Geef ouders en kinderen een stem en vergroot de kans dat kinderen weer thuis worden geplaatst
Het Leids onderzoek naar gedwongen uithuisplaatsingen van kinderen heeft veel stof doen opwaaien. Op een congres bespraken meer dan 250 mensen het onderzoek verder om zo de situatie voor ouders en kinderen in de toekomst te verbeteren.
‘Luister naar ouders en kinderen. Zij weten het beste wat ze nodig hebben.’
Dit waren de woorden van Lauren, een jongere die een gedwongen uithuisplaatsing had meegemaakt. Ze zei dit tegen een publiek van zo’n tweehonderdvijftig mensen die betrokken zijn bij jeugdbescherming, waaronder jeugdzorgwerkers, advocaten, kinderrechters, wetenschappers en ambtenaren én ervaringsdeskundigen, ouders en kinderen. Zij waren allen op 9 mei naar de Rechtenfaculteit gekomen voor het congres 'Terugplaatsing na gedwongen uithuisplaatsing', dat de Universiteit Leiden met medewerking van het Ministerie van Justitie en Veiligheid had georganiseerd.
Impact van jeugdbescherming
Staatssecretaris Rechtsbescherming Teun Strucyken was ook aanwezig als spreker bij het congres. Hij benadrukte het grote belang van het Leidse onderzoeksrapport dat volgens hem nog lang beleidsbepalend zal zijn en laat zien waarom een nieuw denken over jeugdbescherming nodig is. Over het belang van jeugdbescherming zei hij: ‘Ik beschouw het als voorrecht dat ik jeugdbescherming in mijn portefeuille heb – en [heb] het daarbinnen ook als prioriteit (…) aangewezen, [mede vanwege] de enorme impact die de jeugdbescherming heeft op kinderen, ouders en gezinnen.’ Hij haalde de situatie van het pleegmeisje in Vlaardingen aan, dat in haar pleeggezin ernstig werd mishandeld: ‘[Dit soort] tragische gebeurtenissen snijden door je ziel en laten blijvende littekens achter’, volgens de staatssecretaris óók bij de ‘professionals in de jeugdbescherming, die naar eer en geweten adviseren, begeleiden en uitspraken doen – waarvan pas achteraf blijkt, of soms helemaal nooit, of je het juiste hebt gedaan. Het is zwaar en verantwoordelijk werk, dat ontzettend dankbaar en tegelijk ondankbaar kan zijn'.
Eerste onderzoek naar terugplaatsing na gedwongen uithuisplaatsing
Doel van het congres was het bespreken van het rapport ‘Terugplaatsing na gedwongen uithuisplaatsing’. Met dit onderzoek is voor het eerst in Nederland in kaart gebracht hoeveel kinderen terug naar huis gaan na een gedwongen uithuisplaatsing, en hoe dit proces van terugplaatsing verloopt.
'Dit soort tragische gebeurtenissen snijden door je ziel en laten blijvende littekens achter’
Uit het onderzoek is onder andere naar voren gekomen dat 39% van de kinderen na een gedwongen uithuisplaatsing weer terug naar huis gaat. De kans op terugplaatsing is veel hoger wanneer ouders hulp krijgen tijdens de periode dat hun kind uit huis is geplaatst. Het is dus belangrijk dat er voldoende passende hulp beschikbaar is. Die hulp is ook na de terugplaatsing belangrijk, zo bleek uit het onderzoek. Voor 25% van de kinderen die teruggeplaatst werd, was de terugkeer niet blijvend en volgde een nieuwe uithuisplaatsing. Volgens ouders en jongeren is nazorg tijdens én na de periode van uithuisplaatsing zoals in de vorm van therapie dan ook heel belangrijk.
Help ouders en kinderen
‘Laat ouders niet aan hun lot over’ was de boodschap van wetenschappers die het onderzoek hadden gedaan én van de aanwezige ouders en kinderen, die in het verleden met uithuisplaatsingen te maken had gehad. Zo zei Lauren, die inmiddels hulpverlener is in de jeugdzorg en vanuit die rol betrokken is bij ouders en kinderen die te maken krijgen met uithuisplaatsingen: ‘Ouders kunnen dit soort problemen niet alleen dragen. Ik vind ook echt dat dat niet kan en niet hoeft.’
Hierbij hoort dat jeugdwerkers ouders uitleggen welke doelen behaald moeten worden om een terugplaatsing te bereiken. Dit blijkt in de praktijk erg uitdagend, onder andere omdat hulpverleners ondanks hun beste bedoelingen niet altijd dezelfde taal spreken als ouders en kinderen. Ook zouden ouders en jongeren meer betrokken willen worden bij het formuleren van die doelen. Tijdens het congres was ruimte om hier met elkaar over te praten, en om na te denken over hoe iedereen betrokken bij jeugdbescherming het proces van uithuis- en terugplaatsen kan verbeteren.
-
Deelnemers -
Deelnemers -
Ervaringsdeskundige Lauren -
Ervaringsdeskundige Maaike -
Betrokken wetenschappers