Wat als het leven totaal anders loopt dan gedacht?
Jantien Hadders (50), hoofd Onderwijs- en Onderzoeksbeleid bij FGGA, verloor haar grote liefde en werd tot haar grote verdriet geen moeder. Juist door het kunnen delen van haar verlies op de werkvloer vond ze het vertrouwen in zichzelf terug.
Waarschuwing: dit artikel bevat passages over zelfdoding.
Je hebt een boek geschreven, wat kun je ons hierover vertellen?
‘Het is een heel persoonlijk boek. Er waren wat thema’s waar ik heel lang graag over wilde schrijven. Maar toen overleed mijn man in 2021 aan zelfdoding. Wij hadden heel graag ouders willen worden en dat is niet gelukt, dus dat thema van: word je wel of geen moeder, was ook een vraagstuk. In het laatste jaar dat we met IVF bezig waren dacht ik: zal ik een boek schrijven en dan eindigen met of ik wel of niet moeder ben geworden? Maar toen mijn man overleed heb ik dat eerst van me af geschreven. Alle teksten - ook over Griekse mythologie en oosterse filosofie - heb ik samengevoegd in een nieuwe structuur. Ik schrijf vooral vanuit eigen ervaringen maar steeds reflecterend op: hoe vind je je eigen weg en hoe raak je jezelf niet kwijt als er zoveel gebeurt in het leven?’
Boekpresentatie op werk over persoonlijk onderwerp
‘Het is misschien een beetje apart, maar ik vind het zelf heel mooi. Wat ik heb ervaren is hoe fijn het is als je persoonlijke ervaring er op werk gewoon mag zijn. Je hoeft het echt niet de hele dag over privédingen te hebben, maar het kan al heel fijn zijn als collega’s het simpelweg weten. In de jaren dat het niet goed ging met mijn man, vroegen collega’s ernaar en zei ik: beetje een lastige dag. Dat kan genoeg zijn en zoveel uitmaken. Het kan heel eenzaam zijn als je door zoiets heen gaat.’
Had je ooit kunnen vermoeden dat het zo zou lopen?
‘Mijn man was al lang instabiel, maar dat maakte hem ook heel leuk. Hij was een wervelwind en het was nooit saai met hem. We hadden een pact: ik ben jouw steunpilaar en samen redden we het. En dan sta je op een gegeven moment toch met lege handen. En waar sta je dan? Mijn leven ziet er heel anders uit dan ik had gedacht. Ben ik niemand meer óf juist gegroeid door de ervaringen? Dat proces ben ik in mijn boek gaan onderzoeken.’
Waar komt de titel van je boek Eindelijk Verdwaald vandaan?
‘Ik heb lang gedacht dat ik in de relatie met mijn man altijd degene was die het moest weten. Ik had altijd de neiging om goed voor mezelf te zorgen, een discipline: als ik gezond eet, hard werk, alles goed doe, dan hou ik de boel bij elkaar. Nu pas merk ik dat het leven fijner wordt als je het een beetje loslaat. Het mag ook wel wat losser en het is ook goed als je het een keertje niet weet. Ook oké om een keertje te verdwalen, waar ben ik nou weer? Dat kan juist vrij voelen. En vanuit die vrijheid ontstaat er ook weer ruimte voor nieuwe ervaringen. Zo kon ik ook weer open staan voor een nieuwe liefde in mijn leven.’
Overgave geeft soms meer houvast dan discipline?
‘Ja, dat is precies wat ik bedoel, zo voelt het. Wat heb je onder controle als je gezond eet en alles goed doet? Eigenlijk nog niets. Ik vind het nog elke dag lastig hoor, het liefst ga ik elke dag naar yoga. Maar het voelt fijn als een dag ook gewoon een dag kan zijn, dan maar even wat minder controle. Ik probeer mijn schuldgevoel tegenwoordig los te laten en mezelf te vergeven: ik ben ook maar een mens zoals iedereen.’
Wanneer is dit inzicht gekomen?
‘Pas afgelopen winter. In theorie voel je dit soort dingen natuurlijk wel, maar dat ik het echt zo voel, dat is recent. Ik ben heel veel bezig geweest met wat de mensen om me heen nodig hadden, mijn man, mijn werk, als anderen tevreden zijn dan is het goed. Met wat hulp ben ik meer in mijn eigen positie gaan staan. Is het voor mij ook goed? Ook reflecterend op het leven met mijn man. Ik begreep dat hij alles deed om beter te worden en dat hij niet anders kon. Ik voelde ook wel aanvaarding en begrip voor zijn keuze. En ook voor zijn wiebeligheid; ik zag ook dat hij dat niet expres deed. Ik vergat stil te staan bij dat het voor mij best wel heftig was allemaal.’
Knap dat je dat toch voelt, die aanvaarding.
‘Het voelt niet als een opgave om dat te doen. Het was een grotere opgave om ook eens boos te zijn. Daarmee kwam die overgave, het was niet allemaal oké, het was voor mij niet altijd goed.’
Hoe uit dit zich?
‘Ik was nooit écht boos geweest, ik liet het niet toe. Ademtherapie heeft me uiteindelijk geholpen. Ik was daarna ook veel kordater in mijn werk. Ik associeerde boosheid denk ik met een negatief iets, dat er niet mag zijn. Het is eigenlijk wel fijn, ik was wat directer op werk. Ik zei dingen duidelijker, kreeg ik mee.’
Je werkte jarenlang bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en maakte in juni de overstap naar de Universiteit Leiden. Hoe was de tijd na het overlijden van je man?
‘Het was 2021 en ik was coördinator van het coronacrisisteam. Ze hebben mijn rol verdeeld over meerdere mensen. Zes weken later begon ik weer, maar de grond was onder me weggevallen. Ik had het ook begrepen als ze me wat andere klusjes hadden gegeven, maar ze gaven me de ruimte om in mijn positie terug te komen en een voor een mijn dossiers weer op te pakken. Dat kon ik in mijn eigen tempo doen en ik voelde dat ik hierdoor serieus werd genomen als professional. Ik dacht ‘dit kan ik nog wel en dit gaat gewoon door, een deel van mij is er nog’. Dat is echt goud geweest om ook weer vertrouwen in mijzelf te krijgen. Het doet niets af aan wat je kan.’
Open dialoog
De boekpresentatie op 26 november om 11.00 uur vormt het startpunt voor een open dialoog over persoonlijke ruimte, kwetsbaarheid en samenwerking in professionele contexten. Sprekers uit verschillende sectoren gaan tijdens het programma met elkaar in gesprek over de thema’s uit het boek.
Iedereen is welkom. Aanmelden verplicht.
Heb jij zelf hulp nodig?
Denk je aan zelfdoding of maak je je zorgen om iemand? Praten over zelfdoding helpt en kan anoniem via de chat op www.113.nl of telefonisch 0800-0113. De gesprekken met 113 zijn anoniem en vertrouwelijk.