Onderwijs, Onderzoek

Nieuw archeologisch onderzoek laat zien: mannen met zwaarden blijken ineens vrouwen te zijn, en omgekeerd. Betekenen zulke ontdekkingen dan ook dat de rolverdeling vroeger anders was? Onder meer Leidse archeoloog Luc Amkreutz duidt dit nieuwe onderzoek in een artikel in de Volkskrant.

Beschavingen in het Amazonegebied van voor de Spaanse verovering waren een stuk dichtbevolkter en complexer dan historici decennia lang hebben gedacht. Leidse archeologen Marlena Antczak en Martin Berger reageren op nieuwe informatie vanuit Duits onderzoek.

In het vakblad Vitruvius verhaalt archeoloog Richard Jansen met een aantal collega's over de topvondst van de oudste jurk van Nederland. Deze jurk, gevonden tijdens een routine-opgraving van een ijzertijdgrafveld op de Slabroekse Heide, is een uitstekend voorbeeld waarom het belangrijk is om ruimte…

De leeftijd achterhalen door de naden van een schedel te bestuderen of bloedarmoede opsporen aan de hand van gaatjes in de gevonden botten. Door goed te kijken naar de gevonden skeletten kom je veel te weten over wat er zich in een bepaald gebied heeft afgespeeld. BNR nieuwsradio nodigde archeoloog…

Een promovendus uit de Verenigde Staten vond per toeval een enorme Mayastad. Dat werd bekendgemaakt in het tijdschrift Antiquity.

Meer dan 50 vrijwilligers onderzochten tussen 11 en 15 oktober samen met studenten archeologie van de Universiteit Leiden verschillende heuvels in het Speulder- en Sprielderbos nabij Putten. Dat deden zij in het kader van Erfgoed Gezocht, een citizen science project van Erfgoed Gelderland en de Universiteit…

De kaarten van de Utrechtse Heuvelrug en het Gooi worden de komende maanden door honderden vrijwilligers afgespeurd. Dit doen zij voor het project ‘Scars of War’, een project wat is gestart om sporen in het landschap te onderzoeken van de Tweede Wereldoorlog. Iedereen kan zich als vrijwilliger opgeven.…

Neanderthalers kookten en bewerkten hun eten al veel uitgebreider dan gedacht. Britse wetenschappers hebben dit ontdekt toen ze 12 tot 70 duizend jaar oude kookresten analyseerden die zijn gevonden in Griekenland en Irak. Archeoloog Femke Reidsma is promovendus bij de menselijke evolutie-groep aan de…

Op de Veluwe en Utrechtse heuvelrug zijn in een recordtempo meer dan duizend prehistorische grafheuvels in kaart gebracht. Dit alles door de inzet van duizenden vrijwilligers.

Archeologen hebben in Enkhuizen de overblijfselen van een 17e-eeuwse Noord-Amerikaanse landschildpad gevonden. Het is het oudste bewijs dat mensen toentertijd schildpadden als huisdier hielden. ‘Het feit dat deze schildpad oorspronkelijk uit Amerika komt is heel bijzonder. We weten nu wanneer deze dieren…

Vier jaar lang bestudeerde Vicky Beckers houten plakjes onder de microscoop. Zo bracht ze de anatomie van twee plantenfamilies in kaart. Haar onderzoek helpt om houtsoorten te herkennen. Dat is handig voor de houthandel én de archeologie.

De afgelopen weken hebben duizenden studenten van de Universiteit Leiden de Nationale Studenten Enquête (NSE) ingevuld. Als dank hiervoor doneert de universiteit een bedrag van €3.637,75 aan #wakeuptocorona.

Generaties Leidse studenten en wetenschappers deden archeologisch onderzoek naar de vroeg-middeleeuwse geschiedenis van Oegstgeest. Dat maakt de oude nederzetting een van de best gedocumenteerde vindplaatsen uit die tijd. In een nieuw boek maken Leidse wetenschappers de balans op.

Jongeren enthousiast maken over geschiedenis, dat kan best zonder boeken. Leidse wetenschappers reisden af naar Marokko om samen met scholieren cultureel erfgoed na te bouwen in het populaire videospel Minecraft. Het resultaat: één virtuele veertiende-eeuwse stadspoort – en twintig tieners met meer…

Het documenteren én beschermen van rotstekeningen in de Pakistaanse Himalaya; dat was het doel van het ‘Karakorum Rescue Project’, waaraan studenten van het Honours College Archeologie een bijdrage leverden. Een Leidse tentoonstelling brengt het project in beeld: ‘Het heeft iets betoverends.’

De Studenten Groepering Leiden (SGL) is in de Universiteitsraad met één zetel winst langszij gekomen bij de Lijst Vooruitstrevende Student (LVS). Beide partijen hebben nu drie zetels in de Universiteitsraad. Het opkomstpercentage voor de UR was 21%.

Drie promovendi van de Universiteit Leiden krijgen een Mozaïek 2.0-beurs voor hun promotieonderzoek. Het beurzenprogramma van de NWO is gericht op de in Nederland ondervertegenwoordigde groep afgestudeerden met een migratieachtergrond.

Welke docent weet zijn studenten het meest te inspireren? Carmen van den Bergh (Geesteswetenschappen), Egbert Koops (Rechtsgeleerdheid) en Arjan Louwen (Archeologie) zijn genomineerd voor de Leidse Onderwijsprijs 2025.

Met plezier kondigen we aan dat Lidwien ook komend studiejaar de rol van student assessor vervult binnen het bestuur van de Faculteit Archeologie. Sinds haar start in september vorig jaar, voortbouwend op haar eerdere ervaringen in de opleidingscommissie, heeft zij zich verder ontwikkeld tot een verbindende…

De één gebruikte 3D-celmodellen om darmkanker te bestuderen, de ander zette machine learning in voor efficiënte bloeddonatie. Voor deze prestaties ontvingen Marieke Vinkenoog en Simon Christian Hansmann op dinsdag 2 september de Krijn Rietveld Memorial Innovation Award.

Informaticus Matthijs van Leeuwen is een van de vier docenten van de bètafaculteit die in 2021 de Senior Kwalificatie Onderwijs behaalde. Hoe was dat en wat drijft hem? 'Ik had in mijn eigen opleiding graag meer aandacht gezien voor de verantwoordelijkheid die machine learning en datamining met zich…

Van geschreven taal tot analyse van dierengeluiden; ieder AI-gerelateerd onderwerp komt aan bod. Tijdens de Nacht van Ontdekkingen kun jij je in de UB laten meevoeren op een artistieke en wetenschappelijke reis door de volledige geschiedenis van informatie, kennisdeling en het woord.

Tussen de draaibanken en lasmachines van de Fijnmechanische Dienst staat Emiel Wiegers geconcentreerd te werken aan een metalen cilinder. Samen met zijn collega’s ontwerpt en bouwt hij onderdelen voor de opstellingen van onderzoekers. 'Wij zijn een stel uitvinders die het leuk vinden om de onderzoekers…

Je belastingsaangifte, Netflixen of autorijden: steeds meer dagelijkse activiteiten worden ondersteund door computerapplicaties. En omdat het zo moeilijk en duur is om software grondig te testen, zitten er in de meeste applicaties fouten. Promovendus Benjamin Lion maakte een wiskundig framework om dit…

Van het voorspellen van Alzheimer tot de groei van schadelijke bacteriën in water: de algoritmes van psycholoog Marjolein Fokkema zijn toepasbaar in vele disciplines. Ze leveren ook inspiratie voor haar liedjes, theater én levenslessen. Wat drijft deze rockende wetenschapper in de wereld van AI?

Is er een plek voor vertaalmachines als Google Translate binnen de Faculteit Geesteswetenschappen? Een nieuwe educatieve website van universitair hoofddocent Lettie Dorst moet studenten en docenten helpen een antwoord te vinden op deze vraag. ‘Het gebruik van AI-tools als Bing en ChatGPT moet niet als…

Een ernstige longontsteking trefzeker behandelen: dat lukt vaak niet. De ziekteverwekker achterhalen gaat moeizaam. Promovenda Ilona den Hartog probeerde iets nieuws: ‘Wij zochten antwoorden in stoffen die ons lichaam zelf maakt.’ Promotie 17 september.

Jaarlijks worden er wereldwijd maar liefst 6,5 miljard kuikentjes gedood. In de meeste gevallen gaat het om haantjes die geen economische waarde hebben. Het bedrijf In Ovo (een spin-off van de Universiteit Leiden) heeft nu een techniek ontwikkeld waarbij op hoge snelheid al in het ei het geslacht van…

Wetenschappers van het Max Planck Instituut hebben voor het eerst in detail de tatoeages gereconstrueerd van een vrouw die honderden jaren voor Christus leefde in het huidige Siberië. De tatoeages zijn met nieuwe infraroodtechnieken gefotografeerd en met behulp van een computer gereconstrueerd.

Zes jaar geleden is een stenen bijl uit de prehistorie opgevist door een Texelse visser. De bijl, gevonden in zijn vissersnet, komt vermoedelijk uit de middensteentijd en is waarschijnlijk zo'n 8000 jaar oud. Afgelopen week kwam Astrid van de Wetering, die de steen zag liggen bij de visser, met deze…

Op Bonaire groeit de interesse in voorouderonderzoek. Het project Proteha Mi, een initiatief van het Bonaire Archaeological Institute (BONAI), helpt eilandbewoners hun familiegeschiedenis te ontrafelen. Onder leiding van archeologen Daudi Cijntje, Maaike de Waal en BONAI-directeur Lauriane Ammerlaan…

In 1989 werden de restanten van een neanderthalerkindje opgegraven in Cova Negra, in het oosten van Spanje. Recentelijk onderzoek laat zien dat het hier gaat om een bijzondere vondst; hij/zij had mogelijk het syndroom van Down. Het kindje was minstens zes jaar oud geworden, overigens is dit nu het oudst…

Jos Bazelmans, bijzonder hoogleraar aan de Faculteit der Archeologie, is betrokken bij de vondst van een zeldzaam oerbos in Friesland. Het bos van zo’n negentig hectare blijkt volledig onaangetast door mensen te zijn. Dankzij onderzoek naar de jaarringen kon er worden vastgesteld dat de bomen tussen…

Op ongeveer een kilometer afstand van de beroemde ruïnestad Chichén Itzá in Mexico werd in 1967 een ondergrondse holte gevonden met 106 skeletten. Uit recentelijk onderzoek, uitgevoerd door Duitse en Mexicaanse wetenschappers, blijkt dat het gaat om minstens twee tweelingen en negen skelettenparen die…

Een recente publicatie in Nature over de bouw van piramides langs een inmiddels verdwenen zijtak van de Nijl doet stof opwaaien. Hoogleraar Olaf Kaper vertelt er meer over in NRC en Trouw.

In Quest: NextGen stelt bijzonder hoogleraar onderwaterarcheologie en maritiem erfgoedbeheer Martijn Manders een aankomend talent binnen de maritieme archeologie voor: zijn jonge collega Rik Lettany. Manders en Lettany beleefden beiden een primeur op hetzelfde scheepswrak, al zat er wel dertig jaar…

In 2003 trof melkveehouder Ad Wouters scherven aardewerk uit de ijzertijd op zijn stuk grond aan. Onder zijn weiland bleek zo'n 700 kilogram aardewerk te liggen.

In de zomer van 2022 hebben acht archeologiestudenten van de Universiteit Leiden archeologisch onderzoek verricht in het perceel Vrouw Vennepolder, begeleid door geoarcheoloog Joanne Mol. Het project vloeit voort uit het onderzoek naar de biodiversiteit van dit gebied van onze collega’s van het Centrum…

Juist de wetenschap moet de wetenschap serieus nemen en werken aan een reductie van de CO2-uitstoot, schrijft archeoloog Roos van Oosten naar aanleiding van het jongste IPCC-rapport over de klimaatontwikkeling. 'Als de oproep vanuit de wetenschap (het IPCC-rapport) er één tot onmiddellijke en diepgaande…

Dat er 13.000 jaar geleden in Amerika gejaagd werd op mammoeten, beren en andere grote dieren weten we inmiddels. We kennen immers allemaal de plaatjes en verhalen over de jacht met speren. Maar klopt dit allemaal wel?

In totaal hebben 21 Leidse onderzoekers succesvol een aanvraag ingediend voor de NWO SGW Open Competitie XS. Twee van de beloonde projecten komen van onderzoekers van FGGA: Silvia D’Amato en Jaroslaw Kantorowicz.

Leren programmeren, kennismaken met AI-methoden, of het gebruiken bij een onderzoeksproject bij het LACDR. Met de introductie van de innovatieve digitale leeromgeving ‘Digitale Labjas’ kunnen studenten van de bachelor Biofarmaceutische Wetenschappen hun computationele vaardigheden verder ontwikkelen…

De Europese Unie heeft met de Green Deal ambitieuze en broodnodige klimaatdoelen geformuleerd. Maar de huidige geopolitieke spanningen en de energiecrisis maken de uitvoering ervan ingewikkeld. Zeven wetenschappers van de alliantie Leiden-Delft-Erasmus Universities (LDE) schreven daarom een white paper…

Een betere behandeling ontwikkelen voor patiënten met hoofd- en halskanker, dat is het doel van Binanox, het iGEM-team Leiden 2022. Met een crowdfunding hopen ze hier tenminste 10.000 euro voor op te halen.

Facilitair