Hoe een helende excursie Alexia inspireerde om het podium te betreden op TEDxLeidenUniversity
De ene dag voel je je geïnspireerd door een excursie, de volgende dag ben je spreker op TEDxLeidenUniversity. Het overkwam Alexia, studente Internationale Betrekkingen. Hoe kwam ze op het podium terecht - en waarom wilde ze dat? Alexia deelt haar verhaal met ons. 'Ik kreeg hoop en die wilde ik delen met anderen.'
Het is herfst 2023 wanneer Alexia-Teodora Matei studente Internationale Betrekkingen aan de Universiteit Leiden, op excursie gaat voor het vak Sustainability & Health van de Honours College track Science, Society & Self. Centraal in het vak staat de connectie tussen welzijn van de zelf en van de planeet. Voor de excursie van vandaag gaan de studenten op pad om zich te verbinden met de natuur door middel van meditatieoefeningen en het tekenen van de Haagse stadsnatuur.
Wanneer Alexia later die dag terugkomt, voelt ze zich een ander mens. 'Het was een prachtige dag', zegt ze terugkijkend op de ervaring, 'We worden vaak opgevoed met de gedachte dat mens en natuur gescheiden zijn. Die dag realiseerde ik me dat we nooit gescheiden kunnen zijn van de natuur en dat ik me er opnieuw mee kon verbinden. Het was heel versterkend en helend om te zien dat zoveel mensen hun acties baseerden op zorg en bedachtzaamheid.'
Alexia vindt dat meer mensen een soortgelijke band moeten kunnen ervaren. 'Het gaf me veel hoop en dat wil ik met anderen delen.' Bovendien wilde ze laten zien dat de minder conventionele benaderingen die in de cursus worden onderwezen - kritische denkrichtingen, interpretatief onderzoek, emotionele kennis - een constructieve bijdrage kunnen leveren aan wetenschappelijke discussies over klimaatverandering. 'Ze zijn de moeite waard om mee te interageren, zelfs als je het er niet helemaal mee eens bent.'
Verander het systeem
En dus meldt Alexia zich aan voor TEDxLeidenUniversity 2024. Op 20 april, na een rigoureus trainingsproces, staat ze eindelijk op het podium. Met een kalme, overtuigende stem nodigt ze het publiek uit om hun opvattingen over klimaatverandering te herzien. We zien klimaatverandering als een milieuprobleem. Die visie is onvolledig. Klimaatverandering is niet onvermijdelijk, maar wordt veroorzaakt door bepaalde waardesystemen. Centraal in die waardesystemen, betoogt Alexia, staat het boven alles stellen van economische groei. Ze roept op tot een andere benadering, die prioriteit geeft aan het welzijn van mens en planeet: degrowth.
Degrowth zou een einde kunnen maken aan de cyclus van wijzende vingertjes waar klimaatdiscussies vaak toe leiden, denkt Alexia. 'Degrowth richt zich niet op individuen, maar kijkt naar de hele samenleving. Het daagt ons uit om opnieuw na te denken over wat we met ons overschot willen bevorderen: meer economische groei of zorg voor mens en natuur.' Om daar te komen, moeten we eerst onze overtuigingen veranderen. 'Als we ons ervan bewust worden dat onze systemen niet in steen gebeiteld zijn - dat ze geconstrueerd zijn in plaats van aangeboren - worden we in staat gesteld om ze te veranderen.'
‘Warm en persoonlijk’
Iago Jover Mariño (22), voorzitter van TEDxLeidenUniversity 2024, vindt het mooi hoe Alexia probeert een gemeenschappelijke basis te vinden voor een omstreden onderwerp als klimaatverandering. Haar boodschap is: natuurlijk, het is iets om je zorgen over te maken. Laten we nu de schuldvraag achter ons laten en op zoek gaan naar oplossingen.' Het was een van de redenen waarom Alexia dit jaar als spreker werd gekozen. 'Ze heeft ook heel hard gewerkt aan het onderzoeken van haar verhaal.'
Net als Alexia lijken meer honoursstudenten zich aangetrokken te voelen tot de TED-gemeenschap, zegt Iago. 'Ze willen een impact hebben die verder gaat dan het schrijven van papers. Alexia vindt ook een andere verklaring voor haar interesse. 'Het was het onderwijs op Honours dat een lichtje deed branden dat ze wilde verspreiden. 'Het onderwijs ademde zorg, deels door de onderwerpen die we bespraken, maar ook door de manier waarop ze aan ons werden gepresenteerd. Het was warmer, persoonlijker dan andere lessen.'’
Wat gaat ze nu doen? Alexia denkt even na. 'TEDx heeft me door een heleboel andere ervaringen heen geholpen: lessen, tentamenweken, een bezoek aan mijn thuisland voor de vakantie... Het zat altijd in mijn achterhoofd. En nu is het voorbij. Ik heb tijd nodig om het los te laten.' Maar dat betekent niet dat iedereen dat zou moeten doen: 'Ik hoop echt dat ik anderen heb geïnspireerd om mee te doen aan deze transformatieve ervaring!'
Tekst: Michiel Knoester
Fotografie: Buro JP
Meet TEDxLeidenUniversity!
De 'x' in TEDx betekent dat het evenement onafhankelijk wordt georganiseerd door een lokale gemeenschap. Bij TEDxLeidenUniversity bestaat deze gemeenschap uit studentvrijwilligers, die allemaal studeren aan de Universiteit Leiden.
Hoe ziet het leven als organisator van TEDx eruit? Voorzitter Iago Jover Mariño vertelt je er alles over!
Waarom ben je voorzitter geworden van TEDxLeidenUniversity?
'Ik heb me altijd erg verbonden gevoeld met de TED community. Ik heb alle TED Talks bekeken en was zelf spreker in 2023. Ik voelde me geïntrigeerd en geïnspireerd. Ik wilde andere studenten dezelfde kans geven om hun ideeën met de wereld te delen.'
Hoeveel tijd heb je geïnvesteerd in de organisatie van dit evenement?
Lacht: 'Heel veel. We zijn in juni vorig jaar begonnen. In het begin besteedde ik ongeveer 10 uur per week. De laatste paar weken was het een fulltime baan. Maar hoe meer tijd je erin steekt, hoe meer tijd je erin wilt steken. Als ik er 25 uur per dag in kon steken, zou ik dat doen.
Waarom zo hard werken voor een vrijwilligersbaan?
Mensen denken: wat ik ook doe, ik kan de wereld nooit veranderen. Daar ben ik het helemaal niet mee eens. Eén persoon kan dat wel. Mijn TEDx Talk ging over het veranderen van het onderwijssysteem en het bevorderen van onafhankelijke ideeën. Ik geloof dat onderwijs cynisme kan bestrijden, inclusief evenementen als deze. Als ten minste één persoon vanavond naar huis gaat en zich veranderd voelt, is het een succes geweest.
Wat is jouw droom voor TEDxLeidenUniversity voor de toekomst?
'Ik zie ons voor me bij Amare in Den Haag, het grote podium, de rode loper, duizenden mensen. Ze hebben dit in Amsterdam, Rotterdam, waarom zou Leiden minder zijn?'
Interesse om je aan te melden? De bestuursleden voor TEDxLeidenUniversity 2025 worden in mei geselecteerd, de sprekers in november.