In gesprek met studenten Michiel en Jort: beste vrienden, politieke rivalen
Met de komende verkiezingen voor de deur, is het niet altijd makkelijk als je binnen je vriendenkring verschilt van politieke voorkeur. Hoe verlies je elkaar niet uit het oog in politieke discussies? We vroegen het aan beste vrienden Jort Schaafsma en Michiel van der Velde, beiden student aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid. Jort: 'Als dit de koude oorlog was geweest dan was jij een kapitalist en ik een communist.'
Volgen jullie de verkiezingen?
Michiel: ‘Ik kan mijn dag niet beginnen voordat ik het nieuws heb doorgenomen: de NOS, het FD, de Volkskrant. En daarnaast vind ik het ook erg leuk om een aantal van die debatten te volgen.’
Jort: ‘Ik lees graag nieuws, maar ik heb soms wel een beetje het idee dat het vooral om clickbait gaat, gericht op populariteit. Ik lees liever de Groene Amsterdammer of de Correspondent: goed geschreven, genuanceerde achtergrondverhalen.’
En de debatten?
Jort: ‘Ze zijn vermakelijk. Maar het zijn natuurlijk ook gewoon politieke spelletjes’
Michiel: 'Dat politieke spelletje is inherent aan ons huidige stelsel en de verkiezingen. Ik vind het los van de inhoud juist vermakelijk. Je moet tussen de regels door lezen. Deze verkiezingen is het mooi om te zien hoe de politici tot elkaar willen komen en de raakvlakken opzoeken.’
Jort: ‘Ja, dat dacht ik wel, dat jij dat leuk vindt. Maar je hebt er niet zo veel aan. Dan maken ze weer van die grote beloftes en dan denk ik toch vaak: ja, maak het eerst maar eens waar.’
Hoe zie je jezelf op politiek vlak?
Michiel: ‘Ik ben een progressief liberaal.’
Jort: ‘Tsja… Wat ben ik? Een zolderkamersocialist? Nee, dat is iets anders…’
Michiel: ‘Als ik jou zou mogen omschrijven, zou ik je een ‘ideoloog’ noemen.’
Jort: ‘Ja, die vind ik wel mooi! Laat ik het zo zeggen: als dit de koude oorlog was geweest dan was Michiel een kapitalist en ik een communist.’
Hoe staan jullie in deze verkiezingen? Wat vinden jullie belangrijke thema’s?
Jort: ‘Klimaat staat bij mij echt voorop. Ik ben ook actief bij Extinction Rebellion (XR). Je ziet dat het aan de ene kant heel serieus wordt genomen, maar ook telkens opzij wordt geschoven - ‘want we moeten wel kunnen blijven barbecueën’. Er moet veel serieuzer naar dit probleem worden gekeken. Eén van de eisen van XR richting de overheid is ‘wees transparant’. Wat staat ons te wachten als wereld, als Nederland, als dorp, als stad? En wat zijn dan de redelijke stappen? Dan kom je snel uit op drastische maatregelen. En dan denk ik van, hoe kan de politiek nou zo kortzichtig zijn dat dat telkens maar vooruit wordt geschoven?’
Zou je jezelf radicaal noemen?
Jort lacht: ‘Wat is radicaal nu eigenlijk? Weet je wat ooit radicaal was? Vrouwenkiesrecht. Het afschaffen van de slavernij was ook ooit radicaal.’
Michiel: ‘Ja dat is allemaal heel mooi Jort, maar je moet het wel in de tijdsgeest plaatsen, hè.’
Jort: ‘Nou… Maar moet je dan met terugwerkende kracht zeggen dat dat slechte keuzes waren? Als je radicaal ziet als ‘strevend naar ingrijpende veranderingen’, dan ja, ik denk dat die heel hard nodig zijn.’
Michiel: ‘Ik ben het met je eens dat we wat betreft de klimaattoestand op aarde op een 'zinkend schip’ zitten. Dat wil ik vooropstellen. Maar de manier waarop je dit vraagstuk moet aanvliegen is waar wij van mening verschillen. Ik geloof dat je eerst draagvlak moet creëren. De politiek kan nu wel heel drastische maatregelen gaan nemen, maar als daar maar bij 5% van de bevolking draagvlak voor is en alles eromheen daardoor klapt, dan is die maatregel maar van korte duur. Wanneer je problemen als polarisatie en wantrouwen in de politiek oplost, ontstaat volgens mij vanzelf draagvlak om bijvoorbeeld klimaatmaatregelen te nemen.’
Hebben jullie vertrouwen in de politiek?
Michiel: ‘Jazeker. Ik onderschrijf Jorts eerdere gevoel dat er veel beloftes worden gemaakt wel, maar dat is inherent aan verkiezingen en helpt de kiezer ook om een onderscheid tussen partijen te maken. Daardoor onstaat dan draagvlak voor realistische veranderingen.’
En jij Jort?
Jort lacht: ‘Dat is wel een lekker ongenuanceerde vraag. Ik vertrouw bepaalde politici, maar als je het naar het algemene trekt, dan zie je dat er de afgelopen decennia ongelofelijk veel gelobbyd is op 'belangen' die in mijn ogen niet moeten tellen in de politiek. Dat heeft mijn vertrouwen wel geschaad.’
Michiel: ‘Ik vind het heel erg dat veel mensen het vertrouwen niet meer hebben in de politici in Den Haag. Dat is ondermijnend voor de democratie. Die werkt alleen als je erop vertrouwt dat alle mensen die zich met politiek bezighouden, daar wel zitten met de overtuiging dat zij het beste willen voor het land.’
Jort: ‘Het enkele feit dat iemand het beste met het land voor heeft, dat betekent niet dat hij mijn vertrouwen waard is. Dat moet je toch echt bewijzen?’
Michiel: ‘Ik vind dat je de persoon kan vertrouwen zonder dat je achter diens opvattingen staat... Ik vertrouw jou als persoon, maar soms bij de opvattingen die jij daaraan overhoudt, denk ik, nou, dat zou ik zelf geen goed idee vinden. Maar ik vind jou wel betrouwbaar.’
Jort: ‘Oké, maar vertrouw jij mij het land toe? Dat is dan een interessante vraag. Zou jij mij als minister vertrouwen? Zou je dan zeggen, ja, het is een goede vent, ik weet dat hij het goede doet.’
Michiel: ‘…’
Jort: ‘Je vertrouwt mij als persoon, dat is heel wat anders. Natuurlijk, ik zeg niet dat alle ministers van de laatste tien jaar slechte mensen zijn. Het gaat om vertrouwen met het land regeren. En dat is best een verantwoordelijkheid, en die moet je goed invullen. En daar heb ik heel veel voorbeelden van gezien, dat het fout ging. Ja, dan ben je op den duur mijn vertrouwen kwijt.’
Jullie zijn het hier duidelijk niet met elkaar eens, hebben jullie vaak zulke discussies?
Michiel: ‘Zeker. En ze lopen nog wel eens hoog op, zeker van Jorts kant. Maar dat komt omdat bepaalde thema’s hem gewoon echt aan het hart gaan en bij mij wat minder. Dat is misschien ook waarom ik makkelijker positief gestemd het nieuws kan lezen.’
Hoe zorgen jullie ervoor dat je toch goed door één deur kan?
Jort: ‘Wij zijn allebei vrij tolerant. Dus ik koppel de discussie ook los van de persoon. Iemand afkeuren op denkbeelden, wat haal je daar nou uit? Ik denk dat het juist heel belangrijk is dat je met elkaar de discussie blijft voeren.’
Michiel: ‘Ik leer ook het meeste van discussies met mensen die het niet met mij eens zijn. Ik leer zowel mijn eigen standpunt beter kennen en onderbouwen, maar ik krijg ook veel meer inzicht in die van Jort. Daar wordt je uiteindelijk allebei beter van.’
Tekst: Mireille van der Stoep
Foto's: Iris Kamphuis