit een arbeidersfamilie kwamen of vluchteling zijn. Door de eeuwen heen heeft de universiteit altijd pioniers verwelkomd. Vier verhalen van wegbereiders.

Een jaar na het begin van de oorlog in Oekraïne heeft premier Rutte een gastcollege gegeven aan eerstejaars rechtenstudenten in de historische Cleveringazaal. In dat college op de Universiteit Leiden sprak hij over democratie, de oorlog en de rol van Nederland in het conflict. ‘Democratie is meer dan…

Nu een klimaatcatastrofe dreigt die zijn weerga niet kent, is het tijd dat burgers in actie komen, zelfs als dat in het uiterste geval leidt tot burgerlijke ongehoorzaamheid, betoogde schrijver David Van Reybrouck zondagmorgen in de vijftigste Huizingalezing. ‘Tegen het eind van deze lezing zullen er…

Met vurige pamfletten en zelfs een staatsgreep streed de Leidse patriot Pieter Vreede (1750–1837) voor meer volksinvloed. In zijn proefschrift laat historicus Dirk Alkemade zien hoe deze idealistische pionier met radicale middelen de Nederlandse democratie hielp vormgeven.

Van scanners in collegezalen tot thuiswerksystemen: de discussie over nieuwe technologie speelt op veel fronten. Daarom wil de universiteit meer gebruikmaken van experts in eigen huis. Op het symposium Technologie en Vertrouwen op 2 februari van de Universiteit Leiden wezen onderzoekers van verschillende…

Van de opwarmende aarde tot de dekolonisatie van kennis. Op het Eursocience Open Forum (ESOF) in Leiden discussiëren honderden sprekers uit ruim zestig landen over de grote thema’s van deze tijd. Waar komen de deelnemers voor?

Han Meyer, Carola Hein, Paul van de Laar en Sabine Luning pleiten in de huidige crisestijd voor een radicale heroverweging van de vaargeulen. Op 13, 14 en 15 oktober brengt het internationale symposium 150 jaar Nieuwe Waterweg academici, kunstenaars en beleidsmakers samen om te discussiëren over de…

In de week waarin de universiteit haar 450e verjaardag viert, presenteert emeritus-hoogleraar Lodewijk Kallenberg zijn boek: Geleerdheid onder de zerken. De zevenenzestig professoren van de historische begraafplaats Groenesteeg.

Met een extra grote en muzikale optocht op 7 februari luidt de universiteit haar 450e verjaardag in. Net als in 1575 loopt een gemengd gezelschap van wetenschappers, studenten en muzikanten naar de Pieterskerk. Ook zijn er vele andere bijzondere gasten bij.

Onderzoek naar ons koloniale en slavernijverleden, openhartige gesprekken bij een Keti Koti-tafel, tentoonstellingen, lezingen en podcasts die de link leggen tussen heden en verleden. Op vele manieren sloten medewerkers en studenten aan bij het landelijke Herdenkingsjaar Slavernijverleden. Hoe deden…

Na de verkiezingen in mei is er een nieuwe Universiteitsraad aangetreden. De universitaire democratie is het resultaat van langdurige landelijke studentenprotesten in 1969. Ook in Leiden lieten de studenten van zich horen, al waren de acties wat minder rumoerig dan bij andere universiteiten. Het Academiegebouw…

De wooncrisis treft een enorme groep Nederlanders en is een van de belangrijkste verkiezingsthema’s dit jaar. Hoe is het zover gekomen en wat zou het nieuwe kabinet de komende vier jaar moeten doen om de problemen aan te pakken? Drie Leidse onderzoekers geven antwoord.

Panel Discussion

Lezing, Studium Generale

Als universiteitshistoricus onderzoekt Pieter Slaman het verleden, maar hij houdt zich ook nadrukkelijk bezig met de universiteit van vandaag. ‘Het is nuttig om oude vraagstukken te kennen. Niet om behoudzuchtig te zijn, want sommige ontwikkelingen uit het verleden wil je helemaal niet nadoen.’

Lezing

Lezing

Nederlandse militairen, rechters en politici tolereerden en verzwegen collectief het stelselmatig gebruik van extreem geweld tijdens de onafhankelijkheidsoorlog in Indonesië. Historici tonen aan hoe dat kon gebeuren. ‘Het was schandaalmanagement in plaats van preventie’, aldus de Leidse historicus en…

Debat

Lezing, Studium Generale

Universitaire plechtigheid