Lessen van Nobelprijswinnaars: nieuwsgierigheid, risico’s en persoonlijke gesprekken
Wat doe je als je de kans krijgt om Nobelprijswinnaars uit jouw vakgebied te ontmoeten? Dan zeg je natuurlijk ‘ja’! Twee jonge Leidse scheikundigen kregen deze kans tijdens de Nobel Laureate Meeting in het Duitse Lindau. Ze vertellen over hun ervaringen.
Vanuit Zürich rijd je met de trein richting de stad. Je ziet het meer om je heen, de bergen van Zwitserland, Duitsland en Oostenrijk in de verte, en veel groen. Dit is het decor van de Lindau Nobel Laureate Meeting.
Masterstudent Scheikunde Bibiana Türkcan en promovendus bij het LIC, Samuel Schwab, kregen dit jaar de kans om Nobelprijswinnaars Scheikunde te ontmoeten tijdens deze conferentie. Het doel is om generaties, culturen en vakgebieden samen te brengen en zo de wetenschap te bevorderen.
In dialoog met Nobelprijswinnaars
Voor Bibiana was de Nobel Laureate Meeting bovenal een kans om wetenschap in een breder perspectief te zien. ‘Wetenschap begint niet in het lab en houdt daar ook niet op’, zegt ze. ‘Ze staat altijd in contact met de wereld daarbuiten.’ De paneldiscussie over duurzaamheid was daar een goed voorbeeld van. ‘Michael Lerch (Lindau-alumnus 2017, UD in Groningen, red.) zei terecht: We're not educated to think on the systems-level, maar ik denk dat deze conferentie daar een goede training voor was.’
-
Paneldiscussie over duurzaamheid, Michael Lerch in het midden (foto: Patrick Kunkel) -
Open Exchanges met Aaron Ciechanover & Michael Levitt (foto: Patrick Kunkel)
Tijdens de Open Exchanges ging het zelden over inhoudelijke details, maar vaker over persoonlijke drijfveren en maatschappelijke vragen. ‘Dat maakte de gesprekken invoelbaar, ondanks de “beroemdheid” van de Nobelprijswinnaars’, vertelt ze. ‘Die gesprekken voelden echt als een dialoog tussen de Nobelprijswinnaars en ons’, voegt Samuel toe.
Wat hem het meest bijbleef, was de sfeer. Niemand kende elkaar, dus het was makkelijk om contact te maken. Samuel sprak met jonge wetenschappers uit meer dan twintig landen. ‘Dat was mijn favoriete onderdeel: al die verschillende mensen ontmoeten en hun ervaringen horen.’
-
Bibiana en een aantal 'young scientists' met wie ze een groot deel van de week opgetrokken heeft op het Mainau-eiland -
Bibiana tijdens een afsluitende “grill & chill” waarvoor de gastgezinnen waarbij de young scientists verbleven ook uitgenodigd waren.
Nieuwsgierigheid verbindt
Voor Bibiana waren het niet de Nobelprijswinnaars, maar juist de ontmoetingen met andere jonge wetenschappers die de meeste indruk maakten. ‘We kwamen van over de hele wereld en uit allerlei fases in onze carrière, maar onze nieuwsgierigheid verbond ons.’ Ze genoot van de gesprekken over wetenschap, cultuur en maatschappelijke vraagstukken. ‘Die verbreding van mijn blikveld was het meest leerzame en enthousiasmerende onderdeel van de hele conferentie.’
Samuel werd vooral geraakt door zijn ontmoetingen met Ben Feringa, Nederlandse winnaar van de Nobelprijs voor Scheikunde uit 2016. ‘Hij straalt energie en motivatie uit. Je ziet gewoon hoeveel hij van zijn werk houdt.’ Wat hem ook opviel, was het respect dat Feringa toonde voor zijn promovendi en postdocs, én zijn inzet om zijn lab duurzamer te maken. ‘Daar zijn wij binnen het GreenTeam van Macromolecular Biochemistry ook mee bezig, dus dat raakte me persoonlijk.’
Lessen van Nobelprijswinnaars
Bibiana merkte dat veel Nobelprijswinnaars een vergelijkbare boodschap deelden: wetenschappelijk succes komt voort uit nieuwsgierigheid, durf en samenwerking. ‘Ze benadrukten hoe belangrijk het is om tijd te nemen, verschillende vakgebieden te verkennen en risico’s te nemen – ook als het onderzoek niet direct toepasbaar lijkt.’ In gesprekken met andere jonge wetenschappers kwam ook een andere kant naar voren. ‘In het huidige academische systeem staan die voorwaarden onder druk’, vertelt ze. Toch blijft ze hoopvol. ‘Ik hoop in mijn carrière bij te dragen aan verandering en bovenal geen risico’s te schuwen.’
Samuel: ‘Ik heb vooral geleerd van de verhalen van anderen, vooral van mensen die iets verder zijn in hun carrière.’ Van de Nobelprijswinnaars neemt hij mee dat je niet bang moet zijn om van richting te veranderen. ‘Ze lieten zien dat het oké is om zomaar te switchen van vakgebied. Wetenschappers zijn goed in leren – en dat blijft een kracht, ook later.’