Een permanente expositie over de plaats van de mens in de kosmos. Ook daarvoor wil Franx zijn Spinozapremie gebruiken. ‘De vooruitgang is zo groot, dat we nog steeds bezig zijn om de vragen te definiëren. Bij het vinden van de antwoorden vallen we van de ene verbazing in de andere.’

Een permanente expositie over de plaats van de mens in de kosmos. Ook daarvoor wil Franx zijn Spinozapremie gebruiken. ‘De vooruitgang is zo groot, dat we nog steeds bezig zijn om de vragen te definiëren. Bij het vinden van de antwoorden vallen we van de ene verbazing in de andere.’

De 3D-spectrograaf Multi Unit Spectroscopic Explorer (MUSE) is met succes geïnstalleerd en in gebruik genomen op de Very Large Telescope op Cerro Paranal, Chili. MUSE heeft tijdens zijn eerste waarnemingsperiode gekeken naar verre sterrenstelsels, heldere sterren en andere testobjecten. De Sterrewacht…

Als gasthoogleraar in Leiden gaf de beroemde theoretisch fysicus Prof. Andrei Linde (Stanford University) een publiekslezing op 23 juni in de prestigieuze Leidse Schouwburg. Linde wordt wereldwijd geroemd als een van de bedenkers van de inflatietheorie, die een verklaring geeft voor de vorm en structuur…

Vandaag begint Universe Awareness (UNAWE) met een serie van vier sterrenkunde docententraining workshops in Paramaribo, de hoofdstad van Suriname. De UNAWE workshop is één van de eerste sterrenkundeactiviteiten in het land. Deze workshops zullen de Surinaamse docenten helpen om kinderen te leren over…

Deze week publiceerde een internationaal team van sterrenkundigen de ontdekking van 300.000 nieuwe sterrenstelsels, geleid door hoogleraar Huub Rottgering. Samen met Vincent Icke legde hij bij De Wereld Draait Door uit wat we precies met deze grote ontdekking kunnen.

Ieder levend organisme op aarde bevat DNA, de genetische code die alle informatie over het organisme bevat. Maar is het buitenaardse leven gebaseerd op dezelfde moleculen als het leven op aarde? ‘Ieder levend organisme in het heelal heeft een genetische code nodig,’ zegt Emeritus hoogleraar Theoretische…

Vierenzestig middelbare scholieren uit Slovenië, Tsjechië en Nederland bezochten de Universiteit Leiden in de week van 7-11 november in het kader van het Talent Education Project. Ze splitsten op in acht groepen, waarvan er sommige naar de bètafaculteit gingen om een onderzoeksproject uit te voeren.

Kosmologen hebben vele mogelijke modellen voor het heelal, waarvan er slechts één kan kloppen. Een nieuw stroomdiagram kan er een aantal uitsluiten wanneer twee specifieke eigenschappen van het universum nauwkeurig zijn gemeten. Publicatie in Physical Review D op 7 November.

Radiotelescoop LOFAR brengt het heelal in kaart. Dat levert niet alleen bijzondere beelden op, maar vooral ook immense hoeveelheden data. Huub Röttgering, directeur van de Leidse Sterrewacht, vertelt over de uitdagingen van het werken met die enorme datasets.

Is de aarde de enige planeet in het heelal waar leven is, of zouden er ook andere kunnen zijn? Hoe zijn sterren en planeten eigenlijk ontstaan? Is er water – de bron van leven – elders in het heelal?

De KNAW kent dit jaar een Prijs Akademiehoogleraren toe aan Ewine van Dishoeck, hoogleraar moleculaire astrofysica aan de Universiteit Leiden. Van Dishoeck is de meest geciteerde moleculair astrofysicus ter wereld. Ze ontving een aantal grote prijzen, waaronder in 2000 de Spinozapremie.

Wat is donkere materie? Hoe ontstaan superzware zwarte gaten? ‘Oer’-zwarte gaten bevatten wellicht het antwoord op deze langlopende vragen. Leidse en Chinese kosmologen hebben nu een nieuwe manier gevonden waarop deze hypothetische hemellichamen kunnen ontstaan vlak na de oerknal. Publicatie in Physical…

Met de nieuwste telescopen op aarde en in de ruimte kunnen astronomen sterrenstelsels zien op grote afstand. NWO-Spinozalaureaat Marijn Franx zal op 17 december bij Spinoza te Paard de meest recente ontdekkingen en inzichten van deze speurtocht tonen. Het licht van de sterrenstelsels die Franx bestudeert,…

Nederlandse astronomen onder leiding van de Leidse onderzoeker Ignas Snellen namen voor het eerst een superstorm waar in de atmosfeer van een exoplaneet. De koolmonoxide-wind bereikt snelheden van 5000 tot 10.000 kilometer per uur wanneer hij van de hete dag- naar de koude nachtzijde stroomt. Dit stond…

Met ESO's VISTA-telescoop is de breedste gevoelige foto van de kosmos genomen die ooit in het infrarood is gemaakt. Deze nieuwe opname van een onopvallend hemelgebied is gemaakt binnen de Nederlands / Engelse / Franse / Deense UltraVISTA-survey en toont meer dan 200.000 sterrenstelsels.

Heeft ons zonnestelsel nog een negende planeet? Twee Amerikaanse astronomen betogen van wel, zo laten ze zien met hun computersimulaties. Leids hoogleraar Simon Portegies Zwart praat in NRC over de betrouwbaarheid van zulke simulaties. ‘Alle fouten of aannames die in je algoritme besloten zitten, krijg…

De Volkskrant beschrijft een laboratoriumstudie die aantoont dat magneetvelden essentieel zijn voor de leefbaarheid van zogenaamde superaardes. Leids astronoom Ignas Snellen prijst het als een ‘knap staaltje funamenteel onderzoek’, maar vindt dat het belang van de magneetvelden overschat wordt.

Dat kan ik me niet voorstellen gaat over de geschiedenis van onze kennis.

Wetenschapsfinancier NWO kent bijna 19,5 miljoen euro toe aan een Nederlands cluster dat bijdraagt aan de ontwikkeling van een röntgencamera annex spectrograaf voor de nieuwe Europese ruimtetelescoop Athena. De Leidse Sterrewacht is een van de leden van het cluster.

Kunstenaar Vincent Icke exposeert in de galerie van het LUMC. Er zijn parallellen tussen zijn wetenschapsbeoefening en zijn kunst, toch houdt hij die twee graag gescheiden. Prof.dr. Robbert Dijkgraaf opent 16 oktober de tentoonstelling Artificiële Werelden.

Astronomen hebben ontdekt dat het magneetveld van een witte dwerg een barrière vormt voor het opslurpen van massa van zijn begeleidende ster.

Langs ruimtepuin vlakbij huis gaan we steeds verder, tot we uitkijken over waaiers van sterrenstelsels. Gewoonlijk maken schoolklassen deze reis, in het mobiele planetarium dat op school komt. Vandaag mag iedereen mee, gewoon vanaf de bank. Je mag al je vragen stellen: 'Als het heelal geen centrum heeft,…

De bouw van de neutrinodetector KM3NeT op de bodem van de Middellandse Zee is afgelopen weken goed op gang gekomen. Er zijn vijf detectielijnen met elk achttien detectoren afgezonken en geïnstalleerd, en inmiddels komen de eerste meetgegevens binnen, zegt neutrino-fysicus Dorothea Samtleben.

Een fonkelende visualisatie van donkere materie, zo valt de kunstinstallatie ‘Dark Distortions’ van Thijs Biersteker wellicht het best in woorden te vatten. De tentoonstelling is momenteel te zien in de Science Gallery in Dublin en is geïnspireerd op Euclid, een aanstaande ESA-missie die de mysterieuze…

De helft van alle sterren van het formaat van de zon, is onderdeel van een dubbelstersysteem. Dat betekent dat er twee bollen in het midden zijn in plaats van één. Dat maakt de zwaartekracht in dergelijke stelsels een stuk ingewikkelder. Hoogleraar Observationele Astrofysica Ignas Snellen bespreekt…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder Leidse leiding heeft na jaren speuren en het tarten van de grenzen van een telescoop, voor het eerst direct gepolariseerd licht opgevangen van een exoplaneet. Ze kunnen uit het licht afleiden dat er een schijf van stof en gas rond de exoplaneet draait…

Het team van de Universiteit Leiden won in februari 2023 de tweede plaats in de zeer competitieve Nederlandse nationale ronde van de Philip C. Jessup International Law Moot Court Competition in Amsterdam. Het team deed het goed in zowel het schriftelijke als mondelinge gedeelte van de competitie, en…

Xander Tielens, hoogleraar fysica en chemie van de interstellaire ruimte, krijgt een ERC Advanced Grant voor de studie van polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) in de ruimte. De combinatie van astronomische observaties, computermodellen en labonderzoek maakt het onderzoek zeer interdisc…

Sterrenkundigen Ignas Snellen en Anthony Brown stonden met hun recentste ontdekking in De Telegraaf van 22 augustus. Ze wisten de massa van de pasgeboren exoplaneet Beta Pictoris b te bepalen. Hun ontdekking, die een publicatie opleverde in het blad Nature Astronomy, was zelfs het 'Nieuws van de dag…

Een internationaal team van astronomen waaronder Leidse wetenschappers heeft het verste sterrenstelsel tot nu toe opgespoord. Het sterrenstelsel, EGS8p7, bevindt zich op 13,23 miljard lichtjaar van de aarde en ontstond toen het heelal nog maar 550 miljoen jaar oud was.

Bijeenkomst

De Universiteit Leiden is op 8 november het toneel van de jaarlijkse prijsuitreiking van de World Cultural Council (WCC). We beantwoorden de vijf belangrijkste vragen over deze prestigieuze prijzen.

Meer dan 100 docenten en beleidsmakers uit 25 landen zijn vanaf 18 oktober 2016 in Leiden bijeen voor de Space Education International Workshop. Hun doel: kinderen motiveren met sterrenkunde-activiteiten.

Op zondag 28 oktober vindt de jaarlijkse open dag plaats van de Oude Sterrewacht in Leiden. Tijdens deze dag kan iedereen gratis de Oude Sterrewacht bezoeken en genieten van activiteiten in dit historische pand.

Het internationale sterrenkundige outreachproject IAU100 heeft de eerste NWO Communication Award gewonnen. Het project is een initiatief van Pedro Russo en teamleden Jorge Rivero González, Bethany Downer, Lina Canas en Marieke Baan.

Een signaal dat zowel in het centrum van ons Melkwegstelsel voorkomt, als op afgelegen plekken in het heelal, laat mogelijk de oorsprong van donkere materie zien. Dat concludeert de Leidse natuurkundige Alexey Boyarsky in een artikel in Physical Review Letters.

De Leidse musea creëren een avond met muziek, interactieve workshops, lezingen en een verrassende kijk op de collecties tijdens de zesde Museumnacht op 17 mei 2014. De nacht heeft als thema ‘Focus’. De Leidse Hortus en de Oude Sterrewacht nemen een prominente plaats in.

Space Scoop, een gloednieuwe sterrenkunde nieuwswebsite voor kinderen is op donderdag 17 december 2015 gelanceerd in 22 talen. Space Scoop levert wekelijks spannend nieuws in begrijpelijke taal over de meest recente sterrenkundige ontdekkingen, samen met een prachtige ruimtefoto.

De educatieve iPad-app Planetenreis heeft de derde prijs toegekend gekregen in de Meester App-wedstrijd. Meester App is een wedstrijd voor de beste ideeën en apps rondom het onderwerp ‘leren’ voor het basisonderwijs. Met deze wedstrijd worden nieuwe ideeën voor het basisonderwijs gestimuleerd en goede…

NWO heeft Natuurkunde Vrije Programma’s toegekend aan vijf samenwerkingen tussen natuurkundigen aan verschillende universiteiten. De Universiteit Leiden is betrokken bij drie van deze vijf.

Na 25 jaar is het deze december eindelijk zo ver: de lancering van de lang verwachte James Webb ruimtetelescoop. Leidse astronomen kijken vol spanning mee: niet alleen waren zij betrokken bij de bouw van belangrijke instrumenten aan boord, de telescoop zal ook vele nieuwe geheimen van het heelal onthullen,…

Vijf veelbelovende onderzoekers van de bètafaculteit hebben een Veni-beurs van NWO in de wacht gesleept. Met de beurs van maximaal 250.000 euro kunnen zij drie jaar lang onderzoek doen. In totaal gingen er zeventien Veni’s naar Leiden, waarvan vier naar de Sterrewacht en één naar het IBL.

Valetudo, zo hebben de astronomen het nieuw ontdekte Jupitermaantje genoemd. Het is een weerbarstig exemplaar dat dwars tegen haar soortgenoten in beweegt. In de Volkskrant reageert Leidse astronoom Simon Portegies Zwart op de bijzondere ontdekking.

'Reisbureau Einstein' heet het nieuwste boek van Vincent Icke. De emeritus hoogleraar Theoretische sterrenkunde beschrijft wat we gaan ontdekken als we in de toekomst met snelle ruimteschepen diep het heelal in kunnen reizen, en hoe Einstein ons leerde te reizen naar zulke bestemmingen.

Supercomputers helpen Simon Portegies Zwart het heelal beter te begrijpen.