Studentententoonstelling: het verhaal van het VOC-schip Amsterdam
Een nieuwe, door studenten samengestelde tentoonstelling in de F1-gang van het Van Steenisgebouw brengt de geschiedenis tot leven aan de hand van opmerkelijke vondsten uit de Amsterdam, een koopvaardijschip van de VOC dat in 1749 verging. 'Het verhaal van de Amsterdam is echt uniek, vooral gezien het grote aantal vondsten dat bewaard is gebleven en de opmerkelijk goede staat waarin deze zich bevinden.'
Het vroegtijdige einde van de Amsterdam
Op 15 november 1748 vertrok de Amsterdam naar Oost-Indië. Na meerdere mislukte reparatiepogingen liep het schip op 26 januari 1749 bij Hastings aan de grond, gevangen tussen twee stroomopwaartse golven in brak water. Ondanks de barre omstandigheden en de wisselende getijden bleef tweederde van de lading bewaard onder lagen klei en turf.
Opgravingen
Bij opgravingen, onder leiding van Stichting VOC-schip Amsterdam, in 1969 en opnieuw tussen 1984 en 1986 werden delen van het bovendek, de achtersteven en omringend wrakmateriaal aan het licht gebracht. Meer dan 897 uur archeologisch onderzoek onder water leverde een schat aan materiële cultuur op, die inzicht gaf in het leven aan boord van het schip en de bredere historische context ervan. Vanwege haar kwetsbare positie kon de Amsterdam niet worden geborgen en ligt ze nog steeds bij Hastings.
De tentoongestelde voorwerpen vertellen het verhaal van het schip aan de hand van de gevonden objecten, sporen van persoonlijk bezit en gebruiken zowel aan boord als aan wal. De tentoonstelling is ontwikkeld door de studenten Emma en Amber, die zich verdiepten in archiefstukken en maritieme archeologie om de reis van de Amsterdam aan het licht te brengen.
Deze tentoonstelling is het resultaat van een stage binnen het VOC-schip Amsterdam-project, gecoördineerd door Robin Jonker en prof.dr. Martijn Manders. Het doel is niet alleen om de honderden objecten die nu in het Van Steenis zijn ondergebracht te bestuderen, maar ook om ze voor te bereiden op overdracht aan het Nationaal Maritiem Depot in Lelystad.
Werkelijk uniek
Studenten Emma en Amber kregen de kans om aan de tentoonstelling mee te werken via een stage bij professor Martijn Manders.
Emma: 'Het verhaal van de Amsterdam is werkelijkuniek, vooral gezien het grote aantal vondsten dat bewaard is gebleven en de opmerkelijke staat waarin deze verkeren. Amber en ik vonden het belangrijk om zoveel mogelijk kanten van de reis van het schip te laten zien, van het leven aan boord tot de logistiek van zo'n grote maritieme opgraving. Het was heel bijzonder om ons eigen kleine steentje bij te dragen aan het vertellen van dat verhaal.'
Amber: 'Wat ons het meest fascineerde, was niet alleen het verhaal van het wrak, maar ook hoe de Amsterdam tijdens haar levensduur functioneerde – hoe het schip eruitzag, hoe het werd gebruikt en wie de mensen aan boord waren. Door oude documenten te bestuderen en de vondsten te bekijken, konden we objecten koppelen aan hun functie of zelfs aan de mensen die ze ooit hebben gebruikt. Door die verbanden te leggen, werd de geschiedenis heel tastbaar, en dat gevoel van ontdekking wilden we delen in de tentoonstelling.'
Bezoek de tentoonstelling
De komende maanden is de tentoonstelling te bezoeken in de F1-gang in het Van Steenisgebouw, tegenover de computerzaal.