Van griezelangst tot stille kracht: Leiden onderzoekt emoties op Lowlands
De Universiteit Leiden strijkt deze zomer neer op Lowlands met twee onderzoeksprojecten. Van een bloedstollend spookhuis tot een stilteperformance vol symboliek – bezoekers worden uitgenodigd om hun eigen angsten en gevoelens te onderzoeken, en daarmee de wetenschap vooruit te helpen.
Hoe ga jij om met angst? En wat zegt jouw reactie op een stilte zonder woorden? Deze zomer kunnen bezoekers van Lowlands dat letterlijk aan den lijve ondervinden bij Lowlands Science, waar twee Leidse onderzoeken de festivalganger in het hart van hun experiment plaatsen.
Lowlands’ haunted house
Wie het spookhuis van onderzoekers van de afdeling klinische psychologie Linda de Voogd en Laura Nawijn binnenstapt, belandt in een verlaten laboratorium vol donkere gangen, plotselinge geluiden en enge verschijningen. Maar achter de horror schuilt wetenschap. De onderzoekers meten bij deelnemers onder andere hartslag, bloeddruk en emoties, zowel voor als na hun tocht. Centraal staat de vraag: hoe reguleren mensen hun angst, en wat levert dat op?
Achteraf wordt deelnemers gevraagd hoe ze met hun angsten zijn omgegaan. Zijn ze hun angsten volledig aangegaan? Hebben ze strategieën gebruikt om kalm te blijven? Door verschillende manieren van omgaan met angst te vergelijken, hopen de onderzoekers nieuwe inzichten te verkrijgen die bijdragen aan behandelingen voor angststoornissen. Ook persoonlijke factoren zoals persoonlijkheid en alcoholgebruik worden meegenomen. Daarmee biedt dit unieke onderzoek niet alleen spanning, maar ook waardevolle kennis over hoe mensen omgaan met intense emoties buiten de klinische setting.
Sprekende stiltes
Een paar honderd meter verderop heerst een heel andere sfeer. In de performance Sprekende Stiltes, ontwikkeld door cultuurwetenschapper Gerlov van Engelenhoven en sociaal psycholoog Tom Frijns (Universiteit Utrecht), stappen bezoekers een mysterieuze container binnen. Hier geen schreeuwende menigten, maar beeld, geur, dans en geluid die zonder woorden een boodschap proberen over te brengen. Kunstenaar Loretta Lau danst, Finn Maätita verzorgt een soundscape, en de beelden van fotograaf Michelle Piergoelam dragen verhalen in zich die meer suggereren dan ze expliciet tonen.
Festivalgangers nemen in het experiment deel aan de performance en leggen achteraf hun interpretatie en ervaring vast. Onderzocht wordt in hoeverre het publiek de beoogde boodschap – zoals solidariteit of verzet – oppikt, en welke rol verbale uitleg of gezamenlijke beweging (synchronisatie) daarin speelt. Dit experiment biedt daarmee inzicht in hoe kunst kan communiceren buiten taal om, en hoe stiltes kunnen verbinden in plaats van verdelen.
Wetenschap in het wild
Beide onderzoeken maken gebruik van het unieke karakter van Lowlands: een plek waar mensen openstaan voor nieuwe ervaringen. De verzamelde data worden gebruikt voor nieuwe wetentenschappelijke inzichten. Tegelijkertijd nemen deelnemers iets persoonlijks mee naar huis: inzichten over zichzelf, hun emoties en hun manier van omgaan met spanning en stilte.