Een internationaal team onder leiding van de Leidse sterrenkundige Paul van der Werf heeft ontdekt dat zich rond een zwart gat in het jonge heelal een ondoorzichtige schijf van gas en stof bevindt waarin in hoog tempo jonge sterren ontstaan. Het team deed de onverwachte ontdekking bij een succesvolle…

Een internationaal team astronomen, onder leiding van sterrenkundigen werkzaam aan de universiteiten van Amsterdam, Leiden en Hawaii, mag als een van de eerste in de wereld gaan meten met de James Webb Space Telescoop. Met hun project 'Ice Age' gaan ze ijzige stofdeeltjes in de ruimte onderzoeken.

Grote telescopen kijken zo ver het heelal in, dat ze ook miljarden jaren terug in de tijd kijken. De opvolger van de Hubble ruimtetelescoop, de James Webb telescoop, zal vanaf 2018 zicht krijgen op de periode vlak na de Oerknal waarin de eerste sterren en sterrenstelsels ontstonden. Leidse astronomen…

In 2012 bestaat de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) 50 jaar. Om dit te vieren worden wereldwijd activiteiten georganiseerd. Op 5 oktober wordt de ESO-jubileumtentoonstelling geopend in de historische Leidse Sterrewacht. Deze tentoonstelling, met de toepasselijke naam 'Spectaculair Heelal', bestaat…

Voor groep 5/6 basisschool.

In het programma ‘De Nacht van NTR’ op NPO Radio 1 vertelt hoogleraar Moleculaire Astrofysica Ewine van Dishoeck over de James Webb-ruimtetelescoop waar ze zelf aan heeft meegewerkt. Daarnaast geeft ze een persoonlijke inkijk in haar leven en loopbaan.

Astronomen hebben met de Hubble Ruimtetelescoop voor het eerst de vroege fase van stervorming gezien van de kern van een ellipsvormig sterrenstelsel, 3 miljard jaar na de oerknal. De groeiende kern vlamt op door het licht van miljoenen pasgeboren sterren die in razend tempo worden gevormd. Het team,…

Maar liefst 72 nieuwe kandidaat-sterrenstelsels, dat is het resultaat van de diepste waarneemcampagne ooit. Een internationaal team astronomen met een grote Nederlandse en Leidse inbreng publiceert erover in tien artikelen in een speciale editie van het vakblad Astronomy & Astrophysics.

De zoektocht naar leven elders in het heelal is weer een stapje verder, dankzij de Leidse astrofysicus Matteo Brogi. In zijn proefschrift, waarop hij cum laude promoveerde, demonstreert hij een nieuwe methode om verre planeten te onderzoeken.

De komst van SRON Utrecht naar Zuid-Holland biedt veel kansen op het vlak van wetenschap, technologie en instrumentenbouw. Op donderdag 29 maart werd succesvol gestart met het uitwerken van die kansen.

Hoogleraar Vorming van sterrenstelsels Joop Schaye verscheen in het NRC over de tot dusver onzichtbare gloed die het hele heelal verlicht. Hij was onderdeel van een internationaal team van astronomen dat deze ontdekking publiceerde in vakblad Nature.

Voor het eerst is het gelukt de driedimensionale beweging van individuele sterren in een sterrenstelsel buiten de Melkweg te meten. Een Gronings-Leidse onderzoek geeft een inkijkje in de verdeling van de donkere materie die het stelsel domineert. Ze publiceren hun bevindingen op 27 november in Nature…

Het lesprogramma Leven in het Heelal is voor iedereen vrij te gebruiken. Op de pagina's aan de linkerkant staan een overzicht van elke les en alle documenten die je nodig hebt om de lessen uit te voeren.

Astronomen van onder meer SRON en de Sterrewacht Leiden hebben met ESA’s ruimtetelescoop XMM-Newton gas gevonden dat één van de puzzelstukjes vormt om de totale hoeveelheid ‘normale’ materie in het heelal in kaart te brengen. Het onderzoek wordt 21 juni gepubliceerd in Nature.

Radiosignalen die de 'Square Kilometre Array' (SKA) telescoop gaat opvangen, zullen worden verstoord door onze ionosfeer. Huub Röttgering en Joost Kok, wetenschappelijk directeuren van de Leidse Sterrewacht en het Leiden Institute for Advanced Computer Science (LIACS), gaan met een NWO-subsidie onderzoeken…

De meeste materie in het heelal is onzichtbaar, vermoeden veel astronomen. Maar hoe weeg je donkere materie die je niet kunt zien? Hoogleraar Henk Hoekstra zoekt naar een oplossing. Oratie op 25 juni.

De Astronomy & Society Group van de Sterrewacht Leiden brengt het publiek in contact met de wonderen van het heelal en deelt wetenschappelijke, technologische, culturele en educatieve aspecten van de sterrenkunde met de samenleving.

Sterrewacht Leiden is het sterrenkundig instituut van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden.

In de ruimte zijn geen tankstations. Wanneer een ruimtevaartuig zonder brandstof komt te staan, is de missie dus ten einde. Om de reikwijdte van ruimtemissies te vergroten en gesleep met grote hoeveelheden brandstof te voorkomen, ontwierpen Amerikaanse onderzoekers een ruimtesonde die zelf voor brandstof…

Sterrenkundigen houden zich bezig met fundamentele vraagstukken. Zo onderzoeken zij hoe alles in het heelal is ontstaan, inclusief de sterren, zoals de zon. Ook speuren ze naar bewijs voor buitenaards leven en proberen ze de oorsprong van de Aarde en de planeten te begrijpen. Dit maakt sterrenkunde…

Op zaterdag 24 november was Frank de Snik van de Leidse Sterrewacht te gast in het radioprogramma Dr. Kelder en Co. Hier sprak hij zijn werk waarbij hij nieuwe instrumenten en technieken ontwikkeld om exoplaneten te onderzoeken. Op deze planeten buiten ons zonnestelsel speuren onderzoekers naar buitenaards…

Wie wel eens in een heldere nacht naar boven heeft gestaard, begrijpt waarom de mensheid gefascineerd is door het heelal. Dit rijk geïllustreerde boek voedt die fascinatie. In een toegankelijke stijl schetst Harm Habing de geschiedenis van de sterrenkunde.

Op het gebied van kosmologie zoeken we naar wetenschappelijke antwoorden op de meest fundamentele vragen die men kan stellen. Waar komen we vandaan? Hoe begon het heelal? Hoe heeft het zich ontwikkeld en hoe zal het eruitzien in de toekomst?

Naarmate onze wetenschappelijke ambities om het heelal beter te begrijpen zijn gegroeid, zijn ook de technologische uitdagingen sterk toegenomen. In deze opleiding leer je de fysieke eigenschappen en prestaties van astronomische instrumenten volledig te begrijpen en bij te dragen aan de ontwikkeling…

Waar gaan de quantummechanica, de relativiteitstheorie en de zwaartekracht elkaar vinden? Wat is het missende stukje? Of is er een compleet nieuwe theorie die alle vormen van materie elegant beschrijft?

Broedplaats voor innovatie en ondernemerschap.

Van het allerkleinste naar het allergrootste

Sinds de ontdekking van planeten rondom andere sterren dan de zon, beseffen astronomen dat het heelal krioelt van de exotische werelden. Wetenschapsjournalist George van Hal bespreekt in de Volkskrant de meest bijzondere en extreme bestemmingen in de kosmos en de lessen die astronomen als de Leidse…

Met elke ontdekking geeft het heelal een fractie van zijn geheimen prijs: de verste melkwegstelsels en quasars, de atmosferen van exo-planeten, metingen aan donkere materie, complexe moleculen in de ruimte. Dit is waar de wetenschappers van de Sterrewacht Leiden samen met hun collega’s in en buiten…

Een belangrijke puzzel in de astrochemie is opgelost: theoretisch chemici en astronomen zijn erin geslaagd te bepalen hoe ze met methanol magneetvelden in de ruimte kunnen meten. Dit geeft een nieuwe methode om de geboorte van sterren en planeten te onderzoeken. De onderzoekers, onder wie Leids hoogleraar…

Slimme algoritmes en krachtige processoren zijn voor de sterrenkunde net zo essentieel als grote telescopen. Leidse astronomen bewegen zich daarom voortdurend op het raakvlak van sterrenkunde en data science.

Weet jij hoe groot het heelal is? Reis in vijf workshops mee door de ruimte en ga met ons op zoek naar leven. In deze cursus ontmoet je échte sterrenkundigen en leer je hoe het is om sterrenkundig onderzoek te doen. Ontwerp, bouw en test je eigen alien, zodat deze de barre omstandigheden op andere planeten…

Wetenschappers bij de Leidse Sterrewacht onderzoeken de fundamenteel natuurkundige verschijnselen die voor structuur in het heelal zorgen. Deze processen brengen materie bijeen tot sterrenstelsels en gas bijeen tot sterren. Met behulp van krachtige telescopen en geavanceerde berekeningen en computersimulaties…

De verwondering die iemand te beurt zou vallen als hij vanuit de hemel het heelal kon overzien zou weinig aangenaam zijn als er niemand was om de verwondering mee te delen.

Een vraagstuk voor de 21ste eeuw volgt het historische pad van de meest briljante theorieën in de natuurkunde en de mensen die deze maakten: de algemene relativiteitstheorie en de kwantumveldentheorie.

Hoeveel sterren zijn er in het heelal? En hoe komt het dat astronauten kunnen 'zweven' in de ruimte? Op de Universiteit Leiden krijg je op zaterdag 9 februari antwoord op heel veel vragen over sterrenkunde.

Nascholing en activiteiten voor natuurkundedocenten op het gebied van sterrenkunde.

SRON Nederlands Instituut voor ruimteonderzoek gaat verhuizen. In 2021 zal de Utrechtse vestiging van het instituut zich vestigen in Zuid-Holland. Pieter Dieleman, groepsleider bij SRON, vertelt waarom de verhuizing zo’n goede zet is. ‘SRON is een verbindende factor tussen Delft en Leiden’.

Behalve in de sterrenkundevakken verdiep je je ook in wiskunde, natuurkunde en informatica.

De eerste foto van een zwart gat en angst meten in je brein? Van 13 t/m 22 mei ontvang je een gratis portie wetenschap bij jouw Domino's pizza: a slice of science.

Je kiest voor de studie Sterrenkunde wanneer je geïnteresseerd bent in het heelal, en wiskunde B en natuurkunde tot je sterkste vakken behoren.

De een ontrafelt het ontstaan van de grootste zwarte gaten in het universum, de ander onderzoekt de invloed van sterrenwind op de atmosfeer van exoplaneten. Zowel Elena Maria Rossi als Aline Vidotto ontvangen een Vici-beurs voor hun onderzoek naar de mysteries van het heelal. ‘Ik heb nog geen idee hoe…

Hoogleraar Ewine van Dishoeck heeft met een internationaal team van collega's een overzichtsartikel geschreven over alles wat we dankzij ruimtetelescoop Herschel weten over water in de interstellaire ruimte. Het artikel in het vakblad Astronomy & Astrophysics zet bestaande kennis op een rij en bevat…